Εμβόλιο και εγκυμοσύνη: Απαντήσεις σε όλες τις απορίες για τις μέλλουσες μανούλες

Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση

Η εγκυμοσύνη είναι μια ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή της γυναίκας. Νιώθει την ευθύνη να είναι υγιής η ίδια, και πολύ περισσότερο το έμβρυο που κυοφορεί.

Η πανδημία ήταν κάτι πρωτόγνωρο για όλους μας, δυσκόλευσε τη ζωή μας, και ειδικά τις γυναίκες που ήταν εγκυμονούσες, αλλά τα εμβόλια ήρθαν για να μας βοηθήσουν να επιστρέψουμε στην κανονικότητα.


Επειδή όμως είναι κάτι καινούργιο (τον Δεκέμβριο κλείνει χρόνο), αρκετοί άνθρωποι είναι ακόμα διστακτικοί. Πολύ περισσότερο οι εγκυμονούσες. Η επιστημονική κοινότητα και όλα τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών και των ερευνών, αποδεικνύουν ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή για τις γυναίκες που κυοφορούν και τα έμβρυα τους και μάλιστα τις παροτρύνουν για να προστατευτούν. Ωστόσο πολλές διστάζουν ακόμα υπό ο φόβο του άγνωστου.

Ας δούμε όμως τι λένε όλες οι τελευταίες μελέτες.

Εμβόλιο και εγκυμοσύνη: Απαντήσεις σε όλες τις απορίες για τις μέλλουσες μανούλες

Ποια εμβόλια πρέπει να κάνουν οι έγκυες και πότε συστήνεται ο εμβολιασμός τους

Οι έγκυες εμφανίζουν μειωμένη ανοσολογική απάντηση στη λοίμωξη από συγκεκριμένους λοιμογόνους παράγοντες, γεγονός που τις καθιστά ευάλωτες. Η ευαισθησία αυτή συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο βαρείας λοίμωξης με συνοδό αύξηση της μητρικής νοσηρότητας, αλλά και θνησιμότητας, ιδιαίτερα στο 2ο και 3ο τρίμηνο. Επιπλέον, η παθητική ανοσοποίηση των νεογνών μέσω της μεταφοράς αντισωμάτων από την έγκυο μητέρα στο έμβρυο είναι εξαιρετικά σημαντική για την προστασία και επιβίωση νεογνών και μικρών βρεφών έναντι συγκεκριμένων μικροβίων όπως ο κοκκύτης. Τα παραπάνω ανέφερε η Μαριάννα Θεοδωρά, επίκουρη καθηγήτρια Μαιευτικής Γυναικολογίας Εμβρυομητρικής και Περιγεννητικής Ιατρικής ΕΚΠΑ - νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», κατά την ομιλία της στο 15o Πανελλήνιο Συνέδριο Μαιευτικής και Γυναικολογίας.

Πρόσθεσε ότι ο εμβολιασμός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προσφέρει ενεργητική ανοσοποίηση και προστασία της εγκύου από νοσήματα τα οποία παρουσιάζουν αυξημένη νοσηρότητα στην περίοδο αυτή, αλλά και παθητική ανοσοποίηση μέσω της μεταφοράς αντισωμάτων, μέσω του πλακούντα, στην κυκλοφορία του εμβρύου.

Ειδικά, για τον νέο κορονοϊό (SaRS-CoV-2), συστήνεται ο εμβολιασμός των εγκύων μετά την 14η εβδομάδα κύησης και μετά από ενημέρωση της εγκύου για τα οφέλη και τους κινδύνους του εμβολίου. Συστήνεται ο εμβολιασμός να γίνεται με εμβόλια που περιέχουν mRNA, καθώς για αυτά υπάρχουν κλινικά δεδομένα ασφάλειας και απoτελεσματικότητας.

Εμβόλιο και εγκυμοσύνη: Απαντήσεις σε όλες τις απορίες για τις μέλλουσες μανούλες

Εμβόλια Pfizer - Moderna: Ασφαλή για εγκύους και όσες θέλουν να κάνουν παιδί

Με δεδομένο ότι οι έγκυες είναι ένας από τους πιο ευαίσθητους πληθυσμούς σε δυνητικά σοβαρή λοίμωξη COVID-19, με πιθανές επιπλοκές τον πρόωρο τοκετό και αρνητική επίδραση τόσο στη μητέρα, όσο και στο νεογνό, η επιτυχημένη παραγωγή αποτελεσματικών εμβολίων παρέχει η δυνατότητα προστασίας του πληθυσμού έναντι του SARS-CoV-2.

ΤΑ mRNA εμβόλια σύμφωνα με νέα μελέτη, είναι ασφαλή για τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, για θηλάζουσες, καθώς και για αυτές που θέλουν να κάνουν παιδί.

Με την επιτυχημένη παραγωγή αποτελεσματικών εμβολίων παρέχεται η δυνατότητα προστασίας του πληθυσμού έναντι του SARS-CoV-2, ωστόσο υπήρχε σκεπτικισμός γύρω από την ασφάλεια του εμβολιασμού εγκύων γυναικών, καθώς δεν είχαν συμπεριληφθεί στις κλινικές μελέτες.

Έτσι, διενεργήθηκε μία νέα μελέτη, που συμπεριέλαβε 17.525 έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, η οποία έδειξε ότι τα mRNA εμβόλια έναντι του SARS-CoV-2 είναι καλώς ανεκτά στον ευαίσθητο αυτό πληθυσμό.

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της μελέτης, όπως δημοσιεύτηκαν στο “JAMA Network Open”.

Η μελέτη συμπεριέλαβε 7809 έγκυες γυναίκες, 6815 θηλάζουσες, και 2091 γυναίκες που σκόπευαν να μείνουν έγκυες σε σύντομο χρονικό διάστημα από την πρώτη δόση του εμβολίου. Το 61,9% εμβολιάστηκε με το mRNA εμβόλιο της εταιρείας Pfizer και το 37,8% με το εμβόλιο της εταιρείας Moderna, ενώ 89,9% των γυναικών έλαβε και τις δύο δόσεις. Το 97% ανέφερε κάποια οποιαδήποτε ενέργεια μετά την πρώτη δόση, με συχνότερη τον πόνο στο σημείο της έγχυσης(91,4%) και δεύτερη την κόπωση (31,3%).

Η συχνότητα των αντιδράσεων ήταν μεγαλύτερη με τη δεύτερη δόση, αλλά συνολικά μόνο 100 άτομα (0,6%) αναζήτησαν ιατρική βοήθεια μετά την πρώτη δόση, μεταξύ των οποίων 50 έγκυες, και 221 γυναίκες (1,3%) μετά τη δεύτερη δόση, μεταξύ των οποίων 156 έγκυες. Ανάμεσα στις 7809 έγκυες γυναίκες ανέφεραν μαιευτικά προβλήματα συνολικά 346 γυναίκες (4,4%) μετά την πρώτη δόση, και 484 (7,5%) μετά τη δεύτερη.

Συνολικά 6586 (84,3%) έγκυες γυναίκες είχαν λάβει και τις δύο δόσεις τη στιγμή της ανάλυσης των δεδομένων. Από αυτές, 6244 (94,8%) ήταν ακόμη έγκυες, 288 (4,4%) είχαν γεννήσει, και 49 (0,7%) ανέφεραν αποβολές στη φάση της δεύτερης δόσης του εμβολίου. Ανάμεσα στις γυναίκες που θήλαζαν, διακοπή του θηλασμού ανέφεραν 155 γυναίκες (2,3%) μετά την πρώτη δόση και 130 (2,1%) μετά τη δεύτερη. Μειωμένη παραγωγή γάλακτος για λιγότερο από 24 ώρες ανέφεραν 339 γυναίκες (5%) μετά την πρώτη και 434 (7,2%) μετά τη δεύτερη δόση.

Περισσότερες μελέτες διενεργούνται για να διερευνήσουν τα αποτελέσματα των COVID-19 εμβολίων σε αυτόν τον ευαίσθητο πληθυσμό, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια τους, αλλά τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης κρίνονται ενθαρρυντικά.

Εμβόλιο και εγκυμοσύνη: Απαντήσεις σε όλες τις απορίες για τις μέλλουσες μανούλες

Τα mRNA εμβόλια και ο κίνδυνος αποβολών

Οι αυτόματες αποβολές είναι συχνή επιπλοκή των κυήσεων και φαίνεται να συμβαίνουν σε 11% έως και 22% των επιβεβαιωμένων κυήσεων. Για να αποδειχθεί αν τα mRNA εμβόλια πιθανά αυξάνουν τον κίνδυνο των αποβολών, αναλύθηκαν δεδομένα από 2456 γυναίκες, και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο διεθνές έγκριτο περιοδικό “the New England Journal of Medicine”.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα που δημοσιεύτηκαν. Με βάση τα δεδομένα αυτά, υπολογίστηκε ο κίνδυνος αποβολής από τις 6 έως και τις 20 εβδομάδες κύησης. Στην ανάλυση συμπεριλήφθησαν γυναίκες που είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση ενός mRNA  εμβολίου πριν τη σύλληψη ή πριν τις 20 εβδομάδες κύησης και δεν απέβαλαν πριν τις 6 εβδομάδες.

Το όριο των έξι εβδομάδων τέθηκε με βάση τα στοιχεία της διεθνούς βιβλιογραφίας για τις αυτόματες αποβολές στο γενικό πληθυσμό. Τα δεδομένα προσαρμόστηκαν επίσης ανάλογα με την ηλικία της μητέρας. Από τις 2456 γυναίκες, οι 2022 ανέφεραν ότι συνεχίζουν την κύηση μετά την 20η εβδομάδα, 165 ανέφεραν μία αυτόματη αποβολή (154 πριν την 14η εβδομάδα), 65 γυναίκες δεν έδωσαν στοιχεία για τη συνέχιση της παρακολούθησης τους, 188 γυναίκες ήταν σε παρακολούθηση αλλά όχι ως την 20η εβδομάδα, και 16 ανέφεραν κάποιο άλλο αποτέλεσμα κύησης, όπως προκλητή αποβολή ή έκτοπη κύηση. Το 77,3% των γυναικών ήταν άνω των 30 ετών, το 78,3% ήταν λευκής φυλής και το 88,8% εργαζόταν στον τομέα της υγείας.

Το 52,7% των γυναικών έλαβε το εμβόλιο της εταιρείας Pfizer. Ο αθροιστικός κίνδυνος αυτόματης αποβολής για την περίοδο μεταξύ της 6ης και της 20ης εβδομάδας ήταν 14,1% και 12,8% όταν συσχετίστηκε με την ηλικία της μητέρας. Ακόμα και αν οι 65 γυναίκες που χάθηκαν στο follow-up απέβαλαν, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 18,8% και 18,5%. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά ο κίνδυνος τόσο από την πρώτη ανάλυση, όσο και από την ανάλυση με βάση την ηλικία της μητέρας, ήταν αναμενόμενος και συμβατός με τα αποτελέσματα προηγούμενων μελετών στο γενικότερο πληθυσμό για αυτόματες αποβολές.

Τα δεδομένα αυτά συνηγορούν υπέρ του ότι ο εμβολιασμός των εγκύων πριν την σύλληψη ή κατά την κύηση δεν αυξάνει τον κίνδυνο των αυτόματων αποβολών πέρα από το αναμενόμενο, και υποστηρίζουν την ασφάλεια των mRNA εμβολίων.