Η διατροφή στη βρεφική ηλικία
Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση
Αν είστε νέοι γονείς, σίγουρα έχετε ακούσει για το πόσο σημαντική είναι η διατροφή στη βρεφική ηλικία, όχι μόνο για τη σωστή και υγιή ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και για την υγεία του στην ενήλικη ζωή.
Η βρεφική ηλικία αντιστοιχεί στο πρώτο χρόνο της ζωής του ανθρώπου. Τότε το βρέφος αναπτύσσεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη ηλικία. Το βάρος του βρέφους, τους πρώτους τέσσερις μήνες διπλασιάζεται και μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου έχει γίνει τριπλάσιο από αυτό που γεννήθηκε. Έχει, λοιπόν, ανάγκη από όλα τα θρεπτικά συστατικά των τροφών.
Αυτός ο πρώτος χρόνος περιλαμβάνει και τη μετάβαση από το μητρικό γάλα στη στερεή τροφή που αποτελεί μία καθοριστική χρονική στιγμή, η οποία επηρεάζει, όπως τονίζουν οι ειδικοί, τη μετέπειτα εξέλιξη στη διατροφική ποικιλία του παιδιού, αλλά και στην ποιότητα των τροφίμων.
Πρώτο εξάμηνο
Τους πρώτους έξι μήνες, όλες οι ανάγκες του βρέφους σε θρεπτικά συστατικά καλύπτονται από το μητρικό γάλα. Εάν η μητέρα για κάποιο λόγο δεν μπορεί να θηλάσει υπάρχουν στην αγορά ειδικά γάλατα, υποκατάστατα του μητρικού.
Οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι το μητρικό γάλα υπερέχει σημαντικά έναντι των υπολοίπων μορφών γάλακτος καθώς είναι προσαρμοσμένο στο γαστρεντερικό σύστημα του νεογνού είναι πιο και ευκολοχώνευτο, προάγει την καλύτερη ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος και προστατεύει από διάφορες λοιμώξεις,
Σε περίπτωση που παρατηρηθούν διαταραχές όπως ανεπαρκής πρόσληψη βάρους, έλλειμμα ούρων, πράσινα κόπρανα κ.λ.π., τότε συνίσταται μεικτή διατροφή, δηλαδή συμπληρωματική χορήγηση πέραν του μητρικού και τροποποιημένου αγελαδινού γάλακτος 1ης βρεφικής ηλικίας. Πάντα βέβαια πρέπει να συμβουλεύεστε τον παιδίατρό σας.
Το πόσο και πότε τρώει κάθε μωρό είναι εξατομικευμένο. Σημαντικό είναι να καταλαβαίνετε ότι το παιδί σας χορταίνει με την ποσότητα και συχνότητα με την οποία το ταΐζετε. Τον δεύτερο μήνα τα μωρά τρώνε συνήθως 5-6 γεύματα , 120 ml κάθε φορά περίπου. Δυστυχώς, η πλειοψηφία των παιδιών εξακολουθεί να ξυπνά και να θέλει φαγητό τη νύκτα.
Τον τρίτο και τέταρτο μήνα η συχνότητα των γευμάτων συνήθως παραμένει η ίδια αλλά τα παιδιά τρώνε περισσότερο, 150-200 ml κάθε φορά. Το παιδί σταδιακά θα σταματήσει να θέλει φαγητό τη νύκτα. Τον πέμπτο μήνα τα γεύματα είναι συνήθως 4-5 και το παιδί τρώει περίπου 200 ml γάλα κάθε φορά.
Δεύτερο εξάμηνο
Μετά από τους έξι μήνες, ξεκινάει μία νέα εμπειρία φαγητού για το μωρό. Το βρέφος θα ξεκινήσει να τρώει στέρεες τροφές.
Μεταξύ 6-8 μηνών, τα στερεά τρόφιμα καλύπτουν περίπου το ένα πέμπτο (20%) των αναγκών του βρέφους, ενώ μεταξύ 9-12 μηνών τα στερεά τρόφιμα καλύπτουν λίγο λιγότερο από το μισό των ενεργειακών του αναγκών.
Όπως τονίζει η παιδοδιατροφολόγος Όλγα Κούναρη, η χρονική στιγμή εισαγωγής είναι πολύ σημαντική. Δε θέλετε να ξεκινήσετε πολύ γρήγορα αλλά ούτε και πολύ αργά. Μέχρι τους 6 μήνες ζωής, το μητρικό γάλα ή το γάλα φόρμουλας παρέχει το 100% των αναγκών του μωρού, οπότε γύρω στους 6 μήνες φαίνεται να είναι η καλύτερη στιγμή να ξεκινήσετε τα στερεά.
Για να ξέρετε ακριβώς πότε να ξεκινήσετε, είναι σημαντικό να δώσετε προσοχή στα σημάδια που θα δείξει το ίδιο το μωρό σας:
-Μπορεί να κρατήσει το κεφάλι του επάνω μόνο του: Το μωρό σας θα πρέπει να μπορεί να κάθεται σε μια ψηλή καρέκλα, σε μια θέση σίτισης ή σε ένα βρεφικό κάθισμα έχοντας καλό έλεγχο στο κεφάλι και να μπορεί να το κρατήσει πάνω μόνο του.
-Ανοίγει το στόμα του, όταν το φαγητό έρχεται προς το μέρος του: Σας παρακολουθεί να τρώτε, φτάνει το φαγητό σας και φαίνεται πρόθυμο να φάει.
-Μπορεί να μετακινήσει το φαγητό από το κουτάλι στο πίσω μέρος του λαιμού του: Εάν του προσφέρετε μια κουταλιά και τη σπρώχνει έξω από το στόμα του και στάζει στο σαγόνι του, ίσως δεν είναι έτοιμο ακόμα. Μπορείτε να δοκιμάσετε να το αραιώσετε τις πρώτες φορές και έπειτα σταδιακά να κάνετε πιο πυκνή την υφή ή ίσως μπορεί να θέλετε να περιμένετε 1 ή 2 εβδομάδες και να προσπαθήσετε ξανά.
-Είναι αρκετά μεγάλο: Εάν το μωρό σας έχει τουλάχιστον διπλασιάσει το βάρος γέννησης ή ζυγίζει τουλάχιστον 6 κιλά, ίσως είναι έτοιμο να ξεκινήσει τα στερεά τρόφιμα.
Ποσότητα και Υφή
Αρχικά, η ποσότητα της τροφής που δίνεται στα βρέφη είναι πολύ μικρή, για να μπορεί να τη χειριστεί, αλλά και για να υπάρχει έλεγχος στον κορεσμό. Συγκεκριμένα, κατά την έναρξη δίνετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού από το αλεσμένο φαγητό και αυξάνετε την ποσότητα σταδιακά.
Τα πρώτα τρόφιμα πρέπει να έχουν μαλακή υφή και απαλή γεύση και οσμή. Η πολτοποίηση στο μπλέντερ πρέπει να γίνεται πολύ καλά, καθώς το βρέφος τώρα μαθαίνει να διαχειρίζεται την τροφή του και φυσικά δεν μπορεί ακόμη να τη μασήσει.
Τα τελευταία στάδια της μετάβασης στα λιγότερο πολτοποιημένα στερεά εμφανίζονται όταν τα βρέφη μαθαίνουν να μασούν και να διαχειρίζονται την πιο κοκκώδη υφή των αλεσμένων τροφίμων, αλλά και να τρώνε με τα χέρια.
Το μωρό σας θα σας δείξει πότε έχει τελειώσει με το φαγητό, απομακρύνοντας το κουτάλι, στρίβοντας το κεφάλι, κρατώντας σφιχτά τα χείλη, φτύνοντας ή πετώντας φαγητό, κλαψουρίζοντας ή κλαίγοντας. Μην το κάνετε να φάει περισσότερο από αυτό που θέλει. Τα παιδιά θα φάνε όταν πεινούν και θα σταματήσουν όταν χορτάσουν. Ο σεβασμός σε αυτά τα ένστικτα ίσως τα βοηθήσει να αποφύγουν την υπερκατανάλωση τροφής τώρα και στη συνέχεια.
Με ποια τρόφιμα ξεκινάτε
Στα μωρά 6-12 μηνών, θα πρέπει να προσφέρονται τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα. Παραδοσιακά, τα εμπλουτισμένα σε σίδηρο δημητριακά αραιωμένα με μητρικό γάλα ή φόρμουλα ήταν κανόνας για τα πρώτα τρόφιμα ενός μωρού. Αν και ακόμα είναι μια καλή επιλογή, δεν είναι πια η μόναδική.
Μαλακά και τρυφερά κομμάτια κρέατος ή λεπτοκομμένο, πολτοποιημένο ή σε μορφή κιμά κρέας, ψάρια χωρίς κόκαλα, πουλερικά, καλά μαγειρεμένα αυγά, φασόλια και φακές είναι καλά πρώτα τρόφιμα.
Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να ακολουθήσουν, χωρίς κάποια συγκεκριμένη σειρά, όπως επίσης και τα τρόφιμα ολικής άλεσης, βούτυρο από ξηρούς καρπούς και παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα (με εξαίρεση το αγελαδινό γάλα). Το ομογενοποιημένο αγελαδινό γάλα είναι ασφαλές να εισαχθεί μεταξύ 9 και 12 μηνών (3 ποτήρια την ημέρα το μέγιστο).
Τα νέα τρόφιμα συνήθως προστίθενται με χρονική απόσταση μιας εβδομάδας μεταξύ τους. Σταδιακά αντικαθίστανται τα 3 από τα 5 γεύματα (γάλα) με ημι-στερεές τροφές.
Στον 7ο μήνα αντικαθίσταται το απογευματινό γάλα με κρέμες δημητριακών που αναμιγνύονται με νερό. Μετά από δύο εβδομάδες αντικαθίσταται το δεκατιανό γάλα με φρουτόκρεμα και μετά από άλλες δύο εβδομάδες αντικαθίσταται το μεσημεριανό γάλα με βρασμένες και αλεσμένες τροφές: αρχικά λαχανικά, αργότερα κοτόπουλο και μοσχάρι.
Στον 8ο μήνα στο δεκατιανό μπορεί να προστεθεί το αυγό (μόνο ο κρόκος), στο μεσημεριανό το ψάρι, ενώ στο απογευματινό η κρέμα μπορεί να αντικατασταθεί με γιαούρτι. Στον 10ο μήνα μπορεί να δοθεί και το ασπράδι του αυγού.
Πόσο συχνά ταΐζετε το μωρό
Από τους 6 έως και τους 8 μήνες, οι γονείς θα πρέπει να δίνετε στερεά τρόφιμα 2-3 φορές την ημέρα (τις ώρες των γευμάτων) και 1-2 σνακ ανά ημέρα, ανάλογα με την όρεξη του μωρού. Να θυμάστε ότι η όρεξη του μωρού σας θα ποικίλλει από μέρα σε μέρα και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το πώς αισθάνονται, την κατανάλωση μητρικού γάλακτος ή φόρμουλας, εάν ή όχι διανύουν περίοδο εκτόξευσης της ανάπτυξης και τα είδη τροφών που καταναλώνουν.
Διαβάστε επίσης:
4 τροφές που πρέπει να αποφεύγετε στη διατροφή των μωρών σας
Οι στέρεες τροφές και πότε τις εισάγουμε. Φτιάξτε την πρώτη του φρουτόκρεμα (βίντεο)
