Έκτοπη κύηση: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζεται;

από τη Μαρία Ροδίτη

Κάθε γυναίκα μόλις μαθαίνει ότι είναι έγκυος, πέραν της χαράς που αισθάνεται, περνούν από το μυαλό της χίλιες δυο σκέψεις, φοβίες και κίνδυνοι που υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν κατά την κύηση. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν βιώσει αποβολές, παλίνδρομες κυήσεις κ.ά. Μία τέτοια περίπτωση είναι και η έκτοπη κύηση ή αλλιώς εξωμήτριος κύηση.

Έκτοπη κύηση συμβαίνει όταν μια γυναίκα μείνει έγκυος, αλλά το ωάριο αναπτύσσεται έξω από την κανονική του θέση, στην εσωτερική επένδυση της μήτρας. Το ωάριο δεν μπορεί να αναπτυχθεί φυσιολογικά και οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές για τη γυναίκα.

Το πιο σύνηθες είναι η έκτοπη κύηση να συμβεί στη σάλπιγγα, άλλα επίσης μπορεί να συμβεί στο "σωλήνα" της μήτρας, στις ωοθήκες ή στην κοιλιακή κοιλότητα.

Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η πιθανότητα έκτοπης κύησης είναι 1-2%, ενώ η εν λόγω κατάσταση είναι η αιτία του 3-4% των θανάτων που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη.

Γι' αυτό καλό είναι όλες οι γυναίκες να γνωρίζουν τα συμπτώματα, τους τρόπους αντιμετώπισης, τη θεραπεία, αλλά και την πρόληψη σε τέτοιες περιπτώσεις, ώστε να δράσουν άμεσα.

 

 

Συμπτώματα

Στην αρχή της κύησης, μια έκτοπη εγκυμοσύνη δε διαφέρει από την κανονική. Υπάρχει περίπτωση η γυναίκα να νιώθει ναυτία, κόπωση και να αισθάνεται το στήθος της πιο ευαίσθητο. Μετά από 4-10 εβδομάδες κύησης μία γυναίκα θα καταλάβει ότι η εγκυμοσύνη της δεν εξελίσσεται ομαλά, καθώς θα εμφανίσει:

• Πόνο στη μία πλευρά της κοιλιάς (οξύς και με διάρκεια)
• Κολπική αιμορραγία: Το αίμα μπορεί να είναι είτε πιο ανοιχτόχρωμο είτε πιο σκούρο από αυτό της περιόδου. Αν, μάλιστα, μία γυναίκα δε γνωρίζει ότι είναι έγκυος, είναι πιθανό να μπερδέψει την κολπική αιμορραγία με την εμμηνοροϊκή.
• Πόνος στην άκρη του ώμου: Αυτό είναι ένα κοινό σημάδι της εσωτερικής αιμορραγίας, καθώς η αιμορραγία μπορεί να ερεθίσει το φρενικό νεύρο.
• Πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση
• Λιποθυμία ή κατάρρευση: Εάν οι σάλπιγγες σπάσουν, αυτό μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία και κατάρρευση. Τότε, χρειάζεστε άμεση ιατρική περίθαλψη.
• Διάρροια
• Χλωμό δέρμα
• Ζαλάδα

 

 

 

Παράγοντες κινδύνου

 

• Προηγούμενη έκτοπη εγκυμοσύνη: Σε γυναίκες που ήδη έχουν περάσει μία έκτοπη κύηση, υπάρχουν 10% πιθανότητες για μία νέα.
• Ηλικία: Όσο μεγαλύτερη ηλικιακά είναι μια γυναίκα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος έκτοπης κύησης.
• Λοίμωξη: Αν έχετε ιστορικό φλεγμονών και λοιμώξεων του σαλπίγγων, της μήτρας ή των ωοθηκών, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος έκτοπης εγκυμοσύνης. Οι λοιμώξεις που συνδέονται με την έκτοπη εγκυμοσύνη περιλαμβάνουν την πυελική φλεγμονώδη νόσο (ΠΦΝ) και τη σαλπιγγίτιδα. Περίπου το 50% των εξωμήτριων κυήσεων συνδέονται με τη σαλπιγγίτιδα.
• Κάπνισμα
• Θεραπεία γονιμότητας: Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την τόνωση της ωορρηξίας κατά τη διάρκεια της θεραπείας γονιμότητας έχουν συνδεθεί με υψηλότερες πιθανότητες έκτοπης εγκυμοσύνης.
• Προβληματικές ή μη φυσιολογικές σάλπιγγες: Αυτό μπορεί να προκληθεί από χειρουργική επέμβαση, για παράδειγμα, και μπορεί να σημαίνει υψηλότερο κίνδυνο έκτοπης εγκυμοσύνης.
• Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση, π.χ. επεμβάσεις αφαίρεσης ινομυωμάτων.
• Λήψη αντισυλληπτικών χαπιών ή ενδομήτριας μεθόδου αντισύλληψης
• Σύνδεση σωληναρίων: Η σύνδεση των σωληναρίων είναι μια χειρουργική επέμβαση που λαμβάνει μια γυναίκα για να αποτρέψει την περαιτέρω εγκυμοσύνη. Εάν, πάραυτα, μείνει έγκυος, τότε η εγκυμοσύνη είναι πιο πιθανό να είναι έκτοπη.

Παρόλα αυτά, είναι πιθανό μία γυναίκα να έχει έκτοπη κύηση και χωρίς κανέναν από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου!

 

 

Επιπλοκές

 

Σε περίπτωση που η διάγνωση ή η θεραπεία καθυστερήσει, είναι πιθανό να δημιουργηθούν επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, όπως:

• Εσωτερική αιμορραγία: Αν συμβεί, τότε η γυναίκα θα έρθει αντιμέτωπη με σοβαρές επιπλοκές στην υγεία της.
• Βλάβη στις σάλπιγγες:  Η καθυστερημένη θεραπεία μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη στις σάλπιγγες, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο μελλοντικής έκτοπης εγκυμοσύνης.
• Κατάθλιψη: Μπορεί να προκληθεί λόγω της απώλειας του εμβρύου ή του φόβου για μελλοντικές εγκυμοσύνες.

 

Θεραπεία

Αν η διάγνωση γίνει πριν τη ρήξη της σάλπιγγας, υπάρχουν δύο επιλογές θεραπείας: η χειρουργική επέμβαση και η φαρμακευτική θεραπεία.

Χειρουργική επέμβαση

Για την απομάκρυνση του εκτοπικού ιστού προτιμάται η μέθοδος της λαπαροσκόπησης. Στην ουσία, ο χειρουργός κάνει μια μικρή τομή στον ομφαλό ή κοντά σε αυτόν και εισάγει μια συσκευή που ονομάζεται λαπαροσκόπιο για να δει την περιοχή. Άλλα χειρουργικά εργαλεία εισάγονται σε έναν σωλήνα ή μέσω άλλων μικρών τομών για να αφαιρεθεί ο εκτοπικός ιστός.

Εάν η περιοχή έχει υποστεί βλάβη, ο χειρουργός ενδέχεται να είναι σε θέση να επιδιορθώσει τις σάλπιγγες, αλλά πιθανότατα θα πρέπει να αφαιρέσει τον προσβεβλημένο σωλήνα, ως μέρος της επέμβασης. Εάν ο άλλος σαλπιγγικός σωλήνας παραμένει άθικτος, είναι ακόμη δυνατή η φυσιολογική και υγιής εγκυμοσύνη. Εάν, όμως, έχει εμφανιστεί σοβαρή εσωτερική αιμορραγία, μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερη τομή. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται λαπαροτομία.

 

Φαρμακευτική θεραπεία

Όταν η έκτοπη κύηση γίνει αντιληπτή σχετικά νωρίς, τότε είναι πιθανόν να μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα. Συγκεκριμένα, ο γιατρός κάνει ένεση με μεθοτρεξάτη (methotrexate) στον μυ της ασθενούς, ή απευθείας στη σάλπιγγα. Αυτό εμποδίζει την κυτταρική ανάπτυξη και διαλύει τα υπάρχοντα κύτταρα. Εάν τα επίπεδα hCG στο αίμα δεν πέσουν, η ασθενής μπορεί να χρειαστεί και άλλες ενέσεις.

Η φαρμακευτική θεραπεία, βέβαια, έχει και κάποιες παρενέργειες, όπως είναι η ναυτία, ο έμετος, το κοιλιακό άλγος και πιθανώς οι πληγές στο στόμα. Η επίδραση της μεθοτρεξάτης μπορεί να παρεμποδιστεί αν η γυναίκα καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.

Πάντως, μερικοί γιατροί προτιμούν μια προσέγγιση "προσεχτικής αναμονής", καθώς η έκτοπη κύηση μπορεί να τερματιστεί και χωρίς χειρουργική επέμβαση.

 

 

Πρόληψη

 

Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εφικτό να αποφευχθεί πλήρως μία έκτοπη εγκυμοσύνη. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες συμβουλές που μπορούν να ακολουθούν οι γυναίκες, ώστε να μειώσουν στο ελάχιστο μια τέτοια πιθανότητα:

• Χρήση ανδρικού προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή: Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος ΣΜΝ και αυξάνονται οι πιθανότητες για μια υγιή εγκυμοσύνη στο μέλλον.
• Διακοπή του καπνίσματος
• Άμεση ενημέρωση του γιατρού: Κάθε γυναίκα που πιστεύει ότι είναι έγκυος μετά από μία έκτοπη κύηση θα πρέπει να ενημερώνει το γιατρό της, ώστε να μπορέσει ο ίδιος να καθορίσει αν η επόμενη εγκυμοσύνη διατρέχει κινδύνους.

 

Διαβάστε εδώ όσα πρέπει να γνωρίζετε για το τεστ ΠΑΠ!