Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Γιατί κάνουμε πάντα αυτήν την ερώτηση στα παιδιά μας;

Υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις που οι περισσότεροι ενήλικες κάνουν στα παιδιά χωρίς, επί της ουσίας να γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι γιατί τις κάνουν ούτε ποιες συνέπειες μπορεί να έχει στην παιδική ψυχολογία.

Το «Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;» είναι η πιο παραδοσιακή ερώτηση που θα κάνουν όλοι οι γονείς στα παιδιά τους και όχι μόνο. Θείες, φίλοι, γιατροί, δασκάλες, σαν να ακολουθούν όλοι κάποιο σενάριο. Αλλά και οι απαντήσεις των παιδιών, εάν το σκεφτείτε,  δεν διαφέρουν πολύ. Τα μικρά, επηρεασμένα από τους γονείς ή τους φίλους τους απαντούν ανάλογα, γιατρός, δάσκαλος, αστροναύτης.

Όσο αθώα όμως κι αν φαίνεται αυτή η ερώτηση από πίσω κρύβει πολλά. Όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι,  η συγκεκριμένη ερώτηση περιορίζει τους ορίζοντες των παιδιών, δημιουργεί στερεότυπα που παρεμποδίζουν τα πραγματικά τους «θέλω»

Πρόκειται σίγουρα για μια αγχωτική ερώτηση προς τα παιδιά, και σίγουρα προβολική καθώς μεταφέρει τις προσδοκίες των μεγάλων στις επιθυμίες των παιδιών .Κυρίως είναι μια ερώτηση που περιορίζει τη σκέψη και τη φαντασία των παιδιών στον μονόδρομο της μιας επιλογής και καλό είναι να την αποφεύγουμε.

Συσχέτιση ταυτότητας με το επάγγελμα

Σε ένα άρθρο των New York Times, ο ψυχολόγος Adam Grant, αναφέρει ότι το να ρωτάμε ένα παιδί τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει , σημαίνει ότι του περνάμε ένα λάθος μήνυμα: Ότι η δουλειά μας, μας καθορίζει.

Θα πρέπει, λοιπόν, να αλλάξουμε την παραπάνω ερώτηση σε κάτι πιο ευρύ, το οποίο και θα ενισχύει τη σκέψη.

Για παράδειγμα:

Ποια είναι τα προβλήματα που θέλεις να επιλύσεις μεγαλώνοντας;

Το να ρωτάς ένα παιδί για τα προβλήματα που θέλει να λύσει, του δίνει την ευκαιρία να σκεφτεί τις αξίες του αλλά και τις προτεραιότητες που έχει στην ζωή του. Μπορεί βέβαια ακόμα οι βάσεις του να μην είναι τόσο ισχυρά χτισμένες, ωστόσο μεγαλώνοντας, αυτό το ερώτημα θα το βάλει σε βαθύτερες σκέψεις.

«Αν ένα παιδί κατανοήσει τις δικές του αξίες, τότε θα μπορεί να παίρνει μεγαλύτερες ή μικρότερες αποφάσεις, ακούγοντας όμως την εσωτερική του φωνή», λέει η κλινική ψυχολόγος Laura C. Kauffman.

Ποιους ενήλικες θαυμάζεις και γιατί;

Το να κάνεις αυτή την ερώτηση σε ένα παιδί θα σου δείξει τι παρατηρεί εκείνο σχετικά με τους ενήλικες που έχει στο περιβάλλον του, λέει η παιδοψυχολόγος Onufrak,.

Οι απαντήσεις τους σίγουρα μας βοηθούν να αλλάξουμε κι εμείς προς το καλύτερο, αφού η οπτική τους ως προς τον κόσμο είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. «Ακόμα και μια μαμά ή ένας μπαμπάς που δεν εργάζονται, αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού για ένα παιδί. Γιατί είναι τρυφεροί, αγαπούν να βοηθούν και μάλιστα μπορούν να επηρεάσουν θετικά ένα παιδί να θέλει να τα πηγαίνει καλύτερα με τους φίλους του», εξηγεί.

«Ένα παιδί βέβαια, μπορεί να πει ότι θαυμάζει έναν άνθρωπο που πιέζει υπερβολικά τους άλλους, ή που του αρέσει να έχει πάντα τον έλεγχο, γιατί η εικόνα που βγάζουν αυτά τα άτομα προς τα έξω είναι ότι τα καταφέρνουν όλα με τον τρόπο τους. Όταν ερωτηθεί ποιους θαυμάζει, η απάντηση του μπορεί να ανοίξει για εσένα έναν κύκλο συζήτησης σχετικά με τον χαρακτήρα του εκάστοτε ατόμου», προσθέτει η Onufrak.

Εσένα, πώς θα σε έκανε να νιώσεις αυτό που βλέπεις να συμβαίνει;

Ένα άλλο ερώτημα που βοηθάει πολύ τα παιδιά είναι το παραπάνω, κυρίως κατά τη διάρκεια μιας ταινίας ή την ώρα που ακούτε όλοι μαζί ειδήσεις ή την ώρα που διαβάζετε ένα βιβλίο.

Στόχος αυτής της ερώτησης είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να αξιολογούν μια κατάσταση. «Πιστεύω ακράδαντα ότι μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν ότι μπορούν να αλλάξουν, το οποίο θα τα βοηθήσει να σκέφτονται πιο θετικά», λέει η παιδοψυχολόγος Jillian Roberts.

Αυτός ο τρόπος σκέψης θα τους δώσει κίνητρο να έχουν προσωπικές αξίες και ήθος. Ένα παιδί μπορεί να διαμορφώσει μόνο του κάποια τέτοια θετικά χαρακτηριστικά, αλλά πάντα εσύ μπορείς να βοηθήσεις.

Σύνδεση της επαγγελματικής επιτυχίας με την ευτυχία

Θέτοντας σε ένα παιδί την ερώτηση τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί το υποχρεώνουμε να ορίσει τον εαυτό του σύμφωνα με την μελλοντική του εργασία. Η απάντηση «θέλω να γίνω ευτυχισμένος δεν είναι αποδεκτή. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά πιστεύουν πως η κορυφαία αξία στη ζωή είναι η επιτυχία. Όταν ορίζουμε τον εαυτό μας από τις δουλειές μας, η αξία μας εξαρτάται από αυτό που επιτυγχάνουμε.

Το παιδί πιέζεται να εντοπίσει το ταλέντο του

Στα λίγο μεγαλύτερα παιδιά η ερώτηση αυτή δημιουργεί άγχος στρες, θέτοντας ως στόχο να εντοπίσουν το ταλέντο τους ώστε να έχουν χρόνο να το καλλιεργήσουν και να το τελειοποιήσουν. Έρευνες δείχνουν πως η αναζήτησή αυτής της έμφυτης κλίσης,  προκαλεί άγχος στους μαθητές, κάνοντάς τους να νιώθουν χαμένοι και μπερδεμένοι. Κάποιοι δυσκολεύονται να καταλάβουν το ταλέντο τους και νιώθουν άσχημα για τον εαυτό τους.

Περιορίζονται οι επαγγελματικοί τους ορίζοντες

Όσο ρωτάμε τα παιδιά τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν, εκείνα μας απαντούν σύμφωνα με τα επαγγέλματα που ήδη γνωρίζουν στο περιβάλλον τους. Δυστυχώς, όμως, η απάντηση που θα δώσουν, και ειδικά εάν αυτή ικανοποιεί γονείς και συγγενείς αποτελεί μία ασυνείδητη δέσμευση για εκείνα.

Έτσι «κλειδώνει» το μυαλό τους στο επάγγελμα που έχουν επιλέξει και αγνοούν δεκάδες άλλα επαγγέλματα στα οποία υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχουν μεγαλύτερη επιτυχία και αν τα ακολουθήσουν μεγαλώνοντας να είναι νιώθουν μεγαλύτερη ικανοποίηση και ευτυχία.

Το εργασιακό μέλλον είναι άγνωστο

Οι εξελίξεις στον επαγγελματικό στίβο τρέχουν με ιλιγγιώδες ταχύτητες. Νέα επαγγέλματα δημιουργούνται συνεχώς, η αξία των παλιών αμφισβητείται, ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια το εργασιακό μέλλον.

Η ερώτηση τι θα γίνεις αποκλείει λοιπόν το παιδί από αυτή τη σύγχρονη πραγματικότητα. Άλλωστε  είναι μια ερώτηση που έρχεται από πολύ πίσω, τότε που οι κοινωνίες άλλαζαν με αργούς ρυθμούς.

Σήμερα, οι άνθρωποι καλούνται να αφιερωθούν στον εαυτό τους και όχι στις επαγγελματικές τους επιλογές. Οι προσωπικοί τους στόχοι θα τους υποδείξουν τελικά ποιο επάγγελμα θα ακολουθήσουν.

Συμπερασματικά:

Το σημαντικό για ένα παιδί, δεν είναι να ξέρει τι θα γίνει όταν μεγαλώσει αλλά να θέλει να γίνει κάτι κάθε φορά, δηλαδή να αγαπά τη μάθηση και να μαθαίνει πώς να την κατακτά. Να έχει τον ενθουσιασμό για κάθε νέο που ξεκινά και τη δυνατότητα να τολμά διαφορετικά πράγματα.

Βοηθήστε τα παιδιά να  αναπτύσσουν την ικανότητά τους, να προσαρμόζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα και να είναι ευέλικτα.

Μάθετε στο παιδί ότι ένας άνθρωπος δεν μπορεί να είναι καλός μόνο σε κάτι αποκλειστικά. Ακόμη κι αν ένα παιδί έχει μια αδιαμφισβήτητη κλίση ή ένα μεγάλο ταλέντο και αργότερα ως έφηβος και ενήλικος επιλέξει να εξειδικευτεί σε αυτό το ταλέντο, πάλι θα χρειαστεί να λειτουργεί περισσότερο συνθετικά. Θα χρειαστεί να συνδέει τον επαγγελματικό του εαυτό με τη ζωή του, δημιουργώντας τελικά τις προϋποθέσεις για να είναι ευτυχισμένος.