Τα υγιεινά τρόφιμα είναι συχνά πιο ακριβά - Να γιατί
Δημοσιεύθηκε στις
Όλοι θέλουμε να τρώμε βιολογικά τρόφιμα για να προσέχουμε την υγεία μας και πολύ περισσότερο των παιδιών μας.
Η υγιεινή διατροφή -ή τουλάχιστον μια πιο ισορροπημένη διατροφή- δεν είναι πάντα τόσο εύκολη όσο ακούγεται, καθώς οι τιμές των τροφίμων οδηγούν σε μεγάλες ανισότητες μεταξύ πλούσιων και φτωχών σε πολλές χώρες.
Μια βρετανική έρευνα του 2023, η έκθεση Broken Plate του Ιδρύματος Τροφίμων, διαπίστωσε ότι τα υγιεινά τρόφιμα είναι συνήθως δύο φορές πιο ακριβά .
Οι ακτιβιστές λένε ότι οι υψηλές τιμές έχουν μειώσει τη δυνατότητα πολλών νοικοκυριών να αγοράζουν υγιεινά τρόφιμα, ωθώντας τους καταναλωτές προς λιγότερο υγιεινές, εξαιρετικά επεξεργασμένες τροφές.
Με αυτό το χάσμα κόστους, αξίζει να εστιάσετε ιδιαίτερα στα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά φρέσκα φρούτα και λαχανικά - τα οποία αποτελούν το κλειδί για κάθε ισορροπημένη διατροφή.
Φρούτα και λαχανικά
Οι χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τις διεθνείς εισαγωγές, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές απαιτούν πρόσβαση όλο το χρόνο σε τροπικά ή εκτός εποχής φρούτα και λαχανικά. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια μακρύτερη και πιο περίπλοκη παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.
Οι ΗΠΑ είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς φρέσκων φρούτων και λαχανικών στον κόσμο, αλλά και μεγάλος εξαγωγέας. Αλλά ενώ η αμερικανική παραγωγή σε όγκο παρέμεινε σταθερή με την πάροδο των ετών, οι εισαγωγές της αυξήθηκαν κατά 129% για τα φρούτα και κατά 155% για τα λαχανικά, τα τελευταία 20 χρόνια. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Warwick του Ηνωμένου Βασιλείου, μόνο το σταθερό κόστος στην αλυσίδα εφοδιασμού οδήγησε τους Αμερικανούς καταναλωτές να πληρώνουν 40% περισσότερο για τα φρούτα και τα λαχανικά σε μια περίοδο 10 ετών.
«Τα δεδομένα λένε πολύ ξεκάθαρα, ότι υπάρχει αυτό το σταθερό υψηλό κόστος για τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, το οποίο δεν υπάρχει για άλλα προϊόντα», δήλωσε στο CNBC ο Thijs Van Rens, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης του Warwick. «Αυτή η αγορά είναι αναποτελεσματική στον καθορισμό των σωστών τιμών».
Γιατί το πρόχειρο φαγητό είναι φθηνό
Αντίθετα, υποστήριξε ο Van Rens, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα - τα οποία δεν είναι ευπαθή όπως τα φρέσκα προϊόντα - γίνονται φθηνότερα. «Το πρόχειρο φαγητό είναι φθηνό επειδή μπορείς να το διατηρήσεις για πάντα. Μπορείς να το αγοράσεις χύμα, μπορείς να το παράγεις χύμα», είπε.
«Υπάρχει μια πολύ στενή σχέση μεταξύ της τιμής των τροφίμων και του πόσο υγιεινά είναι για εσάς».
Πράγματι, η ποσότητα των λαχανικών που αγοράζουν οι βρετανικές οικογένειες έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών, σύμφωνα με τη μελέτη του Ιδρύματος Τροφίμων.
Ελλείψεις εργατικού δυναμικού
Το γεωργικό εργατικό δυναμικό μειώνεται στις περισσότερες χώρες του κόσμου, ιδίως στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ).
Η γεωργία και η κτηνοτροφία δεν αποτελούν πλέον επιθυμητή επαγγελματική διαδρομή για πολλούς ανθρώπους, με τα αντικοινωνικά και πολύωρα ωράρια, τη σωματική κούραση της εργασίας, η οποία συχνά γίνεται σε απομακρυσμένες, αγροτικές τοποθεσίες με μικρή αμοιβή.
Καθώς το εγχώριο εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται και γερνάει, τα ανεπτυγμένα έθνη βασίζονται παραδοσιακά σε μη εγχώριους και εποχιακούς εργαζόμενους. Έτσι, οποιαδήποτε έλλειψη εργαζομένων επηρεάζει τη σταθερότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων συνολικά.
Μια έρευνα της Εθνικής Ένωσης Αγροτών (NFU) του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσε ότι φρούτα και λαχανικά αξίας 22 εκατομμυρίων λιρών (28 εκατομμυρίων δολαρίων) σπαταλήθηκαν μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2022, άμεσα λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Η ένωση δήλωσε ότι 38.000 βίζες εποχικών εργαζομένων ήταν διαθέσιμες το 2022, ενώ ο κλάδος χρειάζεται 70.000 εργαζόμενους.
Η βρετανική κυβέρνηση ελπίζει ότι η αυτοματοποίηση θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για μετανάστες εργάτες. Χώρες με γηράσκοντες πληθυσμούς, όπως η Ιαπωνία, επενδύουν ήδη σε αυτόνομες τεχνολογίες γεωργίας.
Όμως η αυτοματοποίηση σημαίνει περισσότερες επενδύσεις σε εξοπλισμό για τους προγραμματιστές, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες αυξήσεις των τιμών των προϊόντων.
Οι αμερικανικές γεωργικές καλλιέργειες πλήττονται από παρόμοια έλλειψη εργατικού δυναμικού, γεγονός που αποδεικνύεται από την κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των θεωρήσεων για γεωργικούς εργάτες (H-2A) που έχουν ζητήσει οι Αμερικανοί αγρότες τα τελευταία 20 χρόνια.
Περίπου 371.000 θέσεις προσωρινής γεωργικής εργασίας πιστοποιήθηκαν στις ΗΠΑ το 2022, δηλαδή επταπλασιάστηκαν από 48.000 το 2005.
Απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες
Περαιτέρω περιπλέκει τις αλυσίδες εφοδιασμού για τα φρούτα και τα λαχανικά ο καιρός. Η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Τουρκία και το Μεξικό είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς φρούτων στον κόσμο. Και κάθε μία από αυτές τις χώρες έχει υποφέρει από ακραία καιρικά φαινόμενα τα τελευταία πέντε χρόνια.
Το 2023, στο Μεξικό σημειώθηκαν τόσο υψηλές θερμοκρασίες που η κυβέρνηση πραγματοποιεί τώρα «σπορά νεφών» για να αυξήσει τεχνητά τη βροχή.
Η Κίνα είδε τόσο καταστροφικές πλημμύρες όσο και ακραία ζέστη την ίδια εποχή, εξαφανίζοντας τις καλλιέργειές της και διαταράσσοντας τον εφοδιασμό τροφίμων. Μια νέα ανάλυση της Energy and Climate Intelligence Unit διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις του ενεργειακού κόστους, έχουν αυξήσει τους λογαριασμούς των νοικοκυριών κατά μέσο όρο κατά 605 λίρες Αγγλίας (770 δολάρια) στο Η.Β. Είναι εντυπωσιακό ότι μόνο το κλιματικό κόστος ευθύνεται για το 60% αυτής της αύξησης, σύμφωνα με τη μελέτη.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μιλώντας ευρύτερα, 3,14 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο - περίπου το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού - δεν θα μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά μια υγιεινή διατροφή το 2021, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Στις ΗΠΑ σημειώθηκε αύξηση ρεκόρ 11,4% στις τιμές των τροφίμων κατά τη διάρκεια του 2022 και επιπλέον αύξηση 3,4% τους τελευταίους 12 μήνες. Ένας μέσος καταναλωτής στο Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνει τώρα 30% περισσότερο για τρόφιμα σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν.
Εκτοξεύονται τα ποσοστά παχυσαρκίας
Η μειωμένη διαθεσιμότητα υγιεινών τροφίμων εκτυλίσσεται καθώς τα ποσοστά παχυσαρκίας εκτοξεύονται στα ύψη σε όλο τον κόσμο.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας προβλέπει ότι, χωρίς παρέμβαση, περίπου το 51% του παγκόσμιου πληθυσμού θα μπορούσε να είναι παχύσαρκο ή υπέρβαρο μέσα στην επόμενη δεκαετία - με οικονομικές επιπτώσεις που υπολογίζονται σε 4,3 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2035.
Ο Βαν Ρενς δήλωσε ότι η εκπαίδευση του κοινού σε υγιεινές διατροφικές συνήθειες ή η επισήμανση των προϊόντων διατροφής θα λειτουργήσει μόνο για τους "εύπορους καταναλωτές" που διαθέτουν ήδη κάποιο επίπεδο ευαισθητοποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις της διατροφής τους στην υγεία και το περιβάλλον.
«Οι εταιρείες τροφίμων που αναδιαμορφώνουν τα προϊόντα με πιο υγιεινό τρόπο ή οι κυβερνήσεις που μειώνουν τις τιμές των φρούτων και των λαχανικών μέσω επιδοτήσεων (όπως έκανε η ελληνική κυβέρνηση, με το market pass), αυτό είναι που θα βοηθούσε περισσότερους ανθρώπους», πρόσθεσε.
