"Αλλάζουμε πίστα, ανεβαίνουμε επίπεδο": Συζητάμε με την Αντιόπη Φραντζή για το νέο της βιβλίο

Η Αντιόπη Φραντζή είναι μία ανήσυχη και δημιουργική συγγραφέας παιδικών βιβλίων που όντας και εκπαιδευτικός προσπαθεί  στα βιβλία της να συνδέσει την εμπειρία της με τα παιδιά με δυνατά κοινωνικά μηνύματα που μπορούν να λάβουν τα παιδιά μέσα από τις ιστορίες της. Ένα ακόμα σπουδαίο μήνυμα στέλνει η συγγραφέας με το βιβλίο της "Αλλάζουμε πίστα, ανεβαίνουμε επίπεδο" από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το οποίο μπορούν τα παιδιά μας να το διαβάσουν τώρα που έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

Συνέντευξη στη Μικαέλα Θεοφίλου

Από πού προήλθε η έμπνευση για το βιβλίο «Αλλάζουμε πίστα, ανεβαίνουμε επίπεδο»;

Χρόνια τώρα παρακολουθώ τη σχέση των παιδιών με τον υπολογιστή, το «κόλλημα» με τα ηλεκτρονικά και διαδικτυακά παιχνίδια και προσπαθώ να την καταλάβω. Ήθελα, λοιπόν, να γράψω γι΄ αυτό το ζήτημα, αλλά μου έλειπε το κλειδί της εναλλακτικής πρότασης. Δεν ήθελα να γράψω ένα ακόμη βιβλίο γεμάτο με υποδείξεις και συμβουλές ενήλικα. Μέχρι που διάβασα για τις σχολικές απεργίες της Παρασκευής για το κλίμα. Όπως ξέρετε, ξεκίνησαν από την Γκρέτα Τούνμπεργκ και γρήγορα διαδόθηκαν σε όλο τον πλανήτη, διαδικτυακά. Με τη χρήση του χάσταγκ, #FridaysforFuture, το μήνυμα της Γκρέτας για κινητοποίηση διαδόθηκε σε χρόνο ρεκόρ σε όλο τον πλανήτη, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Εντυπωσιάστηκα με το πόσο εύκολο ήταν, παιδιά σε διαφορετικές μεριές του πλανήτη, να επικοινωνήσουν, να συντονιστούν και να κινητοποιηθούν για να βγουν στο δρόμο και να διεκδικήσουν μαζί ένα βιώσιμο μέλλον! Τότε ένιωσα τη δύναμη που μπορεί να έχει το μέσο αυτό και εντυπωσιάστηκα! Είχα βρει το κλειδί μου.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται το βιβλίο και τι μπορεί να κερδίσει ένα παιδί διαβάζοντάς το;

Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά από 7 χρονών και πάνω . Σήμερα τα παιδιά «κολλάνε» στον υπολογιστή από πολύ νωρίς, δυστυχώς, όπως και από πολύ νωρίς ξέρουν για τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Οπότε, όσο πιο νωρίς καταλάβει το παιδί ότι σημασία έχει ο τρόπος που χειρίζεσαι και αξιοποιείς την τεχνολογία, τόσο καλύτερα. Επίσης, από πολύ νωρίς είναι καλό να νιώσουν τα παιδιά ότι έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν τη ζωή τους.

Από την εμπειρία σας ως εκπαιδευτικός πόσα παιδιά κάνουν σωστή ή προς όφελός τους χρήση του υπολογιστή;

Στο σχολείο έχω την τύχη να συνεργάζομαι με μια εξαιρετική εκπαιδευτικό των ΤΠΕ και εντυπωσιάζομαι με το πόσα πράγματα κάνει με τα παιδιά σε μια μόνο ώρα την εβδομάδα! Εννοείται ότι οι μαθητές μου ξέρουν πολύ περισσότερα πράγματα από εμένα για το μέσο. Επομένως, ναι, τα παιδιά σήμερα μπορούν να κάνουν σωστή ή προς όφελός τους χρήση του υπολογιστή. Το πρόβλημα είναι στο σπίτι, όπου ο ρόλος του γονιού και η σχέση του με το παιδί κάνουν τη διαφορά. Και γι’αυτό μιλά το βιβλίο. Δυστυχώς, ήδη από το δημοτικό έχουμε περιπτώσεις παιδιών που ξενυχτούν «παίζοντας στο διαδίκτυο», παραμελούν τα μαθήματά τους, έρχονται σε επαφή με ερεθίσματα ακατάλληλα για την ηλικία τους. Ακόμα πιο σοβαρό για μένα είναι ότι φαίνεται να μπερδεύουν την εικονική πραγματικότητα με την πραγματική ζωή.

Ποιες είναι οι συμβουλές που θα δίνατε στους γονείς των παιδιών που είναι «κολλημένα» στον υπολογιστή;

Πολύ συχνά, οι γονείς είμαστε μόνο επικριτικοί ή απόντες. Κατά τη γνώμη μου, χρειάζεται να βάλουμε όρια αλλά και να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι είναι αυτό που γοητεύει το παιδί μας και να το συζητήσουμε. Είναι σκληρή δουλειά για γερά νεύρα, αλλά αξίζει τον κόπο. Επίσης, χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε την προσωπική μας άποψη για το ζήτημα, να συνειδητοποιήσουμε το παράδειγμα που δίνουμε. Έχω πολλές φορές ακούσει το παράπονο: «εγώ θέλω να μιλήσω στο γονιό μου, αλλά όλο χτυπά το κινητό του!» Τέλος, χρειάζεται να βγάλουμε τα παιδιά μας στη φύση! Να τα αφήσουμε να παίξουν αυθόρμητα και να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους.

Μπορούν να πειστούν τα παιδιά και πώς να κάνουν πράξη αυτό που πολύ όμορφα προτείνει το βιβλίο σας να χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική επικοινωνία και τον κυβερνοχώρο για το καλό της ανθρωπότητας στέλνοντας παγκόσμια μηνύματα;

Τα παιδιά έχουν εξαιρετική ευαισθησία, ακόμα και αγωνία για τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Έχουν πάρα πολλές ιδέες. Δυο μαθήτριές μου της πέμπτης τάξης είχαν γράψει το σύνθημα «Νεκρή φύση…μόνο στη ζωγραφική»! Τι να πεις για αυτά τα παιδιά! Σου δίνουν ελπίδα και σε κάνουν περήφανη. Χρειάζεται κατά τη γνώμη μου να τα βοηθούμε να συνδέονται με την πραγματική ζωή , να μοιράζονται τις δυσκολίες της και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.

Έφηβοι όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ πώς μπορούν να επηρεάσουν θετικά τους συνομηλίκους τους, όταν υπάρχουν μεγάλοι (και γονείς) που απαξιώνουν τη γενιά των 16ρηδων που προσπαθεί να αλλάξει τον κόσμο;

Κάθε γενιά έχει να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει την προηγούμενη. Η αλήθεια είναι ότι χύθηκε πολύ φαρμάκι από ενήλικες γι’ αυτό το κορίτσι! Πάντοτε η κριτική είναι πιο εύκολη από τη δράση και την προσωπική κινητοποίηση. Γενικότερα, κι εγώ πιάνω τον εαυτό μου να κριτικάρει τα νέα παιδιά, ίσως γιατί δεν τα καταλαβαίνω, ίσως γιατί εστιάζω στα αρνητικά περιστατικά. Μετά, όμως, θυμάμαι ότι και μένα δεν με καταλάβαιναν οι γονείς μου και συνέρχομαι! Δυστυχώς, η δική μου γενιά αφήνει πολύ άσχημη κληρονομιά στους 16ρηδες, πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα. Πιστεύω όμως ότι θα τα καταφέρουν και θα αλλάξουν όχι μόνο πίστα, αλλά και επίπεδο!

Τι άλλο ετοιμάζετε ως ανήσυχη συγγραφέας;

Με ενδιαφέρουν πολύ τα στερεότυπα που αναπαράγουν ακόμα και τώρα τα παιδιά. Δουλεύω σε αυτή την ιδέα. Για να δούμε τι θα βγει!