Πείτε stop στον υπερβολικό έπαινο στα παιδιά με 5 τρόπους για στοχευμένα "μπράβο"

Εμείς οι γονείς, η αλήθεια είναι, πως συνηθίζουμε να επαινούμε τα παιδιά μας για όλα όσα κάνουν, θεωρώντας πως αυτός είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να τα επιβραβεύσουν και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση τους. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και μάλιστα ο υπερβολικός έπαινος, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα.

από τη Στεφανία Ρουμπάκη

Ας δούμε παρακάτω 5 συμβολές σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς:

• Τέλος πια στα... κενά μπράβο!
  Ο έπαινος προς τα παιδιά μας είναι πολύ σημαντικός για την ψυχολογία τους και μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά τους με διάφορους τρόπους, θετικά ή αρνητικά. Ωστόσο θα πρέπει να γίνεται με το σωστό τρόπο. Όταν πρόκειται να επαινέσετε το παιδί σας, θα πρέπει να γίνεστε πιο συγκεκριμένοι. Σταματήστε τα συνεχή, κενά “μπράβο”και πείτε τους ακριβώς ποιο ήταν αυτό που σας έκανε περήφανους σε αυτά. Πείτε για παράδειγμα “πραγματικά θαυμάζω το πόσο συγκεντρωμένος είσαι” και μην του πείτε πως είναι έξυπνο ή το καλύτερο παιδί επειδή μελετά, ή πείτε “ω, κατάφερες να βάλεις αυτά τα κομμάτια τέλεια στις θέσεις τους! Να επαινείτε την προσπάθεια, όχι το αποτέλεσμα.
• Δεν επαινούμε (μόνο) την εμφάνιση!

  Το να επαινείτε τα παιδιά σας για την εμφάνισή τους και ειδικά τα κορίτσια, αυτό μπορεί να μειώσει την αυτοεκτίμησή τους.Έτσι στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα αρχίσουν να αισθάνονται πως οι γύρω τους, τα συμπαθουν μόνο αν είναι όμορφα ντυμένα. Αν θέλετε να σχολιάσετε και να επαινέσετε την εμφάνισή τους μπορείτε να πείτε “ Αχ, συνδύασες πολύ όμορφα τα ρούχα σου, πως σκέφτηκες να φορέσεις σήμερα αυτό το μπλουζάκι;” Με αυτό το τρόπο δείχνετε στο παιδί σας ότι πραγματικά  σας ενδιαφέρει το τι σκέφτονται και κατ’επέκταση πως νιώθουν.

• Και όμως... η ζωγραφιά τους έχει βάθος!
  Μπορεί κατά καιρούς τα παιδιά σας να έρχονται και να σας να δείχνουν αυτά που ζωγραφίζουν, τα περίπου έργα τέχνης για αυτά. Η απάντηση η δική σας όμως δεν θα πρέπει να είναι απλά ότι η ζωγραφιά είναι υπέροχη. Στην ουσία αυτό που αποζητούν από εσάς, είναι να κοιτάξετε τη ζωγραφική τους και να σας δημιουργηθούν απορίες, του τύπου “Πω...πω τι όμορφα λουλούδια,αλήθεια γιατί διάλεξες να τα χρωματίσεις έτσι;” Αυτό δείχνει στο παιδί, την εκτίμησή σας.
• Αποφεύγουμε εκφράσεις του τύπου “είσαι πανέξυπνος”!
  Οι γονείς πρέπει να θυμόμαστε πως η θετική και σωστή αντίδραση στις προσπάθειες των παιδιών είναι εξαιρετικά σημαντική για να συνεχίσουν να προσπαθούν, να δοκιμάζουν, να τολμούν και να μην τα παρατούν! Επομένως, αντί να επαινούμε το παιδί ως άτομο λέγοντας δηλαδή “είσαι καλός”, επαινούμε τη διαδικασία, πχ. “αφιέρωσες πολλή ώρα για να τα καταφέρεις”, τη στρατηγική πχ. “βρήκες έναν πολύ καλό τρόπο να δουλέψεις”, την προσπάθεια πχ. “φαίνεται πως έκανες πολλή εξάσκηση”. Ο έπαινος του ατόμου και όχι της προσπάθειας του, στέλνει το μήνυμα ότι η ικανότητα ενός παιδιού είναι σταθερή και έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη επιμονή και απόδοση.
• Όχι έπαινος την ώρα του φαγητού
  Ο έπαινος για το φαγητό είναι ίσως ο πιο αντιπαραγωγικός έπαινος από όλα. Ενθαρρύνει τα παιδιά να σταματήσουν να ακούν τι τους λέει το σώμα τους. Μαθαίνουν ότι είναι καλό να τρώνε όταν δεν πεινούν, προκειμένου να ευχαριστήσουν τους άλλους, και να τρώνε πράγματα που δεν τα κάνει να αισθάνονται καλά. Με τη πάροδο του χρόνου, αυτές οι διατροφικές συμπεριφορές μπορεί γρήγορα να οδηγήσουν το παιδί σας σε υπερκατανάλωση τροφής. Οπότε, κρατήστε τους επαίνους μακριά από το τραπέζι του δείπνου. Μη τα πιέζετε να φάνε αν δε θέλουν άλλο. Μπορείτε να τους πείτε “Υποθέτω ότι δεν πεινάς τώρα, δεν πειράζει. Θα βάλω αυτό το φαγητό στο φούρνο και όποτε πεινάσεις θα μου πεις”.

Βελτιώνοντας οι γονείς τον τρόπο που επαινούμε, βοηθάμε τα παιδιά να αναπτύξουν την πεποίθηση ότι η μελλοντική επιτυχία είναι στα χέρια τους... Την επόμενη φορά επομένως που θα τα δούμε να καταφέρνουν κάτι σπουδαίο, ας μη βιαστούμε να αντιδράσουμε, ας σκεφτούμε τον τρόπου που ο έπαινος θα λειτουργήσει πραγματικά προς όφελός τους!