Εξωσωματική γονιμοποίηση: Οι πιο συχνές ερωτήσεις (Μέρος Α')

Από τον Δρ. Χάρη Χηνιάδη,
Μαιευτήρα-Χειρούργο Γυναικολόγο

Με τον όρο Εξωσωματική Γονιμοποίηση ουσιαστικά αναφερόμαστε σε μία από τις μεθόδους που μπορούν να βοηθήσουν ένα ζευγάρι με πρόβλημα υπογονιμότητας. Ο σωστός όρος είναι Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα «θεραπειών» όπως η σπερματέγχυση, η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, και φυσικά η εξωσωματική γονιμοποίηση. Με την Εξωσωματική γονιμοποίηση εννοούμε την γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο σε ένα τεχνητό περιβάλλον και όχι μέσα στο σώμα της γυναίκας και συγκεκριμένα στη σάλπιγγα, όπως γίνεται από τη φύση.

Ο γυναικολόγος-μαιευτήρας Χάρης Χηνιάδης απαντά στις πιο συχνές ερωτήσεις σας για το θέμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Ερώτηση 1η:
Πότε ένα ζευγάρι πρέπει να καταφύγει στην βοήθεια Γυναικολόγου ειδικού στην Εξωσωματική γονιμοποίηση;

Ένα ζευγάρι που προσπαθεί να τεκνοποιήσει πρέπει να τα καταφέρει μέσα σε ένα διάστημα 12 μηνών. Όταν βέβαια μιλάμε για προσπάθεια εννοούμε ότι και οι δύο σύντροφοι γνωρίζουν πόσο συχνά και κυρίως σε πιο σημείο το κύκλου της γυναίκας πρέπει να κάνουν έρωτα χωρίς προφυλάξεις.

Ερώτηση 2η:
Τι περιλαμβάνει ένας έλεγχος για τη γονιμότητα των δύο συντρόφων.

Κατ’ αρχήν ο γυναικολόγος παίρνει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και από τους δύο συντρόφους, τους οποίους επίσης καλό θα ήταν να εξετάσει και κλινικά. Απαραίτητα είναι επίσης για τη γυναίκα ένα υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων, ορμονικός έλεγχος και σαλπιγγογραφία. Ανάλογα με το υπάρχον πρόβλημα και την κρίση του, ο γυναικολόγος μπορεί να συστήσει τη διενέργειαλαπαροσκόπησης ή υστεροσκόπησης. Πρέπει επίσης οπωσδήποτε να ελεγχθεί η ποιότητα του σπέρματος του άνδρα με σπερμοδιάγραμμα.

Ερώτηση 3η:
Πώς ξεκινάει μια θεραπεία;

Αφού συλλεχθούν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες και ο ειδικός καταλήξει στην αναγκαιότητα στης εξωσωματικής γονιμοποίησης καταστρώνεται το λεγόμενο πρωτόκολλο θεραπείας. Έτσι την προκαθορισμένη ημέρα του κύκλου ξεκινάει μια θεραπεία με μία ή και περισσότερες ορμόνες που αποσκοπεί στη διέγερση των ωοθηκών έτσι ώστε αυτές να αναπτύξουν πολλά ωοθυλάκια και όχι μονάχα ένα όπως συνήθως γίνεται σε ένα φυσιολογικό κύκλο. Με τις ίδιες ορμόνες προετοιμάζουμε και το ενδομήτριο να δεχθεί τα μελλοντικά έμβρυα.

Ερώτηση 4η:
Πώς γίνεται η παρακολούθηση της ασθενούς;

Μετά την πρώτη εβδομάδα η γυναίκα κάνει κάθε δύο ημέρες υπερηχογράφημα για έλεχγο του αριθμού και μεγέθους των ωοθυλακίων καθώς επίσης και του πάχους του ενδομητρίου. Συνήθως πραγματοποιείται και ορμονικός έλεγχος της ωοθηκικής ανταπόκρισης. Αν χρειαστεί γίνονται οι απαραίτητες αυξομειώσεις στη δόση των ορμονών.

Ερώτηση 5η
Πότε είναι έτοιμες οι ωοθήκες;

Περιμένουμε τα ωοθυλάκια, τα οποία περιέχουν τα ωάρια να φτάσουν ένα κρίσιμο μέγεθος και αριθμό. Πάνω από αυτό θεωρούμε ότι τα ωάρια είναι ώριμα και έτοιμα για ωοληψία. Ταυτόχρονα σιγουρευόμαστε ότι και το ενδομήτριο έχει το κατάλληλο πάχος για την εμβρυομεταφορά. Στη συνέχεια χορηγούμε μία ορμόνη η οποία προκαλεί την τελική ωρίμανση των ωαρίων και την απελευθέρωσή τους στο υγρό των ωοθυλακίων.

Ερώτηση 6η:
Πότε γίνεται η ωοληψιία;

Η ωοληψία γίνεται 36 ώρες μετά την τελική ένεση, τη χοριακή γοναδοτροπίνη. Είναι σημαντικό να είναι η ασθενής εξαιρετικά συνεπής με την τήρηση του προγράμματος καθώς ένα λάθος 2 ή 3 ωρών μπορεί να προκαλέσει αυτόματη ρήξη των ωοθυλακίων, πράγμα που στις περισσότερες περιπτώσεις σημαίνει ότι το τελικό στάδιο της θεραπείας αποτυγχάνει.

Ερώτηση 7η
Πώς γίνεται η ωοληψία;

Γίνεται υπό άσηπτες συνθήκες και με υπερηχογραφικό έλεγχο. Η ασθενής περιέρχεται σε κατάσταση «μέθης» που προξενεί αναλγησία. Σε μερικά Κέντρα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής η ωοληψία γίνεται με γενική αναισθησία. Το υγρό από τα ωοθυλάκια αναρροφάται με μία βελόνα και παραδίδεται στον εμβρυολόγο, ο οποίος με μικροσκόπιο βρίσκει τα ωάρια.