Βιταμίνες και παιδιά: Τι πρέπει να προσέξω

Ένα από τα καθημερινά άγχη των γονιών, και κυρίως των μαμάδων, είναι η διατροφή των παιδιών τους. Είναι άλλωστε γνωστό ότι ο οργανισμός ενός παιδιού για να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί σωστά έχει συγκεκριμένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά.

Υπάρχουν όμως πολλά παιδιά τα οποία, κατά περιόδους, αρνούνται να φάνε το φαγητό τους ή να πιούν το γάλα τους με αποτέλεσμα να μειώνεται η λήψη κάποιων σημαντικών βιταμινών και μετάλλων που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξή τους. Η σοβαρή έλλειψη βιταμινών, σύμφωνα με τους γιατρούς, μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη, αδυναμία, έλλειψη συγκέντρωσης, διαταραχές του μεταβολισμού κι κατ’ επέκταση παχυσαρκία, δερματικές παθήσεις και προβλήματα όρασης.

Χρειάζεται να δίνουμε στα παιδιά βιταμίνες;

Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι τα παιδιά που έχουν ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής δεν χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής ή βιταμίνες. Για τα περισσότερα παιδιά που φαίνονται και είναι υγιή η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής δεν κρίνεται απαραίτητη.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες Διεθνών Οργανισμών, όπως της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Εταιρείας, τα συμπληρώματα βιταμινών δεν χρειάζεται να δίνονται στα περισσότερα υγιή παιδιά που μεγαλώνουν φυσιολογικά.

Μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει τις τέσσερις βασικές ομάδες τροφίμων είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Οι τέσσερις βασικές κατηγορίες τροφίμων είναι:

• Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το τυρί και το γιαούρτι (χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα δίνονται μετά την ηλικία των 2 ετών).
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
• Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη όπως το κοτόπουλο, το ψάρι, το κρέας, τα αυγά.
• Δημητριακά όπως ψωμί, βρώμη, ρύζι.

Αυτό όμως που οι περισσότεροι αγνοούν είναι ότι η υπερπληθώρα βιταμινών στον οργανισμό μπορεί να είναι τοξική! Οι βιταμίνες δεν είναι φαρμακευτική αγωγή και πρέπει να είστε πάντα προσεκτικοί με τη χορήγησή τους, ειδικά στα παιδιά.

Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες (βιταμίνες A, D, E και K) μπορεί να είναι τοξικές αν το παιδί λάβει σε μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που συνιστώνται ως επιτρεπόμενη ημερήσια ποσότητα.

Υπερκατανάλωση βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ασβεστίου στο αίμα με επακόλουθα καρδιακές, νεφρικές, γαστρεντερικές και νευρομυικές διαταραχές.

Η βιταμίνη Ε σε μεγάλες ποσότητες αυξάνει τη θνησιμότητα από διάφορες άλλες αιτίες θανάτου.

Υπερκατανάλωση βιταμίνης C μπορεί να οδηγήσει σε πονοκέφαλο, ναυτία, διάρροιες και κράμπες.  Επίσης κατανάλωση βιταμίνης C σε τιμές 10 -25 φορές μεγαλύτερες από τη συνιστώμενη ημερήσια δόση μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά).

Να θυμάστε επίσης ότι ορισμένες βιταμίνες μπορούν να αλληλοεπιδράσουν με φάρμακα που πιθανόν να λαμβάνει το παιδί, γι’ αυτό πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας.

Πότε είναι απαραίτητο να χορηγήσουμε στα παιδιά βιταμίνες;

Υπάρχουν όμως κάποιες περιπτώσεις παιδιών που οι παιδίατροι μπορεί να συστήσουν μια καθημερινή πολυβιταμίνη ή κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.

Πρόκειται για τα παιδιά που:

• έχουν καθυστερήσεις στη στη σωματική και νοητική τους ανάπτυξη
• πάσχουν από χρόνιες ασθένειες
• έχουν αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο που δεν μπορεί να αντικατασταθεί η διατροφική του αξία με κάποια άλλη τροφή
• ακολουθούν αυστηρή χορτοφαγική διατροφή

Αν αγχώνεστε ότι το παιδί σας δεν τρέφεται σωστά ή επαρκώς, συζητήστε το με τον παιδίατρό σας και ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δώσει, χωρίς να παίρνετε από μόνες σας πρωτοβουλίες για χορήγηση βιταμινών.

Ποιες βιταμίνες είναι απαραίτητες για τα παιδιά;

Η βιταμίνη Α: Προάγει την φυσιολογική ανάπτυξη, αύξηση και επιδιόρθωση των ιστών και των οστών. Βοηθά επίσης στην υγεία των ματιών, του δέρματος καθώς και στην ανοσολογική απάντηση. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνης Α είναι: το συκώτι, ο κρόκος του αυγού και το βούτυρο.  Η προβιταμίνη Α (beta-carotene), που αποτελεί άλλη μορφή της βιταμίνης Α, βρίσκεται στα καρότα, τις γλυκοπατάτες και τα  πράσινα λαχανικά.

Σύμπλεγμα της οικογένειας των βιταμινών Β: Βοηθούν στο μεταβολισμό, την παραγωγή ενέργειας και  στην καλή υγεία του κυκλοφορικού και του νευρικού συστήματος. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Β είναι: το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα καρύδια, τα αυγά, το γάλα, τα φασόλια, η σόγια.

Η βιταμίνη C:  Βοηθά στον σχηματισμό του συνδετικού ιστού και κάνει καλό στο δέρμα ενώ συμβάλλει στη μεγαλύτερη και καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου. Έχει αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει την άμυνα του παιδικού οργανισμού. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι: τα εσπεριδοειδή, οι φράουλες, τα ακτινίδια, οι ντομάτες και τα πράσινα λαχανικά όπως το μπρόκολο.

Η βιταμίνη D: Προάγει τον σχηματισμό των οστών και των δοντιών και βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από τις τροφές. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D είναι: το γάλα, και τα λιπαρά ψάρια . Φυσικά η καλύτερη πηγή βιταμίνης D είναι το φως του ήλιου.

Σύμφωνα με τον παιδίατρο, Σπύρο Μαζάνη, όταν τα παιδιά σας έχουν έλλειψη βιταμίνης θα παρατηρήσετε καθυστέρηση της αύξησης του σώματος, της εμφάνισης δοντιών, της κινητικής εξέλιξης αλλά και πόνο στα κόκκαλα. Μια απλή εξέταση αίματος όμως κατόπιν συμβουλής του παιδιάτρου σας μπορεί να δείξει τα ποσοστά της βιταμίνης D στον οργανισμό του παιδιού σας.

Το ασβέστιο: Για τα παιδιά το ασβέστιο είναι απαραίτητο για να χτίσουν ισχυρά οστά και δόντια. Το ασβέστιο απορροφάται σωστά μόνον όταν υπάρχει αρκετή ποσότητα βιταμίνης D στο σώμα. Πηγές ασβεστίου είναι το  γάλα, τυρί, γιαούρτι, τόφου.

Ο σίδηρος: Συμβάλλει στη φυσιολογική μεταφορά του οξυγόνου στο σώμα, στη μείωση της κούρασης και της κόπωσης και στην ομαλή φυσιολογική γνωσιακή ανάπτυξη του παιδιού. Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην εφηβεία, ειδικά στα κορίτσια που έχουν εμμηνόρροια. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι: κόκκινο κρέας, θαλασσινά, αυγά, πράσινα λαχανικά, όσπρια και φρούτα όπως οι σταφίδες, τα σύκα, οι φράουλες και τα βατόμουρα

Τα προβιοτικά: Διατηρούν την ισορροπία και ενισχύουν τη φυσιολογική λειτουργία της εντερικής μικροχλωρίδας κατά την περίοδο λήψης αντιβιοτικών, γαστρεντερίτιδας, ίωσης, δυσκοιλιότητας, αλλαγής διατροφής και αλλαγής περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια ταξιδιού. Παράλληλα, προλαμβάνουν και βελτιώνουν τα συμπτώματα της ατοπίας, της αλλεργικής ρινίτιδας, της ατονίας, της τερηδόνας και της κόπωσης από μελέτη ή άθληση.

Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι τρόφιμα είναι η καλύτερη πηγή βιταμινών και κανένα συμπλήρωμα δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή για τα παιδιά. Βοηθήστε το παιδί σας, με έξυπνους τρόπους, να λάβει την απαραίτητη ποσότητα βιταμινών από τα τρόφιμα και προχωρήστε σε χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής μόνο αν το επιβάλει ο παιδίατρος.

Μάθε ποιες τροφές βοηθούν στο ανοσοποιητικό των παιδιών εδώ