Τα στάδια ανάπτυξης του μωρού από 12 έως 24 μηνών
Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση
Και ναι, όσο απίστευτο κι’ αν σας φαίνεται, ο καιρός πέρασε και το μωράκι σας μεγάλωσε. Κι αν ο πρώτος χρόνος της ζωής του είχε να σας δώσει και να σας μάθει πολλά, ο δεύτερος είναι γεμάτος εκπλήξεις.
Ο χρόνος αυτός είναι πολύ σημαντικός και χαρακτηρίζεται από ραγδαίες εξελίξεις στην ανάπτυξη του παιδιού σας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο στάδιο ανάπτυξης 12 – 24 μηνών, τα παιδιά αρχίζουν να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους. Η ανάγκη για επικοινωνία είναι ξεκάθαρη. Οι πρώτες λεξούλες - πράξεις ομιλίας όπως χαρακτηριστικά τις αποκαλούν οι γιατροί- περιέχουν ονομασίες, παρακλήσεις, διαμαρτυρίες, καλέσματα, απαιτήσεις, αλλά και απαντήσεις. Κάποιες ίσως και να είναι χαιρετισμοί ή και επανάληψη των εκφράσεων κάποιου ενήλικα.
Ας δούμε, λοιπόν, όπως εξηγεί και ο παιδίατρος Νίκος Βουδούρης, ποια είναι τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού σ’ αυτόν τον συναρπαστικό, δεύτερο χρόνο της ζωής του.
Ορόσημα ανάπτυξης από 12 έως 18 μηνών
Στην ηλικία του ενός έτους τα περισσότερα παιδιά έχουν τριπλασιάσει το βάρος τους και έχουν ψηλώσει περίπου 25 εκατοστά. Τον χρόνο που ακολουθεί γίνονται βαρύνουσες αλλαγές στις αναλογίες του σώματός του. Οι αλλαγές αυτές ειδικά στα πόδια του, διευκολύνουν το παιδί να στέκεται και να περπατάει.
Τα μωρά περπατάνε από τον 10ο έως τον 16ο μήνα. Μερικά παιδιά ήδη περπατάνε πριν κλείσουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους ενώ άλλα θέλουν το χρόνο τους και μπορεί να περπατήσουν στον ενάμιση χρόνο. Πάντως, στους 18 μήνες, ένα μωράκι, τρέχει και κάνει ακόμη και ανάποδα βήματα. Μπορεί επίσης να ανέβει σκάλες με τη βοήθεια ενός μεγάλου, αλλά δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του για να το τολμήσει μόνο του.
Αναπτύσσει, λοιπόν, τις κινητικές του ικανότητες και αποκτά τον έλεγχο των κινήσεών του. Τα περισσότερα παιδάκια σε αυτήν την ηλικία εξερευνούν τα πάντα γύρω τους, αγγίζουν, πιάνουν, τραβάνε, σπρώχνουν οτιδήποτε βλέπουν και μπορούν να φτάσουν. Σκαρφαλώνουν σε σχετικά χαμηλά έπιπλα και σπρώχνουν ένα παιχνίδι προς μία κατεύθυνση,
Μπορούν ακόμη να τοποθετήσουν ένα τουβλάκι με προσοχή πάνω σε ένα άλλο και αρχίζουν να γράφουν με μαρκαδόρους σε χαρτί. Επίσης χρησιμοποιούν μαχαιροπίρουνα όταν τρώνε. Όλες αυτές οι καινούργιες δεξιότητες που αποκτούν απαιτούν πρακτική, οπότε, σίγουρα δεν πρέπει να περιμένετε τελειότητα!
Ακόμη, ένα παιδάκι σ’ αυτή την ηλικία, βελτιώνει τις επικοινωνιακές του δεξιότητες. Μέχρι 15 μηνών αρθρώνει δύο ή περισσότερες λέξεις, πέραν των λέξεων «μαμά» και «μπαμπά». Μερικά παιδάκια στην ηλικία των 18 μηνών μπορούν να συντάσσουν προτάσεις με τουλάχιστον δύο λέξεις, αν και θεωρείται επίτευγμα ενός παιδιού 2 ετών. Επίσης, μπορεί να μιμείται ήχους ζώων.
Μπορεί ακόμη να ακολουθεί απλές οδηγίες από έναν ενήλικα, όπως «φέρε τα παπούτσια σου» και αναγνωρίζει κάποια αντικείμενα που του είναι οικεία όταν τα αποκαλείται με το όνομά τους, όπως «δείξε μου τη μπάλα.
Ορόσημα ανάπτυξης από 18 έως 24 μηνών
Το μωρό, σε αυτό το στάδιο, εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του και καταλαβαίνει τι του ζητάτε. Κατά μέσο όρο, μέχρι την ηλικία των 2 ετών μπορεί να λέει 30 με 50 λέξεις και συντάσσει πρόταση με τουλάχιστον δύο λέξεις. Ακόμη θα μπορεί να καταλαβαίνει και να ακολουθεί απλές εντολές και οδηγίες.
Ελέγχει ακόμη και τις πιο λεπτές κινήσεις. Μπορεί να στοιβάξει έως και έξι κυβάκια, να ανοίξει την πόρτα, να πετάξει μία μπάλα προς μία κατεύθυνση, να τρέξει και να σκαρφαλώσει. Για να ανέβει και να κατέβει σκάλες χρειάζεται να κρατά το χέρι ενός ενήλικα. Μπορεί να τρέχει χωρίς να πέφτει όταν σταματά ή στρίβει από γωνίες. Λυγίζει τα πόδια του και σηκώνει αντικείμενα από το πάτωμα χωρίς να πέφτει. Επίσης, μπορεί να σηκώνει μία μικρή καρέκλα, να τη φέρνει στο τραπέζι και να κάθετε μόνο του.
Έρχεται αντιμέτωπο με τα αισθήματά του. Πολλά παιδάκια αυτής της ηλικίας δείχνουν ανήσυχα όταν στην παρέα υπάρχει και άλλο συνομήλικο παιδάκι, ειδικά όταν δεν το γνωρίζει. Δύσκολα επίσης ένα παιδί αποχωρίζεται από το άτομο που έχει αδυναμία, π.χ. τη μαμά του και αντιλαμβάνεται τα αισθήματα των άλλων προσώπων και αντιδρά ανάλογα.
Μαθαίνει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα. Σε αυτήν την ηλικία μπορείτε να αρχίσετε να εκπαιδεύετε το παιδί σας για τη χρήση της τουαλέτας. Αφήστε το να σας βλέπει που πηγαίνετε στην τουαλέτα. Εξηγήστε του τι κάνετε. Εάν έχετε μεγαλύτερο παιδί μπορεί να αναλάβει εκείνο αυτόν τον ρόλο. Γενικά ένα παιδί μπορεί να μάθει να πηγαίνει στη τουαλέτα από μικρό, από δύο χρονών ή να χρειαστεί λίγο παραπάνω χρόνο και να εγκαταλείψει την πάνα γύρω στα τρία. Εκείνο θα αποφασίσει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή. Εσείς δεν υπάρχει λόγος να βιάζεστε και μην προσπαθήσετε να το πιέσετε γιατί μάλλον το αποτέλεσμα θα είναι το αντίθετο από το αναμενόμενο.
Και φτάνουμε στην ανεξαρτητοποίηση. Ένα παιδί 15 μηνών αρχίζει να ανακαλύπτει τον χώρο μόνο του, μακριά από τους γονείς του, όταν όμως αισθανθεί οικεία σε αυτόν. Όσο το παιδί μεγαλώνει θα γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητο και μη σας παραξενέψει εάν προσκολληθεί σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο όπως κουκλάκι ή σεντονάκι καθώς αισθάνεται ασφάλεια όταν το έχει μαζί του.
Αυτό που πρέπει ως γονείς να κάνετε είναι να σιγουρευτείτε ότι ο χώρος του σπιτιού σας να είναι ασφαλής και δεν παραμονεύουν κίνδυνοι. Μπείτε στη θέση του παιδιού σας και σκεφτείτε που μπορεί να σκαρφαλώσει, τι μπορεί να ανοίξει και τι μπορεί να φτάσει. Βάλτε προστατευτικά σε γωνίες επίπλων και πρίζες και απομακρύνεται επικίνδυνα και εύθραυστα αντικείμενα. Προσπαθήστε να κρατήσετε μακριά από το παιδί σας μικροαντικείμενα διότι είναι πολύ πιθανόν να τα βάλει στο στόμα του.
Συνοψίζοντας:
Κινητική Ανάπτυξη
Μέχρι 24ων μηνών
- Κινήσεις χεριών και δακτύλων
- Βάδισμα και κινήσεις ολόκληρου του σώματος
- 12 μηνών: στέκεται όρθιο, κρατά ένα ή 2 αντικείμενα στο ίδιο χέρι
- 13 μηνών: μπορεί να στρίβει τον καρπό του και γίνεται πιο επιδέξιο στη χρήση ποτηριού, βάζει 2 τουβλάκια το ένα πάνω στο άλλο
- 14-16 μηνών: χτυπάει παλαμάκια, χαιρετάει, βάζει μικρά πράγματα μέσα σε μεγαλύτερα, βοηθάει και το ίδιο στο ντύσιμο, αρχίζει το τρέξιμο αν και πέφτει συχνά, αναβαίνει σκάλες μπουσουλώντας.
- 17-20 μηνών: σηκώνεται όρθιο σε καρέκλα χωρίς να υπολογίζει τον κίνδυνο, κατεβαίνει όρθιο τις σκάλες, τοποθετεί κομμάτια παζλ με αρκετά μεγάλη ακρίβεια, μουτζουρώνει, στέκεται για λίγο στο ένα πόδι, κλοτσά μια μπάλα, πετάει μπάλα με τα χέρια ψηλά.
- 21-24 μηνών: χορεύει στο ρυθμό, ανεβοκατεβαίνει σκάλες και με τα 2 πόδια στο ίδιο σκαλί, βαδίζει προς τα πίσω, γυρίζει τις σελίδες ενός βιβλίου, χτίζει πύργους με 7+ τουβλάκια.
Γνωστική Ανάπτυξη
- 12-15 μηνών: ακολουθεί απλές οδηγίες, αναγνωρίζει κάποια μέρη του σώματος, ζώα και τις φωνές τους, ονόματα κοντινών ανθρώπων, καταλαβαίνει το «όχι»
- 16-20 μηνών: δείχνει και ονομάζει γνώριμες εικόνες, ανοιγοκλείνει μόνο του την τηλεόραση και το ραδιόφωνο γνωρίσει το πρόγραμμά του, μιμείται δραστηριότητες του σπιτιού όπως το μαγείρεμα, βρίσκει κάτι που του ζητάτε
- 21-24 μηνών: ακολουθεί σύνθετες οδηγίες π.χ. πάρε αυτό και βάλτο εκεί, καταλαβαίνει τη χρησιμότητα πραγμάτων, αναγνωρίζει τη μεταμφίεση, αντιλαμβάνεται πιθανόν έννοιες όπως ο χρόνος, «πάνω – κάτω», «μέσα-εξω», «μεγάλο – μικρό»
Κοινωνική Ανάπτυξη
- 12-15 μηνών: υποτυπωδώς αναγνωρίζει κανόνες όπως δε χτυπάμε αν και είναι πολύ εγωκεντρικό ακόμα για να τους εφαρμόσει πλήρως, χαίρεται με τον έπαινο, γνωρίζει την έγκριση και την αποδοκιμασία της μαμάς και του μπαμπά, ντρέπεται, δοκιμάζει τα όριά του, συνεργάζεται με ενήλικες σε απλές δραστηριότητες.
- 16-20 μηνών: κάνει επιλογές στην παρέα του κυρίως με ενήλικες και δείχνει προτίμηση σε κάποιους, νιώθει άβολα στην πολυκοσμία μέσα στο χώρο του, του αρέσει να νιώθει χρήσιμο και να βοηθάει όταν του ζητηθεί, γίνεται κτητικό με τα αντικείμενά του και δεν μοιράζεται εύκολα!
- 21-24 μηνών: δείχνει εάν έχει διάθεση για συνεργασία ή όχι, μαθαίνει σιγά σιγά να είναι ευγενικό, γίνεται πιο κοινωνικό, αισθάνεται περήφανο για όσα έκανε μόνο του, χρησιμοποιεί το «ευχαριστώ» και το «παρακαλώ»
Αυτά είναι τα στάδια ανάπτυξης σύμφωνα, πάντα, με τους ειδικούς. Ωστόσο πρέπει να θυμάστε ότι το κάθε παιδάκι είναι διαφορετικό και οι ρυθμοί ανάπτυξης ποικίλλουν. Αν σας ανησυχήσει κάτι πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Διαβάστε επίσης:
Τι μπορεί να κάνει το παιδί σας στην ηλικία 11 - 15 μηνών (Τέστ Ανάπτυξης)
Αυτό είναι το βάρος και το ύψος πρέπει να πάρει το μωρό σας μέχρι τα 2
Βασικά στάδια της παιδικής ψυχολογίας με βάση το αναπτυξιακό στάδιο
