Ζήλια ανάμεσα στα αδέλφια: Πως το χειρίζομαι
Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση
Τα παιδιά είναι ευτυχία! Πόσες φορές την έχετε ακούσει αυτή τη φράση; Και φυσικά, τις περισσότερες φορές, συμφωνείτε καθώς σκέφτεστε όλες τις χαρές και τις ευτυχισμένες στιγμές που σας έχουν χαρίσει τα παιδιά σας. Τι γίνεται όμως, όταν έχετε να διαχειριστείτε τους ομηρικούς καυγάδες και τις εκρήξεις θυμού που προέρχονται από τη ζήλια που επικρατεί ανάμεσα στα αδέλφια;
Αρχικά, να πούμε ότι, σχεδόν όλοι οι γονείς παραπονιούνται ότι τα παιδιά τους δεν τα πηγαίνουν καλά μεταξύ τους. Αναφέρουν συχνούς καυγάδες, ζήλιες και έντονο ανταγωνισμό. Μην ανησυχείτε λοιπόν! Όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι, η ζήλια ανάμεσα στα αδέρφια είναι και φυσιολογική και συνηθισμένη. Η ζήλια, μάλιστα, μεταξύ αδερφών αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη στο μεγάλωμα των παιδιών, η οποία βοηθά στην ανάπτυξη διεκδικητικότητας.
Όταν λέμε ζήλια εννοούμε αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν πιστεύει πως ένας άλλος είναι ανώτερος από εκείνον ή αγαπιέται περισσότερο από εκείνον. Είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα αντίδρασης, ειδικά για ένα παιδί το οποίο δεν μπορεί να φανταστεί και να αποδεχτεί ότι θα πρέπει να μοιράζεται την αγάπη των γονιών του. Αποτελεί βέβαια μια άριστη εμπειρία για να ξεπεράσει το παιδί τον εαυτό του, να προοδεύσει και να δομηθεί. Η ζήλια είναι ο θεμέλιος λίθος της εικόνας του εαυτού μας, αλλά και της αποδοχής του εαυτού μας. Έτσι, ο αδελφός ή η αδελφή παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατασκευή της προσωπικότητας ενός παιδιού.
Πώς εκδηλώνεται η ζήλια;
Η ζήλια ανάμεσα στα αδέρφια εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους: εκρήξεις θυμού ή κακή συμπεριφορά, επιστροφή σε ήδη ξεπερασμένες φάσεις, διαφωνίες, και καβγάδες. Ορισμένα παιδιά εκφράζουν τον φόβο πως τα αγαπούν λιγότερο, με επιθετικότητα ή διαταραχή της συμπεριφοράς. Κάποια επιλέγουν να απομονωθούν, ενώ άλλα παλινδρομούν και φέρονται σαν «μικρότερα».
Από τα συναισθήματα ζήλιας δεν γλιτώνει κανένα παιδί της οικογένειας, όποια κι αν είναι η θέση του! Ο πρωτότοκος χάνει το θρόνο του και ζηλεύει την σημασία που δείχνουν οι γονείς στο δεύτερο παιδί. Από τη μεριά το, ο δεύτερος ζηλεύει τα προνόμια που απολαμβάνει ο μεγαλύτερος, λόγω της ηλικίας του. Αν γεννηθεί και τρίτο παιδί, ο δευτερότοκος μεταμορφώνεται σε «μεσαίο» και αναρωτιέται γιατί να έχει έναν πιο μεγάλο που του λέει τι να κάνει κι έναν πιο μικρό που είναι φοβερά χαϊδεμένος. Ο μικρός πάλι ζηλεύει αυτά που οι άλλοι δυο γνώρισαν προτού ο ίδιος.
Αν αναρωτιέστε ποια θεωρείται η ιδανική διαφορά ηλικίας ανάμεσα στ΄ αδέλφια, ώστε η ζήλια να είναι λιγότερη, οι νέες έρευνες δείχνουν ότι η ιδανική διαφορά ηλικίας είναι έξι με εφτά χρόνια.
Επίσης άλλες έρευνες δείχνουν ότι όταν το φύλο είναι το ίδιο, οι ανταγωνισμοί είναι εντονότεροι στο πλαίσιο της αδελφικής σχέσης καθώς οι συγκρίσεις είναι πιο άμεσες σε όλους τους τομείς. Στην περίπτωση που τ΄ αδέλφια είναι διαφορετικού φύλου, υπάρχει η δικαιολογία ότι ο άλλος είναι όντως «διαφορετικός» και έτσι μειώνονται κάπως οι συγκρίσεις. Όμως και πάλι η ζήλια και οι διαμάχες δεν μπορούν να αποφευχθούν.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η ζήλια δεν είναι παρά μια εκδήλωση πόνου και μια έκκληση για βοήθεια από τον ενήλικα. Αν οι γονείς δεν κάνουν τραγικά λάθη, όπως καταστολή και τιμωρία της εκδήλωσης της ζήλιας ή διάπραξη αδικίας, η επιθετική συμπεριφορά παύει να υφίσταται.
Οι ειδικοί εισηγούνται:
Προσπαθήστε να καταλάβετε τους λόγους: Ειδικά για τα μεγαλύτερα αδέρφια, σκεφτείτε ότι όλοι περιμένουν από εκείνα να φροντίζουν τα μικρότερα αλλά και να υποχωρούν γιατί είναι «μεγάλοι». Τα μικρότερα πάλι προσπαθούν να κερδίσουν και εκείνα χώρο αλλά και να διεκδικήσουν ίση θέση με τα μεγαλύτερα. Πρόκειται για μια διαρκή πηγή έντασης και καυγά αλλά θυμηθείτε ότι ταυτόχρονα είναι και το πιο φυσιολογικό πράγμα του κόσμου.
Βάλτε σαφή και ξεκάθαρα όρια: Οι κανόνες συμπεριφοράς του σπιτιού χρειάζεται να είναι γνωστοί και να τηρούνται. Οι κανόνες διαμορφώνονται από εσάς, εντούτοις είναι σημαντικό τα παιδιά σας να συμμετέχουν στη διαμόρφωση τους και μάλιστα, να προτείνουν αλλαγές αν χρειαστεί.
Προσέξτε τι λέτε: Η υπερβολική αυστηρότητα και οι χαρακτηρισμοί έχουν προσωρινό αποτέλεσμα στο σταμάτημα ενός καυγά, ενώ πληγώνουν ανεπανόρθωτα τα παιδιά, τα οποία συνήθως, Επίσης με τις φωνές και τις αγριάδες δεν πετυχαίνετε τίποτε άλλο παρά να γίνετε πρότυπο για το παιδί σας, το οποίο θα χρησιμοποιήσει τους ίδιους ακριβώς τρόπους για να επιβληθεί στα αδέρφια του.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να εκφραστούν λεκτικά: Αναγνωρίστε και μιλήστε εσείς για τα συναισθήματα που βιώνει το παιδί σας. Όταν το παιδί σας δει ότι καταλαβαίνετε τα συναισθήματά του, δεν θα χρειάζεται τόσο να προκαλεί το ενδιαφέρον σας μέσα από την επιθετική του συμπεριφορά.
Αποφύγετε τις υπερβολές: Είναι απόλυτα λογικό να ανησυχείτε, ειδικά όταν βλέπετε τα παιδιά σας με μελανιές μετά από τους καυγάδες τους. Εντούτοις, είναι εξαιρετικά σπάνιες οι περιπτώσεις παιδιών που έχουν πάθει σοβαρά ατυχήματα μετά από καυγάδες με τα αδέρφια τους. Φροντίστε λοιπόν να διατηρείτε την ψυχραιμία σας και μην αντιμετωπίζετε τα παιδιά σαν εν δυνάμει εγκληματίες.
Προσπαθήστε να μην ανακατεύεστε στο παιχνίδι τους: Αφήστε τα να παίξουν μόνα τους, και μπορείτε να επέμβετε μόνο σε περίπτωση χειροδικίας. Επίσης, καλό είναι να βάζετε κοινές ποινές σε όλα τα παιδία.
Αποφύγετε τις παγίδες του «ποιος άρχισε» και του «ποιος φταίει»: Δε γίνεται να φταίει πάντα ο μεγάλος ή πάντα ο μικρός. Στηρίξετε την ικανότητα των παιδιών να βρίσκουν μόνα τους τη λύση. Μη λαμβάνετε θέση και εκφράστε την απεριόριστη αγάπη σας και στο «δύσκολο» παιδί σας.
Μην απολογείστε: Όταν αποφασίζετε να αναλάβετε δράση, εξηγείστε μια μόνο φορά τον λόγο που οδήγησε στην παρέμβαση σας και παραπέμψτε τα στους κανόνες συμπεριφοράς και στα όρια που έχουν ήδη τεθεί.
Αποφύγετε τις συγκρίσεις: Αποφύγετε να συγκρίνετε τα παιδιά σας, ακόμη και για θέματα που μοιάζουν ανώδυνα καθώς τα παιδιά συχνά βλέπουν ακόμα και αυτά τα σχόλια σαν επικριτικά. Η σύγκριση, ειδικά όταν ο στόχος είναι να παραδειγματίσει το άλλο παιδί, αφενός αγχώνει το πρώτο, γεμίζοντας το προσδοκίες για συνεχή τέλεια συμπεριφορά, αφετέρου δημιουργεί αίσθημα αποτυχίας στο άλλο.
Δώστε ρόλους στα μεγαλύτερα παιδιά: Διδάξτε τα πως να βοηθούν τα μικρότερα στο ντύσιμο, στο μπάνιο, στο φαγητό. Μην ξεχνάτε να ενθαρρύνετε και να τα επιβραβεύετε σε κάθε ευκαιρία. Ωστόσο, μην υποχρεώνετε το πρωτότοκο παιδί να «μεγαλώσει» απότομα. Αφήστε το να ζει σαν παιδί της ηλικίας του, δώστε του καμιά φορά την άδεια να είναι «μικρό».
Ασχοληθείτε εναλλάξ με τα παιδιά σας: Θα πρέπει να φροντίσετε να υπάρχει ισορροπία και να διαθέσετε ξεχωριστό χρόνο σε όλα τα παιδιά της οικογένειας. Δώστε τους να καταλάβουν ότι αγαπάτε όλα τα παιδιά εξίσου έστω κι αν ο χρόνος σας είναι μοιρασμένος και ότι το καθένα είναι κάτι ξεχωριστό για σας.
Παραδειγματίστε με τη συμπεριφορά σας: Μην κρύβεστε και μη λέτε ψέματα! Εκφράστε την ξεχωριστή αγάπη σας προς όλα τα παιδιά σας, χωρίς να φοβάστε την αντίδρασή τους Προσπαθήστε να χειρίζεστε με ψυχραιμία τις εντάσεις στο σπίτι με τα παιδιά αλλά και μεταξύ σας. Ζητείστε συγνώμη, όταν χρειάζεται.
Τελευταίο tip: Χαλαρώστε, δώστε απλόχερα την αγάπη σας και βγάλτε απ’ το μυαλό σας αυτή την εικόνα της οικογένειας στην οποία όλοι είναι πάντα αγαπημένοι! Πρόκειται για ουτοπία.
Διαβάστε επίσης:
Ζήλεια ανάμεσα στα αδέλφια: “Δεν μπορώ να επιβραβεύσω το ένα μου παιδί χωρίς να ζηλέψει το άλλο”!
4 λόγοι που είναι καλό τα αδέλφια να έχουν μικρή διαφορά ηλικίας μεταξύ τους
Όσα πρέπει να ξέρετε (και θα σας κάνουν να νιώσετε καλύτερα) αν έχετε παιδιά από δύο γάμους!
