Υποφέρουν όντως τα παιδιά λόγω πανδημίας;

Κλειστά σχολεία, χωρίς επαφές με φίλους και συμμαθητές, χωρίς αθλητικές δραστηριότητες. Η πανδημία φέρνει τα πάνω-κάτω στις ζωές των παιδιών.

Στην αρχή της πανδημίας τα παιδιά κατηγορήθηκαν συχνά για ανευθυνότητα και πλήρη απουσία ενσυναίσθησης. Στο μεταξύ όμως όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η λεγόμενη γενιά του κορονοϊού υφίσταται εν μέρει τεράστια ψυχολογική πίεση. Αλήθεια, πώς περνούν οι νέοι την εποχή της πανδημίας; Πώς αισθάνονται όσο διαρκεί και παρατείνεται ο μακρύς χειμώνας του lockdown και των κλειστών σχολείων;

Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, η ψυχολογική πίεση που υφίστανται νέες και νέοι έχει ενταθεί σημαντικά σε σχέση με την περασμένη άνοιξη. Σχεδόν ένα στα τρία παιδιά στις ηλικίες μεταξύ 7 και 17 ετών εμφανίζουν μικρές ή μεγάλες διαταραχές της ψυχικής τους υγείας, όπως καταδεικνύει η έρευνα Copsy. Επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο καθώς και ο περιορισμένος σε σχέση με το σχολείο διαθέσιμος χώρος στο σπίτι.

Σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών διαπίστωσαν και οι ερευνητές στα πανεπιστήμια του Χίλντεσχαϊμ και της Φρανκφούρτης. Το 46% των περίπου 7.000 συμμετεχόντων νέων στην έρευνα, ηλικίας 15 έως 30 ετών, δηλώνουν ότι «συμφωνούν« ή «μάλλον συμφωνούν» με το ότι φοβούνται για το μέλλον τους. «Η πανδημία έφερε ένα ισχυρό αίσθημα υπευθυνότητας αλλά και μεγάλη ανησυχία για τους περιορισμούς που επιβάλλει στην καθημερινότητα», εξηγεί η παιδαγωγός Σεβερίν Τόμας από το Πανεπιστήμιο του Χίλντεσχαϊμ.

Τι λείπει στα παιδιά;

Με το σκεπτικό ότι γίνονται πολλές συζητήσεις για τους νέους, αλλά χωρίς τους νέους, το Ίδρυμα Επιστημών της Γερμανίας κάλεσε πρόσφατα τους νέους να διατυπώσουν συγκεκριμένα αιτήματα προς την πολιτική. Μια βασική πλέον αξίωση: να ενσωματωθεί καλύτερα στη σχολική καθημερινότητα το θέμα της ψυχικής και πνευματικής υγείας. «Οι νέοι θα είχαν έτσι τη δυνατότητα να μάθουν να διαχειρίζονται καλύτερα το στρες», εκτιμά ο 17χρονος μαθητής Ελ Μαγιούτι.

«Εξακολουθεί να υπάρχει ο φόβος να κοπείς στις εξετάσεις και να μην πάρεις απολυτήριο», συμπληρώνει ο επίσης 17χρονος Γκούσταβ Γκρύνταλ. Ο ίδιος δηλώνει εξοργισμένος με πολιτικούς που επιρρίπτουν στους νέους ανευθυνότητα. «Οι περισσότεροι νέοι τηρούν τα περιοριστικά μέτρα».

Το Γερμανικό Ίδρυμα Παιδιατρικής από την πλευρά του διαπίστωσε προσφάτως μια «αύξηση μη δικαιολογημένων περιορισμών και κινδύνων για την υγεία των παιδιών». Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αυτό που λείπει στα παιδιά δεν είναι μόνο οι φίλοι τους, αλλά και όλες οι λοιπές κοινωνικές τους δραστηριότητες, το παιχνίδι, το καθημερινό τους πρόγραμμα και οι εξωσχολικές δραστηριότητες.

Για πολλά παιδιά η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη - Συμβουλές για νέες και νέους

"Οι νέοι γίνονται πιο καταθλιπτικοί, οι φόβοι και οι διατροφικές διαταραχές αυξάνουν", υποστηρίζει ο Γκερτ Σούλτε-Κέρνε, διευθυντής της Κλινικής Παιδιατρικής, Ψυχοθεραπείας και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. «Έχουμε μεγάλη αύξηση στο δεύτερο lockdown, υπάρχουν τεράστιες ανάγκες στις οικογένειες». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι προβλήματα αντιμετωπίζουν στην παρούσα φάση ακόμη και παιδιά που ήταν προηγουμένως και πριν την πανδημία απολύτως υγιή. Σε ειδική σελίδα που δημιούργησε με την ομάδα του με το όνομα «Ο κορωνοϊός και εσύ», παρέχει συμβουλές στα παιδιά για την αντιμετώπιση του στρες, τη διατήρηση επαφών με τους φίλους, τη διατροφή αλλά και τη γυμναστική.

Η ηλικία μεταξύ 10 και 18 ετών είναι ούτως ή άλλως ιδιαίτερα σημαντική και κρίσιμη, εξηγεί και ο Μαρσέλ Ρομάνος, διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας και Παιδοψυχιατρικής στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Βίρτσμπουργκ. «Συμβαίνουν πολλά σε αυτή την ηλικία, σωματικά, ορμονικά, ψυχικά». Παρά ταύτα ο ίδιος θεωρεί υπερβολικό να γίνεται λόγος για τη «χαμένη γενιά της πανδημίας». Όπως σημειώνει, «τα παιδιά προσαρμόζονται πολύ εύκολα». Η επαφή με τους φίλους, για παράδειγμα, συντελείται αυτό το διάστημα και μέσω των δικτύων κοινωνικής δικτύωσης.

Κάθε παράταση του απαγορευτικού όμως οδηγεί και σε μια νέα πραγματικότητα. Αυτό που δημιουργεί τα περισσότερα προβλήματα είναι η έλλειψη σχεδιασμού, ειδικά για τα παιδιά που τελειώνουν φέτος το σχολείο, λέει η 16χρονη μαθήτρια Γιούλια Ζέεφριντ.

Πηγές: DW, DPA