Θέλετε το παιδί σας να ζητήσει συγγνώμη; Δοκιμάστε αυτό το τρικ που προτείνουν οι ψυχολόγοι

Έχετε μόλις γυρίσει από τα μαγαζιά και η μικρή σας κόρη είναι μες την τρελή χαρά γιατί επιτέλους πήρε το πυροσβεστικό παιχνίδι με τα αστραφτερά φώτα και την σκάλα διάσωσης που τόσο καιρό ήθελε! Ανοίγει γρήγορα την συσκευασία (εννοείται πως το πάτωμα γεμίζει με μικρά χαρτάκια από το περιτύλιγμα) και αρχίζει να παίζει, όταν... το μεγαλύτερο αδελφάκι της έρχεται και της το αρπάζει από τα χέρια. Η μικρή ξεσπά αμέσως σε κλάματα, ο αδελφός της δεν της το δίνει και εσείς, φωνάζοντας, απαιτείτε από τον γιο σας να της δώσει πίσω το παιχνίδι και να της ζητήσει συγγνώμη («Πες της συγγνώμη!»). Κάθε οικογένεια με αδέλφια έχει σίγουρα ζήσει κάτι τέτοιο, είναι κανόνας. Αν είχατε κι εσείς αδέλφια, πάω στοίχημα ότι έχετε ζήσει κάποια παρόμοια κατάσταση, αλλά ακόμα κι αν δεν έχετε αδέλφια, σίγουρα κάποια «ζαβολιά» θα είχατε κάνει και θα είχατε αναγκαστεί να ζητήσετε συγγνώμη…

από τη Χρυσούλα Σπυράτου 

Το «Ζήτα συγγνώμη» είναι μια φράση που έχει γίνει «καραμέλα», αλλά το θέμα είναι ότι ένα πρόχειρο και καταναγκαστικό «συγγνώμη» δε βοηθά το παιδί να σκεφτεί την συμπεριφορά του. Θα ζητήσει συγγνώμη για να σας κάνει τη χάρη («επειδή το λέει η μαμά») και όχι γιατί έχει μετανιώσει για το λάθος που έκανε. Κοινώς, θέλει να ξεμπερδεύει, αυτό ενδιαφέρει ένα παιδί. Δυστυχώς όμως, αργά ή γρήγορα θα επαναλάβει κάτι αντίστοιχο, γιατί θα έχει μάθει πως αρκεί να πει την «μαγική λέξη».

Σκοπός δεν είναι να πει αυτή τη μαγική λέξη που θα το γλιτώσει από περαιτέρω καβγάδες, τιμωρίες και φωνές, αλλά να κατανοήσει την ουσία αυτής της λέξης. Γιατί αν το παιδί σας μάθει ότι «έτσι είναι» το να ζητά κανείς συγγνώμη (απλά δηλαδή για να ξεμπερδεύεις), κατά πάσα πιθανότητα θα αντιμετωπίζει το θέμα της «συγγνώμης» με αντίστοιχο τρόπο και στο μέλλον, σαν ενήλικας.

Όπως λέει η Dr. Siggie Cohen, ψυχολόγος που ειδικεύεται σε θέματα παιδικής ανάπτυξης: «Θέλετε το παιδί σας να ζητήσει απλά συγγνώμη ή να νιώσει ειλικρινή μετάνοια;». Όμως, μην απογοητεύεστε! Τα καλά νέα είναι ότι γίνεται να μάθετε στο παιδί σας να ζητά συγγνώμη και να το εννοεί.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα θέλετε το παιδί σας να ζητήσει για κάποιον λόγο συγγνώμη, μπορείτε να δοκιμάσετε αυτό που προτείνει η Dr. Siggie: «Θες να ζητήσεις συγγνώμη; Ζητάμε συγγνώμη όταν νιώθουμε άσχημα για κάτι που κάναμε ή για κάτι που είπαμε. Αυτό μπορεί να κάνει εμάς αλλά και το άλλο άτομο να νιώσει καλύτερα. Θέλεις να το δοκιμάσουμε;»

Χρησιμοποιώντας αυτές τις λέξεις βοηθάτε το παιδί σας να καταλάβει τι πραγματικά σημαίνει και γιατί είναι καλό να ζητάμε συγγνώμη. Μαθαίνει να ζητά συγγνώμη αναγνωρίζοντας πως έχει κάνει κάτι λάθος και δεν επαναλαμβάνει μηχανικά τη φράση που «μου ζήτησε η μαμά να πω». Σύμφωνα με την Dr. Siggie, μπορείτε να ξεκινήσετε να βάζετε το παιδί σας σε αυτήν την λογική ρωτώντας το αν θέλει να ζητήσει συγγνώμη όταν είναι περίπου 2 χρονών, σε προσχολική δηλαδή ηλικία. «Δίνετε στην λέξη «συγγνώμη» νόημα και την ευκαιρία στο παιδί σας να το πει από επιλογή- όχι καταναγκαστικά», εξηγεί η Dr. Siggie.

Εύλογα τώρα θα ρωτήσετε όμως, τι γίνεται αν το παιδί σας δεν θέλει να ζητήσει συγγνώμη (γιατί ας είμαστε ειλικρινείς 9 στις 10 φορές αυτό θα συμβεί). Παραείναι καλό, για να είναι αληθινό, το σενάριο του να συμφωνήσει αμέσως το παιδί να δοκιμάσει την τακτική που προαναφέραμε. Αυτό είναι σύνηθες, εξηγεί η Dr. Siggie. Σε αυτήν την περίπτωση, θα μπορούσατε να πείτε: «Μάλλον δεν είσαι έτοιμη/ος ακόμα. Δεν πειράζει. Θα είσαι λογικά ακόμα νευριασμένη/ος με τον εαυτό σου. Πάρε τον χρόνο σου και όταν νιώσεις έτοιμη/ος, μπορείς να ζητήσεις συγγνώμη».

Και φυσικά, υπάρχει και η πιθανότητα το παιδί σας να μην έρθει ποτέ να ζητήσει συγγνώμη… Αλλά προετοιμάζοντας το έδαφος από τώρα, βήμα- βήμα, το παιδί σας θα είναι σε θέση μακροπρόθεσμα να ζητά ειλικρινείς συγγνώμες. Μεταξύ μας, ορισμένες φορές και εμείς οι ενήλικες ξεστομίζουμε «κενές» συγγνώμες, συγγνώμες που δεν εννοούμε. Μεγάλη υπόθεση η συγγνώμη, γι’ αυτό ας δείξουμε ανοχή και κατανόηση μέχρι το παιδί μας να «εξοικειωθεί»…