Πως μπορώ να διαχειριστώ τον πόνο στον τοκετό

Πόνος και τοκετός - δύο λέξεις που πάνε μαζί. Άλλωστε η πιο συνηθισμένη ευχή που συνηθίζεται να δίνει κάποιος στις γυναίκες που πρόκειται να γεννήσουν είναι: «Μ’ έναν πόνο». Και όσο πλησιάζει η ώρα του τοκετού, η ανησυχία σας για το πώς θα είναι η στιγμή της γέννησης μεγαλώνει.

Βέβαια, οι πόνοι της γέννας είναι μία συζήτηση που έχετε σίγουρα λίγο ή πολύ κάνει με τις φίλες σας πριν ακόμη μπείτε στη διαδικασία της εγκυμοσύνης. Μετά ακούσατε ιστορίες μαμάδων, φίλων, συναδέλφων και απανταχού γυναικών και πήρατε διαφόρων ειδών πληροφορίες ανάλογα με την εμπειρία της καθεμίας. Η αντίληψη του πόνου είναι μια καθαρά υποκειμενική υπόθεση. Υπάρχουν γυναίκες που βιώνουν τον τοκετό σαν μια σχετικά ανώδυνη εμπειρία, και άλλες που θυμούνται τις ωδίνες σαν το… χειρότερο εφιάλτη τους. Το συμπέρασμα πάντως; για τις περισσότερες ήταν το ίδιο: Ο τοκετός είναι μια υπέροχη και μαγική διαδικασία, αλλά προκαλεί φόβο!

Δεν χρειάζεται όμως η ανησυχία σας να «χτυπήσει» κόκκινο». Εμείς, είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε να ενημερωθείτε για την όλη διαδικασία του τοκετού, να ανακαλύψετε τις κατάλληλες μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο και να αποβάλετε κάθε φοβία γι’ αυτή την υπέροχη στιγμή της ζωής σας.

Γιατί δημιουργείται ο πόνος του τοκετού

Ο πόνος είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας της γέννησης και σημαντικός δείκτης για την πορεία του τοκετού.  Ο πόνος του τοκετού δημιουργείται από τις συστολές που κάνει η μήτρα προκειμένου να οδηγήσει σε εξάλειψη και διαστολή του τραχήλου και στην κάθοδο του εμβρύου, προκειμένου να γεννηθεί μέσα από τον πυελογεννητικό σωλήνα.

Πως διαφέρει από άλλους πόνους

Ο πόνος του τοκετού αλλάζει σε ένταση και διάρκεια ανάλογα με τη φάση του τοκετού. Και η αίσθησή του διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα, καθώς δεν έχουμε όλοι άνθρωποι την ίδια ανοχή στον πόνο. Αρχικά, είναι πιο ήπιος και με λιγότερη ένταση, ενώ προοδευτικά αυξάνεται η ένταση και η διάρκεια του.

Επίσης, ο πόνος δεν είναι συνεχόμενος, καθώς έχει διαλείμματα,  μεταξύ των συστολών, όπου δίνεται στην επίτοκο η ευκαιρία να ξεκουραστεί. Εξάλλου το σώμα σου θα παράγει ενδορφίνες που θα σε ανακουφίσουν φυσικά.

Τρόποι Ανακούφισης

• Βοηθήστε μόνη σας τον εαυτό σας

Η αντιμετώπιση του φόβου και του πόνου είναι μια πολύ προσωπική εμπειρία καθώς η κάθε γυναίκα έχει το δικό της μοναδικό τρόπο και τις δικές της αντοχές.

Οι ωδίνες του τοκετού, όσο δυσάρεστες κι αν είναι, υπάρχουν για να βοηθήσουν τη διαδικασία να εξελιχθεί όσο το δυνατόν καλύτερα. Το σώμα μας, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τον πόνο, αντιδρά ενστικτωδώς με κινήσεις και αλλαγές θέσεων, που βοηθούν το μωρό να βρει την ιδανική θέση για την έξοδό του στον κόσμο.

Αν είστε συγκεντρωμένες στις αναπνοές και την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλετε, θα συνεργαστείτε καλύτερα με το γιατρό και τη μαία και δεν θα υποφέρετε. Κάντε, λοιπόν, τις ασκήσεις χαλάρωσης, αναπνοής, προσπαθήστε να κινείστε και έχετε εμπιστοσύνη στο σώμα σας.

• Ζεστό νερό – Μπάνιο

Σύμφωνα με μελέτες, το μπάνιο με ζεστό νερό, έχει μοναδικές ευεργετικές ιδιότητες, καθότι προκαλεί χαλάρωση και ελάττωση της έντασης του πόνου και της αρτηριακής πίεσης. Ωστόσο, θέλει μεγάλη προσοχή η θερμοκρασία, η οποία πρέπει να είναι κοντά στη φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος, δηλαδή γύρω στους 37ο C.

• Χρήση ζεστών ή κρύων επιθεμάτων

Τα ζεστά επιθέματα και οι κομπρέσες αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος τοπικά, γι’ αυτό και σας χαλαρώνουν και  σας ανακουφίζουν τις επιτόκους. Αντίθετα, κάποιες άλλες γυναίκες  αισθάνονται καλύτερα όταν χρησιμοποιούν κρύα επιθέματα.

• Μασάζ

Το μασάζ  ή ακόμα και ένα απλό άγγιγμα μπορούν να ανακουφίσουν την επίτοκο από τους πόνους,  καθώς ενεργοποιείται η παραγωγή ενδορφινών που τους μειώνουν. Το μασάζ μπορεί να εφαρμοστεί στην πλάτη, στον αυχένα, στα χέρια και τα πόδια είτε από τη μαία ή το γιατρό είτε ακόμη και από το σύντροφο σας, πάντα μετά από καθοδήγηση.

• Ήρεμο Περιβάλλον

Το περιβάλλον μπορεί επίσης να επηρεάσει τη μέλλουσα μητέρα. Γι’ αυτό καλό είναι ο χώρος στον οποίο βρίσκεστε να είναι άνετος, με χαμηλό φωτισμό, ήσυχος και με χαλαρωτική μουσική.

• Υποστήριξη

Η επίτοκος λόγω του στρες που βιώνει, χρειάζεται σημαντική συναισθηματική υποστήριξη από τον περίγυρό της. Πρέπει να νιώθει ασφάλεια και αγάπη από τον σύντροφό της, τον γιατρό, τους συγγενείς και τους φίλους της, προκειμένου να χαλαρώσει.

Φάρμακα που μειώνουν τον πόνο

• Πεθιδίνη

Πρόκειται για ισχυρό παυσίπονο που χορηγείται με ένεση και δρα για αρκετές ώρες (3-4). Μπορεί να ανακουφίσει τη γυναίκα, να βοηθήσει στη διαστολή του τραχήλου και να την ξεκουράσει, ώστε να έχει δυνάμεις για το τελευταίο στάδιο του τοκετού. Σε αυτό το στάδιο δεν πρέπει να χορηγείται, γιατί μπορεί να επηρεάσει τα αντανακλαστικά του παιδιού και την αναπνευστική λειτουργία του. Συχνά προκαλεί ζαλάδα και ναυτία, γι’ αυτό χορηγείται σε συνδυασμό με αντιεμετικά φάρμακα.

• Επισκληρίδιος αναισθησία

Πρόκειται ίσως για την πιο σίγουρη μέθοδο για έναν όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο τοκετό.

Η επισκληρίδιος είναι ένα αναισθητικό ειδικού τύπου. Μουδιάζει τα νεύρα που στέλνουν τα σήματα πόνου από το γεννητικό σωλήνα στον εγκέφαλο. Έτσι, για μερικές γυναίκες, το επισκληρίδιο απομακρύνει τον πόνο τελείως.

Μέσω ενός καθετήρα στο κάτω μέρος της σπονδυλικής στήλης, ο αναισθησιολόγος χορηγεί αναισθητικό, το οποίο σας επιτρέπει να συμμετέχετε ενεργά στον τοκετό, χωρίς όμως να νιώθετε έντονο πόνο. Παίρνει περίπου 20 λεπτά να ετοιμαστεί ο σωλήνας και άλλα 15 - 20 λεπτά για να λειτουργήσει. Το αναισθητικό μπορεί να εισάγεται συνεχώς, όποτε χρειάζεται.

Η συγκεκριμένη μέθοδος έχει όμως και μειονεκτήματα. Σ’ αυτά περιλαμβάνεται η πιθανότητα να μην μπορείτε να κινηθείτε άνετα, για να βοηθήσετε το μωρό να πάρει την καλύτερη δυνατή θέση για τον τοκετό, ή να μην αντιλαμβάνεστε ποια είναι η σωστή στιγμή για να σπρώξετε. Μπορεί να δυσκολεύεστε να ουρήσετε και έτσι θα σας τοποθετηθεί ένας καθετήρας στην κύστη σας για να σας βοηθήσει, ενώ υπάρχει περίπτωση να μην μπορέσετε να σηκωθείτε από το κρεβάτι κατά την διάρκεια του τοκετού και για κάποιες ώρες μετά. . Επίσης, μπορεί να προκαλέσει υπόταση, που αντιμετωπίζεται από το γιατρό με φάρμακο, ή πονοκέφαλο που μπορεί να διαρκέσει έως και την επόμενη μέρα.

• Αέριο (Entonox)

Πρόκειται για ένα μείγμα οξυγόνου και αζωτούχου οξειδίου. Το εισπνέετε μέσω μιας μάσκας, την οποία χειρίζεστε εσείς. Πιθανότατα να έχετε την ευκαιρία να εξασκηθείτε με την χρήση της μάσκας στα μαθήματα γέννας.

Το αέριο δεν θα εξαλείψει τον πόνο, αλλά θα βοηθήσει στην μείωση του. Το αέριο κάνει 15-20 δευτερόλεπτα να πιάσει, οπότε το εισπνέετε όταν ξεκινάει η σύσπαση. Δεν υπάρχουν κάποιες επιβλαβείς παρενέργειες για εσάς ή για το μωρό σας, αλλά μπορεί να σας κάνει να νιώσετε λίγο ζαλισμένη. Ορισμένες γυναίκες θεωρούν ότι τους προκαλεί αναγούλα ή υπνηλία ή ότι τους εμποδίζει να συγκεντρωθούν στο τι συμβαίνει.

• Tens

Είναι ένα μηχάνημα αντιμετώπισης πόνου που προσφέρεται σε εξειδικευμένα κέντρα και φαρμακεία.

Θα συνδεθούν ηλεκτρόδια στην πλάτη σας, τα οποία είναι συνδεδεμένα με καλώδια σε έναν διεγερτή που δουλεύει με μπαταρία. Κρατάτε το κουμπί του και δίνετε στον εαυτό σας μικρές ποσότητες ρεύματος.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο σκοπός του TENS είναι να διεγείρει το σώμα να παράσχει τα δικά του φυσικά παυσίπονα που ονομάζονται ενδορφίνες. Επίσης μειώνει τα σήματα πόνου που στέλνονται στον εγκέφαλο μέσω του νωτιαίου μυελού. Πάντως, για ορισμένες γυναίκες μειώνει τον πόνο, για άλλες όχι.

Εναλλακτικές μέθοδοι ανακούφισης

Ορισμένες μητέρες θέλουν να αποφύγουν τις παραπάνω μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο και διαλέγουν τον βελονισμό, την αρωματοθεραπεία, την ομοιοπαθητική, την ύπνωση και την ρεφλεξολογία.

Συζητήστε το με τη μαία ή τον γιατρό σας και βεβαιωθείτε ότι αυτός που θα σας βοηθήσει να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει.

Να θυμάστε: Κάθε πόνος είναι πολύ μικρός μπροστά στη χαρά που θα νιώσετε όταν πάρετε στην αγκαλιά σας το μωράκι σας. Μην αφήσετε τίποτα να σας στερήσει τη μαγεία αυτής της στιγμής.

Διαβάστε επίσης:

Τοκετός: Στάσεις και Κινήσεις

 

8 πράγματα που πιθανότατα κανείς δεν σας έχει πει ότι θα συμβούν μετά τη γέννα.

Μαθήματα Ανώδυνου Τοκετού: Τι πρέπει να γνωρίζουμε;

Ποια είναι η σωστή στιγμή για να ξεκινήσετε την ώθηση στον τοκετό;