Ποια είναι η πιο γόνιμη ηλικία και πως μπορώ να αυξήσω τη γονιμότητα μου

Τι 30, τι 40 τι 50; Κι’ όμως στην συγκεκριμένη περίπτωση, τη φράση αυτή δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε, καθώς η ηλικία έχει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη γονιμότητα κάθε γυναίκας.

Και μπορεί στις μέρες μας οι γυναίκες να καθυστερούν να αποκτήσουν παιδιά και να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια στην καριέρα, πιστεύοντας πως μπορούν μέχρι και τα 50 να τεκνοποιήσουν. Δυστυχώς όμως, αυτή η πεποίθηση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, όπως επισημαίνει στο all4mama ο μαιευτήρας-γυναικολόγος, Χάρης Χηνιάδης.

Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι όσο μεγαλύτερη σε ηλικία είναι μία γυναίκα, τόσο η ποιότητα των ωαρίων της φθίνει, γιατί αυξάνεται η πιθανότητα χρωμοσωμικών ανωμαλιών.

Μια γυναίκα γεννιέται με ένα σημαντικό αριθμό ωαρίων τα οποία δεν αναπαράγονται, αλλά ωριμάζουν κάθε μήνα. Συγκεκριμένα, σε κάθε περίοδο μιας γυναίκας μερικές δεκάδες ωάρια προσπαθούν να ωριμάσουν, αλλά μόνο ένα τα καταφέρνει. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός τους εξαντλείται με γρήγορους ρυθμούς όχι μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά.

Τα ωάρια δηλαδή μιας γυναίκας 40 ετών έχουν ηλικία μεγαλύτερη από την ίδια γιατί δημιουργήθηκαν ενόσω αυτή ήταν ακόμα έμβρυο. Με λίγα λόγια είναι γερασμένα και έχουν μικρές πιθανότητες να γονιμοποιηθούν. Ακόμα όμως κι όταν αυτό συμβεί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να υπάρχουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες-σύνδρομο Down κλπ.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Χηνιάδης, η καλύτερη αναπαραγωγική ηλικία είναι μεταξύ 21-35 ετών. Μετά τα 35 χρόνια ξεκινάει η σταδιακή επιδείνωση της ποιότητας των ωαρίων, μέχρι και τα 44-45 όπου και θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να συλλάβει μια γυναίκα. Ειδικά μετά τα 38 χρόνια παρατηρείται και σημαντική μείωση του αριθμού των ωαρίων που παράγει μια γυναίκα ακόμα και με εξωσωματική γονιμοποίηση.

Οι ειδικοί τονίζουν, λοιπόν, ιδανικά οι γυναίκες πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους μέχρι την ηλικία των 35 ετών. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των γυναικών (περισσότερες από 85%) συλλαμβάνουν χωρίς πρόβλημα ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Με λίγα λόγια, καλό θα ήταν να αποκτήσετε τα παιδάκια σας μέχρι τα 35 με ένα σημαντικό αλλά! Μην αγχωθείτε αν δεν τα καταφέρετε μέχρι αυτήν την ηλικία καθώς αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχετε οπωσδήποτε πρόβλημα. Αν πάλι συνυπάρχουν και κοινωνικά προβλήματα όπως π.χ. να μην υπάρχει ο κατάλληλος σύντροφος τότε μπορείτε όπως έχουμε γράψει και άλλες φορές να καταφύγετε στην κατάψυξη ωαρίων για να μπορέσετε να τα χρησιμοποιήσετε σε μεγαλύτερη ηλικία.

Η γονιμότητα ανά δεκαετίες

Με τον όρο «γόνιμη» αναφερόμαστε στην οργανική δυνατότητα της γυναίκας να συλλάβει και να φέρει σε πέρας με επιτυχία μία κύηση, δηλαδή – εν συντομία – να αποκτήσει απογόνους.

Η γονιμότητα της γυναίκας ξεκινάει με την είσοδό της στην εφηβεία και πιο συγκεκριμένα μετά την πρώτη της περίοδο, δηλαδή μετά το ορόσημο της εμμηναρχής. θεωρητικά – διαρκεί έως και την τελευταία της περίοδο, δηλαδή μέχρι και την εμμηνόπαυση.

Η γυναικεία γονιμότητα είναι συνδυασμός πολλών και διαφορετικών παραμέτρων. Η γυναίκα δεν μπορεί να συλλάβει  σε  όλη την διάρκεια του καταμήνιου  κύκλου της. Η γονιμοποίηση του ωαρίου μπορεί να γίνει μόνο σε ένα πολύ σύντομο «παράθυρο γονιμότητας». Τα ωάριο απελευθερώνεται από το ωοθυλάκιο, και μπορεί να γονιμοποιηθεί από το σπέρμα στην σάλπιγγα για εικοσιτέσσερις ώρες. Το σπέρμα από τη  άλλη πλευρά μπορεί να γονιμοποιήσει το ωάριο για περίπου τρεις ημέρες. Έτσι, η πραγματοποίηση τακτικών επαφών πριν την ωορρηξία και κατά την διάρκεια της ωορρηξίας είναι ο κατάλληλος χρόνος για την επίτευξη μιας εγκυμοσύνης.

Ο κυριότερος παράγοντας που επηρεάζει τις πιθανότητες να μείνει μία γυναίκα έγκυος είναι πάντως η ηλικία της. Κατά την αναπαραγωγική της ζωή (από την πρώτη έμμηνο ρήση μέχρι και την εμμηνόπαυση) οι ωοθήκες της γυναίκας απελευθερώνουν 400-500 ωάρια, συνήθως ένα σε κάθε ωορρηξία, και στην ηλικία των 37 της έχουν απομείνει κατά μέσο όρο περίπου 25.000 ωάρια.

Η γονιμότητα από τα 20 έως τα 30

Είναι τα πιο γόνιμα χρόνια της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας. Από τα 20 μέχρι τα 30 έχετε τις πιο αυξημένες πιθανότητες να μείνετε έγκυος και να γεννήσετε ένα υγιές μωρό.

Στα 25 σας χρόνια, υπολογίζεται ότι οι πιθανότητες να συλλάβετε ύστερα από 3 μήνες ελεύθερων και τακτικών ερωτικών επαφών είναι περίπου 20%. Έχει υπολογιστεί ότι οι 8 στις 10 γυναίκες ηλικίας 30 ετών θα συλλάβουν μέσα σε έναν χρόνο.

Η γονιμότητα από τα 30 έως τα 40

Όταν μια γυναίκα περάσει τα 30 η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται. Ειδικά μετά τα 35 υπάρχει σημαντική μείωση των πιθανοτήτων να μείνετε έγκυος, ενώ ταυτοχρόνως αυξάνονται οι πιθανότητες αποβολών, επιπλοκών της κύησης και γενετικών ανωμαλιών. Στα 35 σας οι πιθανότητες να συλλάβετε ύστερα από 3 μήνες προσπαθειών είναι περίπου 12%. Έχει υπολογιστεί ότι οι 6 στις 10 γυναίκες ηλικίας 35 ετών θα συλλάβουν μέσα σε έναν χρόνο.

Στη Βρετανία, μελέτη έδειξε ότι ο αριθμός των γυναικών που γίνονται μητέρες μετά τα 35 έχει διπλασιαστεί την τελευταία 30ετία (πιθανότατα λόγω της χρήσης των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής).

Η γονιμότητα μετά τα 40

Η γονιμότητα σε αυτή τη δεκαετία της ζωής σας είναι πολύ μειωμένη. Ο χρόνος που τα ωάρια παραμένουν στην ωοθήκη, είναι σημαντικός. Τα ωάρια που θα ελευθερωθούν στις τελευταίες ωορρηξίες μιας γυναίκας, θα έχουν μείνει στην ωοθήκη για 40 και πλέον χρόνια, πιθανόν υφιστάμενα τη δυσμενή επίδραση του περιβάλλοντος όλο αυτό το διάστημα.

Αυτός εκτιμάται ότι είναι ο λόγος που γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, να γεννήσουν ένα παιδί με γενετικά προβλήματα

Στα 40 υπολογίζεται ότι οι πιθανότητες να συλλάβετε ύστερα από 3 μήνες προσπαθειών είναι περίπου 7%.

Οι περισσότερες γυναίκες που αποκτούν παιδί μετά τα 40 έχουν καλές κυήσεις και γεννούν υγιέστατα μωρά. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι είναι αυξημένες οι πιθανότητες επιπλοκών της κύησης.

Όταν δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη, η λύση συχνά είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση είτε με διέγερση των ωοθηκών και λήψη ωαρίων, είτε με δικά σας ωάρια που είχατε καταψύξει στο παρελθόν.

Μία άλλη επιλογή είναι η χρήση ωαρίων δότριας, τα οποία γονιμοποιούνται στο εργαστήριο από τα σπερματοζωάρια του συντρόφου σας και μετά μεταφέρονται στη δική σας μήτρα για να κυοφορήσετε το μωρό.

Η ηλικία του άνδρα

Σημαντικό ρόλο παίζει και η ηλικία του άνδρα. Μπορεί οι άνδρες να παράγουν σπερματοζωάρια σε ολόκληρη τη ζωή τους, αλλά όταν είναι πλέον σε προχωρημένη ηλικία, αυξάνονται οι πιθανότητες να έχουν γενετικές ανωμαλίες.

Μετά τα 40 πολλοί άνδρες έχουν μειωμένες παραμέτρους σπέρματος, όπως χαμηλότερη κινητικότητα και αριθμό σπερματοζωαρίων. Μελέτες, επίσης, έχουν δείξει ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο άνδρας, τόσο περισσότερες πιθανότητες αποβολής έχει η σύντροφός του, ανεξαρτήτως της ηλικίας της.

Τρόποι βελτίωσης της γονιμότητας

Ευτυχώς, υπάρχουν μερικοί απλοί τρόποι για την βελτίωση της  γονιμότητας. Μερικές  αλλαγές στον τρόπο μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα σύλληψής και να σας βοηθήσουν να εξασφαλίσετε μια υγιή εγκυμοσύνη.

1. Βελτιώστε τη Διατροφή σας

Μια θρεπτική, ισορροπημένη διατροφή θα βοηθήσει να βελτιώσετε τη γενική σας υγεία και να εξασφαλίσετε ότι το σώμα σας είναι σε θέση να μεγαλώσει ένα μωρό.

Επιλέξτε μια ποικίλη διατροφή που να περιέχει φρέσκα φρούτα και λαχανικά, το ψωμί, τις πατάτες, το ρύζι και άλλα δημητριακά (ολικής άλεσης, όπου είναι δυνατόν), το χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το μη λιπαρό κρέας, τα ψάρια και άλλες πηγές λευκώματος.

2. Προσέξτε το βάρος σας.

Το πολύ αυξημένο ή πολύ μειωμένο βάρος μπορεί να απορρυθμίσει την περίοδό σας και να εμποδίσει τη σύλληψη. Μια γυναίκα με δείκτη μάζας σώματος (BMI) περισσότερο από 29 ή λιγότερο από 19 είναι σαφώς δυσκολότερο να συλλάβει. Η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας μπορεί να μην είναι δυνατή για τις πολύ υπέρβαρες ή παχύσαρκες γυναίκες.

3. Ποτό με μέτρο

Η κατανάλωση αλκοόλ περισσότερο από 5 μονάδες την εβδομάδα (μία μονάδα αλκοόλ είναι ίση με 1 ποτήρι κρασί)  μπορεί να ελαττώσει τη γονιμότητα ακόμα και κατά 20%. Φυσικά, η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να εκλείπει καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς είναι γνωστές οι καταστροφικές επιδράσεις του αλκοόλ στην ανάπτυξη του εμβρύου ενώ παράλληλα μπορεί επίσης να προκαλέσει αποβολή. Στους άνδρες το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει μείωση του αριθμού και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων με ταυτόχρονη αύξηση των ανώμαλων μορφών.

4. Σταματήστε το Κάπνισμα

Το κάπνισμα έχει συνδεθεί με τη στειρότητα και την πρόωρη εμμηνόπαυση στις γυναίκες και τα προβλήματα σπέρματος στους άνδρες. Μειώνει επίσης την επιτυχία της θεραπείας της υπογονιμότητας. Η μαριχουάνα και η κοκαΐνη έχουν επίσης επιπτώσεις στο σπέρμα.

5. Άσκηση

Η κανονική ή μέτρια άσκηση (όπως το έντονο περπάτημα) για τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως θα βοηθήσει στη σύλληψη και τον έλεγχο του βάρους σας. Η άσκηση μειώνει επίσης την πίεση και ανεβάζει τα επίπεδα των ενδορφινών - οι ορμόνες της καλής αίσθησης του σώματος.

6. Σκεφτείτε την εργασία σας

Τα επαγγέλματα που περιλαμβάνουν ακινησία για μεγάλες περιόδους, όπως η μεγάλης απόστασης οδήγηση ή η έκθεση σε χημικές ουσίες όπως τα χρώματα ή τα φυτοφάρμακα, μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα σπέρματος.

7. Διαχειριστείτε το στρες

Το στρες δεν προκαλεί στειρότητα, αλλά η υπερβολική ανησυχία μπορεί μερικές φορές να διαταράξει τον καταμήνιο κύκλο. Προσπαθήστε να μειώσετε τα επίπεδα του άγχους και να βρείτε το χρόνο να χαλαρώσετε.

8.Πάρτε φολικό οξύ

Όλες οι γυναίκες που προσπαθούν για μωρό πρέπει να παίρνουν συμπλήρωμα φολικού οξέος ημερησίως για να μειώσουν την εμφάνιση γενετικών προβλημάτων όπως η δισχιδής ράχη (spina bifida).

9.Προσοχή στα φάρμακα

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να μειώσουν την πιθανότητα σύλληψης. Συζητείστε το με το γυναικολόγο σας.