Η διατροφή στην προσχολική ηλικία

Όσο κι’ αν δεν το πιστεύετε το παιδάκι σας πια έχει μεγαλώσει! Μάλιστα έχει τη δική του θέση σταθερά στο τραπέζι μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια, προβάλλοντας εντονότερα και τις προτιμήσεις τους στα θέματα της διατροφής.

Κατά τη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας (1-5 ετών), όπως τονίζουν οι ειδικοί, τα παιδιά αναπτύσσουν την κινητικότητα, την συναισθηματικότητα και τις γνωστικές τους λειτουργίες με συνέπεια καθημερινά να ανακαλύπτουν και να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους όλο και περισσότερο.

Θα παρατηρήστε ότι τα παιδία σ’ αυτή την ηλικία είναι περισσότερο δραστήρια επομένως χρειάζονται περισσότερη ενέργεια άρα ποικιλία θρεπτικών συστατικών στην διατροφή τους. Τα παιδιά επίσης αρχίζουν να αποκτούν διατροφικές συνήθειες, όπως προτιμήσεις ή αποστροφές σε συγκεκριμένα τρόφιμα.  Γι’ αυτό και ο ρόλος των γονέων είναι σημαντικός ως προς την διαμόρφωση της διατροφικής συμπεριφοράς του παιδιού.

Η σωστή και λειτουργική διατροφή ειδικά στην προσχολική ηλικία επηρεάζει αποδεδειγμένα την υγιή ανάπτυξη και τη γενικότερη ευεξία του ατόμου στην ενήλικη ζωή. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την ηλικία είναι η διατροφή. Η διατροφή λοιπόν, η οποία περιλαμβάνει τα σωστά θρεπτικά συστατικά και σε ισορροπημένες ποσότητες και αναλογίες είναι σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού.

Κατά την διάρκεια της προσχολικής ηλικίας ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης, ασβεστίου, σιδήρου και τις Βιταμίνες Α και D. Τα γεύματα πρέπει να είναι μικρά αλλά πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και ενέργεια.

Για να γνωρίζετε λοιπόν με τι θα ήταν καλό να τρέφονται τα παιδιά σας, με τη βοήθεια των ειδικών, συγκεντρώσαμε τις βασικότερες τροφές σε έναν πλήρη οδηγό, που θα είναι το δεξί σας χέρι:

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί είναι πολύ καλές πηγές ασβεστίου το οποίο απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που χρειάζεται για την φυσιολογική ανάπτυξη των οστών και την καλή υγεία των δοντιών.

Είναι σημαντικό να μη δίνετε άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα στα παιδιά σας πριν την ηλικία των 5 χρόνων. Μπορείτε όμως να χρησιμοποιείτε το ημιάπαχο γάλα από 2-5 χρόνων και το άπαχο γάλα μετά την ηλικία των 5. Αν χρησιμοποιήσετε ημιάπαχο ή άπαχο γάλα στο μαγείρεμα ενός φαγητού, π.χ. μακαρόνια στο φούρνο, δεν πειράζει να φάει το παιδί σας από αυτό.

Τροφές πλούσιες σε άμυλο

Δημητριακά, ρύζι, μακαρόνια, πλιγούρι, κριθαράκι, πατάτα, ψωμί ή και μπισκότα χαμηλά σε λιπαρά αποτελούν παραδείγματα τροφών που χρειάζεται να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε γεύμα, δηλαδή τουλάχιστον 4 μερίδες καθημερινά.

Τα δημητριακά είναι η σημαντικότερη πηγή ενέργειας για το παιδί και πρέπει να αποτελούν την βάση της διατροφής τους.  Είναι χρήσιμα για την λειτουργία του εγκεφάλου και περιέχουν  φυτικές ίνες , πρωτεΐνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Οι κύριες πηγές υδατανθράκων είναι οι πατάτες, το ρύζι, το ψωμί, τα μακαρόνια και αλλά σιτηρά. Συνήθως η έναρξη κατανάλωσης  αυτών των τροφών γίνεται μετά την ηλικία των 3 ετών.

Πρωτεΐνη: κρέας, πουλερικά, ψάρι, αυγά, όσπρια

Οι πρωτεΐνες  χρειάζονται  για την ανάπτυξη μυϊκού ιστού,  την σύνθεση νέων κυττάρων και την  σωστή  λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.  Πρέπει να καλύπτουν το 15-20% της συνολικής  διατροφικής πρόσληψης του παιδιού που αντιστοιχεί για παράδειγμα με  120-150γρ. κρέας, κοτόπουλο ή ψαρί .

Το αυγό επίσης είναι ανήκει στην κατηγορία πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και συνίσταται να περιλαμβάνεται στην διατροφή του παιδιού σας όπως επίσης και τα όσπρια 1-2 φορές εβδομαδιαίως.

Λιπαρά

Το λίπος είναι ουσιαστικό μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής και κρίσιμο για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού σας. Μετά τα 2 έτη οι ανάγκες σε λίπος σταθεροποιούνται στο 30 % όπως και για τους ενήλικες.

Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι δίαιτες με χαμηλά λιπαρά μπορούν στην πραγματικότητα να ευνοούν την παιδική παχυσαρκία, καθώς συνήθως τα λιπαρά αντικαθίστανται με σάκχαρα. Έτσι, αντί να προσπαθείτε να κόψετε λίπος από τη διατροφή του παιδιού σας, εστιάστε στην αντικατάσταση των ανθυγιεινών λιπών με υγιή λιπαρά.

Για παράδειγμα, το κορεσμένο λίπος σε πλήρες γάλα, λάδι καρύδας ή σολομό είναι διαφορετικό από το κορεσμένο λίπος που βρίσκεται στην πίτσα, τηγανητές πατάτες και τα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος.

Κύριες πηγές λίπους είναι τα ζωικά λιπαρά όπως το βούτυρο τα λιπαρά των γαλακτοκομικών και των κρεάτων και των προϊόντων τους αλλά και τα φυτικά λιπαρά όπως το ελαιόλαδο.

Η πρόσληψη του λίπους θα πρέπει να μην περιλαμβάνει πάνω από 10% κορεσμένα λιπαρά και πάνω από 300mg χοληστερόλη ημερησίως.

Φρούτα και λαχανικά

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες, άλατα και φυτικές ίνες. Εκτός τούτου, δίνουν χρώμα και γεύση στα γεύματα. Πλούσιες πηγές σε βιταμίνη C, απαραίτητη για το παιδί θεωρούνται πχ οι φράουλες, το πορτοκάλι, το μπρόκολο, το κουνουπίδι όπως και οι πιπεριές.

Προσπαθήστε να δίνετε φρεσκοστυμμένο χυμό στο παιδί ή χυμό «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη» αραιωμένο με νερό. Προτιμάτε να δίνετε στο παιδί σας ωμά, παρά μαγειρεμένα λαχανικά. Δίνετε κομματάκια καρότου, πιπεριού ή μήλου ως ενδιάμεσα σνακ και προσφέρετε ποικιλία φρούτων και λαχανικών στο παιδί σας.

Προσπαθήστε να δίνετε στα παιδιά σας 4 μερίδες καθημερινά.

Τροφές που πρέπει το παιδί να αποφεύγει

• Σκληρής υφής τρόφιμα, ξηρούς καρπούς και τρόφιμα που περιέχουν ξηρούς καρπούς, ποπ-κόρν, φυστικοβούτυρο, σκληρές καραμέλες.
• Ωμά αυγά και  τρόφιμα που τα περιέχουν (μους, σπιτική μαγιονέζα κ.α.)
• Τα μεγάλα ψάρια καθώς μπορεί να περιέχουν υψηλές ποσότητες  υδραργύρου και τοξινών και μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του παιδιού.
• Περιορισμός  στο αλάτι (μέχρι 2γρ.ημερισίως).
• Περιορισμός  του κορεσμένου λίπους: αποφύγετε τα λιπαρά φαγητά, τα τηγανιτά, και τα τρόφιμα με υψηλή  περιεκτικότητα σε ζάχαρη όπως τα γλυκά, τα αναψυκτικά και τους χυμούς με ζάχαρη.

Συμβουλές για τους γονείς:

• Η ποικιλία και τα χρώματα στο πιάτο είναι απαραίτητα. Εισάγετε μόνο ένα καινούριο φαγητό την φορά και επειδή τα περισσότερα παιδιά καταναλώνουν πιο εύκολα τα φαγητά με τα οποία είναι εξοικειωμένα, μικρές ποσότητες καινούργιων τροφών είναι προτιμότερο να εισάγονται μαζί με αγαπημένα τους φαγητά
• Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετάσχει στην προετοιμασία του φαγητού και είναι πιθανόν να ενισχύσετε το ενδιαφέρον του για το νέο φαγητό και να το καταναλώσει πιο εύκολα.
• Σερβίρετε παιδικές μερίδες. Ένας απλός τρόπος για να υπολογίσετε τις μερίδες είναι μία κουταλιά της σούπας από κάθε είδος φαγητού για κάθε χρόνο της ηλικίας του παιδιού.
• Είναι δύσκολο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να τρώνε αρκετή ποσότητα φαγητού σε τρία γεύματα έτσι ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Για το λόγο αυτό προσφέρετε σνακ μεταξύ των γευμάτων. Καινούργια τρόφιμα μπορούν να δοθούν με την μορφή αυτή.
• Το φαγητό θα πρέπει να είναι καλομαγειρεμένο και το παιδί να μπορεί να το καταναλώσει με ευκολία. Κόψτε το φαγητό σε μικρά κομμάτια ούτως ώστε να μπορεί να το φάει είτε με τα παιδικά πιρούνια και κουτάλια είτε με τα χέρια. Τα ξηρά τρόφιμα είναι ιδιαίτερα σκληρά και για το λόγο αυτό είναι προτιμότερο να σερβίρονται μαζί με πιο μαλακά φαγητά.
• Τα γεύματα θα πρέπει να αποτελούν ευχάριστες και χαλαρές στιγμές της ημέρας. Δεν είναι ώρες για τσακωμούς και τιμωρίες. Αφήστε το παιδί σας να είναι παιδί και μην έχετε την απαίτηση να παραμένει ακίνητο κατά τη διάρκεια του γεύματος. Φροντίστε να κάθεται άνετα στο τραπέζι, επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά και δώστε του την πρέπουσα προσοχή.
• Αποφύγετε να δίνετε γλυκά σε ένα παιδί σαν επιβράβευση. Με τον τρόπο αυτό ενισχύετε την υπερβολική κατανάλωση φαγητού.
• Κλείστε την τηλεόραση κατά την διάρκεια των γευμάτων, διότι αποσπά την προσοχή του παιδιού από το φαγητό. Επίσης, τουλάχιστον οι μισές διαφημίσεις που προβάλλονται ενδιάμεσα από τα παιδικά προγράμματα αφορούν τρόφιμα που είναι πλούσια σε θερμίδες, λίπη και ζάχαρη.
• Το βασικότερο όλων είναι εσείς να δίνετε το καλό παράδειγμα Τα γεύματα αποτελούν οικογενειακές στιγμές στα πλαίσια των οποίων η διατροφή μαθαίνεται στην πράξη και οι διατροφικές συνήθειες που αποκτούν τα νήπια από τους γονείς είναι συνήθειες που κατά πάσα πιθανότητα θα τους συνοδεύουν μία ολόκληρη ζωή.

Διαβάστε επίσης:

4 επιστημονικά αποδεδειγμένα οφέλη για τα παιδιά, όταν τρώτε σαν οικογένεια!

Tα 6 πιο συχνά διατροφικά λάθη των γονιών! Από την διατροφολόγο Ειρήνη Μπαμπαρούτση

Οι πιο συχνές ερωτήσεις για τη διατροφή των παιδιών μας

Έξυπνοι τρόποι για να βάλετε τα όσπρια στη διατροφή του παιδιού σας

10 ιδανικές τροφές για τα παιδιά σας και πώς να τις μαγειρέψετε!