Ξέρετε ότι η ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού σας είναι... στα χέρια σας!

από την Ζέτα Γάκη*

Το ξέρετε ότι η ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού σας είναι στα χέρια σας; Ω ναι! Και να και κάτι ακόμα: το ξέρατε ότι σε αντίθεση με αυτό που πίστευαν παλαιότερα ο εγκέφαλος μας αναπτύσσεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας;
Και όχι, η ανάπτυξη του δε σταματά στα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής μας!

Άρα αν είμαστε γονείς ή εκπαιδευτικοί, οι καθημερινές μας δραστηριότητες επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού μας!

Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η ανάπτυξη του εγκεφάλου επηρεάζεται τόσο από την κληρονομικότητα όσο και από το περιβάλλον. Μέχρι ένα παιδί να γεννηθεί είναι προστατευμένο μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Η ανάπτυξη του εγκεφάλου σε αυτό το στάδιο βασίζεται κυρίως στην κληρονομικότητα δηλαδή στις πληροφορίες που προέρχονται από τα γονίδια που έχουν κληρονομηθεί από τη μητέρα και τον πατέρα του. Όχι όμως 100%. Ακόμα και σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης το περιβάλλον παίζει ρόλο. Για παράδειγμα, όλοι ξέρετε ότι η μητέρα οφείλει να προσέχει τη διατροφή της, να μη καπνίζει και να μην εκτίθεται σε μεταλλαξογόνους παράγοντες, αφού όλες οι έρευνες έχουν δείξει ότι αυτά τα στοιχεία επηρεάζουν αρνητικά το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Όταν όμως το βρέφος γεννηθεί  αλλάζει όλη αυτήη ισορροπία. Η κληρονομικότητα τώρα δεν έχει τον πρώτο λόγο. Από εδώ και πέρα το περιβάλλον είναι αυτό που επηρεάζει κατά κύριο λόγο την ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού και όχι το DNA του.

Φανταστείτε τώρα ένα υγιές, όμορφο νεογέννητο μωρό στην αγκαλιά των γονιών του. Καθώς το θαυμάζουν, αναρωτιούνται μεταξύ τους: «Τι θα γίνει άραγε το κοριτσάκι μας όταν μεγαλώνει; Θα τα πάει καλά στο σχολείο ή θα δυσκολεύεται με τα άλλα παιδιά; Θα είναι ευτυχισμένο;»

Οι επιστήμονες λοιπόν είναι απολύτως πεπεισμένοι τώρα ότι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πως αναπτύσσεται ο εγκέφαλος του μωρού και ότι η ανάπτυξη αυτή με τη σειρά της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφική, ιατρική, συναισθηματική και πνευματική υποστήριξη που του παρέχουν οι γονείς του, η εκτεταμένη οικογένεια,οι εκπαιδευτικοί και η κοινωνία κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας του.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην εγκεφαλική έρευνα έχουν δείξει ότι παρόλο που ο εγκέφαλος είναι από τα πρώτα όργανα που δημιουργούνται δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί κατά τη γέννηση. Πιο συγκεκριμένα,ο εγκέφαλος, είναι το πιο ανώριμο όργανο από όλα τα όργανα κατά τη γέννηση! Ο εγκέφαλος μας έχει δημιουργηθεί για να αναπτυχθεί αργότερα!!!

Οι έρευνες δείχνουν λοιπόν ότι, όπως οι πρωτεΐνες, το λίπος, και οι βιταμίνες, έτσι και οι κοινωνικές σχέσεις είναι ζωτικής σημασίας για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο ενός παιδιού και οι διαφορετικές εμπειρίες μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου με διαφορετικούς τρόπους.

Ο εγκέφαλος λοιπόν του κάθε παιδιού θα αναπτυχθεί διαφορετικά ανάλογα τις εμπειρίες που θα λάβει! Άρα, η «πλαστικότητα» του εγκεφάλου ενός μωρού, δηλαδή η ικανότητά του εγκεφάλου του να αναπτύσσεται και να αλλάζει ανάλογα τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος του είναι ο λόγος που ένα παιδί θα γίνει καλός στους υπολογιστές ή θα έχει οργανωτικές ικανότητες!

Τι σημαίνει αυτό για το γονιό και τον εκπαιδευτικό? Ότι είναι στο χέρι σας να φτιάξετε εσείς το κατάλληλο περιβάλλον για τη θετική ανάπτυξη του παιδιού σας! Και όταν λέμε κατάλληλο περιβάλλον δεν εννοούμε το ιδανικό παιδικό δωμάτιο που θα ακολουθεί τις τελευταίες επιταγές της βρεφικής μόδας. Το κατάλληλο περιβάλλον για ένα βρέφος είναι η οικογένεια του, οι εμπειρίες που ζει με τους γύρω του, οι εμπειρίες με τα στοιχεία της φύσης αλλά και τα διάφορα αισθητηριακά ερεθίσματα.

Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για τα πέντε βασικά ερεθίσματα που πρέπει να λάβει κάθε παιδί για τη θετική ανάπτυξη του εγκεφάλου του!

*Η Ζέτα Γάκη είναι απόφοιτος του τμήματος Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΕΚΠΑ. Συνέχισε τις σπουδές της αποκτώντας ειδίκευση στις Νευροεπιστήμες στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε σε διάφορα δημόσια εργαστήρια στον τομέα της Νευροβιολογίας όπως στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ (Ε.Ι.Π.) αλλά και στον ιδιωτικό τομέα (Locus Medicus κ.α).

Έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια στον τομέα της ανάπτυξης του παιδικού εγκεφάλου έχοντας πιστοποιήσεις από το Yale University, από το Utrecht University, από το California University-Santa Cruz κτλ.  Παράλληλα έλαβε και την πιστοποίηση της  στο Online Marketing από το τμήμα e-learning του ΕΚΠΑ.

Συνεργάζεται με μεγάλους εκπαιδευτικούς φορείς για την εκπαίδευση ενηλίκων στον ευρύτερο κλάδο των βιολογικών επιστημών. Είναι εξωτερικός συνεργάτης σε εκπαιδευτικά και ενημερωτικά site ενώ είναι συν-ιδρύτρια του εκδοτικού οίκου @paramythia.net.

Επίσης,μοιράζεται τις γνώσεις της σχετικά με τον παιδικό εγκέφαλο με απλό και πρακτικό τρόπο με γονείς και εκπαιδευτικούς μέσα από διάφορα σεμινάρια σε συνεργασία με ομάδες γονέων, ψυχολόγους, δασκάλους κτλ.

Zέτα Γάκη

Nευροβιολόγος, MSc
Ανάπτυξη παιδικού εγκεφάλου
Τηλ. Επικοινωνίας: 6908719154
Instagram page: @zetagaki
Email: zetagaki@gmail.com