Κι όμως ο κορωναϊός μπορεί ..." να μάς κάνει καλό"!

O Covid- 19 εμφανίστηκε ξαφνικά στις ζωές μας πριν από 2 περίπου μήνες και από τότε μέχρις σήμερα έγινε η καθημερινότητα μας. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή τον πήραμε αψήφιστα. Ήταν πολύ μακριά από εμάς αυτό που συνέβαινε και η πλειοψηφία των ανθρώπων αντέδρασε με αδιαφορία και σκεπτικισμό, « Έλα μωρέ, εκεί στην Κίνα τώρα πεθαίνουν κάμποσοι εμάς δε μας αφορά άμεσα».

Με άλλα λόγια αμφισβητήσαμε όχι μόνο το μέγεθος του επερχόμενου κινδύνου αλλά κυρίως αντισταθήκαμε για ακόμα μια φορά να καταλάβουμε πόσο συνδεόμαστε αληθινά ο ένας με τον άλλον και πόσο μια δική μου πράξη σε ένα σημείο του πλανήτη μπορεί να επηρεάσει εσένα στην άλλη άκρη.

Η αδιαφορία και ο σκεπτικισμός ως μηχανισμός άμυνας αλλά και διαχείρισης των νέων δεδομένων συνεχίστηκε από μια συνωμοσιολογία, κάτι μας κρύβουν, «εκείνοι ξέρουν, εμείς όχι». Αυτά τα στάδια είναι όλα κομμάτι του μηχανισμού διάψευσης, με άλλα λόγια της άρνησης, του μηχανισμού άμυνας κατά τον οποίο αρνούμαι να δω το μέγεθος ενός κινδύνου επειδή με ταράζει πολύ και οι επερχόμενες αλλαγές που θα φέρει είναι δύσκολο να τις μεταβολίσω. Όλα αυτά τα στάδια ωστόσο, είναι αναμενόμενα και ως ένα βαθμό λειτουργούν προστατευτικά, μιας και μας βοηθούν να ανταπεξέλθουμε στο πρώτο σοκ μιας απειλής σε κρίσιμες περιόδους όπως αυτή που διανύουμε.

 

Το επόμενο στάδιο της συναισθηματικής μας αντίδρασης όσο βλέπαμε ότι ο ιός εξαπλώνεται και σε άλλες χώρες, άρχισε να μας πλησιάζει, άρα και να μας απειλεί αληθινά, εφόσον η αμφισβήτηση δεν ήταν πλέον λειτουργική, ήταν ο φόβος ο οποίος πολύ γρήγορα έδωσε την θέση του στον πανικό. Αυτό συνέβη σε μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, οι οποίοι ξεχύθηκαν στα σούπερ μάρκετ και στα φαρμακεία και άρχισαν να ψωνίζουν αρειμανίως. Άρχισαν να είναι υπερ- προσεκτικοί, έβγαιναν έξω μόνο φορώντας μάσκες και γάντια μιας χρήσης για να παραμείνουν ασφαλείς, παρότι η επιστημονική κοινότητα συνέστηνε ψυχραιμία και χρήση μασκών μόνο σε όσους ήταν ήδη άρρωστοι και όχι σε όσους ήταν υγιείς.

Οι υπόλοιποι απαγκιστρωμένοι στην αδιαφορία του προηγούμενη σταδίου συνέχιζαν τις δραστηριότητες τους ακόμα και ενάντια σε κυβερνητικές συστάσεις , όπως για παράδειγμα να μην τελεστούν τα καρναβάλια για την αποφυγή μετάδοσης του ιού.

Γιατί αυτή η πανδημία μπορεί... να μας κάνει καλό

Αν υιοθετήσουμε μια υπαρξιακή ματιά θα δούμε ότι ο Covid-19 ήρθε για να μας φέρει αντιμέτωπους με τον ατομικισμό μας. Ζούμε σε κοινωνίες που αυτοσκοπό αποτελεί η προσωπική επιτυχία και μόνο. Αυτό που έχει σημασία για να θεωρούμαι επιτυχημένος άρα και ευτυχισμένος (ας βάλουμε ένα ερωτηματικό σε αυτόν τον συσχετισμό βεβαίως) είναι να βγάζω πολλά χρήματα και να ανεβαίνω στην όποια κλίμακα εγώ έχω επιλέξει ότι θέλω να ανήκω. Αυτό οδηγεί υποσυνείδητα να αναπτύσσουμε ένα αίσθημα παντοδυναμίας, ξεχνάμε ότι υπάρχουν καταστάσεις που δεν μπορούμε να ελέγξουμε γιατί είμαστε τόσο απορροφημένοι από τον στόχο της προσωπικής μας επιτυχίας.

Είναι μια καλή ευκαιρία η παγκόσμια αυτή κρίση να σκεφτούμε πιο συλλογικά. Να καταλάβουμε πόσο στο χέρι μας είναι να επηρεάσουμε την πορεία εξάπλωσης του ιού αυτού και να αντιληφθούμε  την δική μας δυνητική καταστροφικότητα αν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα.

Είναι πολύ σημαντικό να μείνουμε στο σπίτι μας. Μην το δεις σαν εγκλεισμό, ούτε σαν τιμωρία. Δεν είναι τίποτα από τα δύο. Δεν μένεις μέσα για να μην βγεις και κολλήσεις ΕΣΥ τον ιό. Δες το ότι μένεις μέσα για να μην μεταδώσεις ΕΣΥ ΤΟΝ ΙΟ στους ΑΛΛΟΥΣ, στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες μιας και εσύ μπορεί να είσαι φορέας και να μην το ξέρεις. Σκέψου συλλογικά, σκέψου με γνώμονα το καλό του διπλανού σου.

• Σκέψου πόσο καιρό περίμενες να βρεις χρόνο να κάνεις πράγματα για τον εαυτό σου.
• Πόσο καιρό περίμενες να βρεις χρόνο να διαβάσεις τα αδιάβαστα βιβλία στη βιβλιοθήκη σου.
• Πόσο καιρό περίμενες να περάσεις ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σου.
• Πόσο καιρό ανέβαλλες να κάνεις εκείνο το ξακαθάρισμα στην ντουλάπα σου.
• Πόσο καιρό έλεγες ότι θέλεις να ξεκινήσεις εκείνο το online πρόγραμμα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, αλλά δεν προλάβαινες.
• Πόσο καιρό έλεγες ότι θέλεις να αρχίσεις να μαγειρεύεις και να φτιάχνεις πιο υγιεινά φαγητά, αλλά η έλλειψη χρόνου σε οδηγούσε σε εύκολες λύσεις και φαγητό απ’ έξω.
• Πόσο καιρό ζητούσες να έχεις χρόνο και τώρα που τον έχεις το εισπράττεις ως περιορισμό. Η άλλοτε επιθυμία σου για χρόνο με τον εαυτό σου τώρα φαντάζει ως τιμωρία.

 

Σκέφτομαι αυτό που αιώνες πριν είπε ο μεγάλος στοχαστής Πασκάλ, «Όλα μας τα δεινά προέρχονται από το ότι δεν είμαστε ικανοί να καθίσουμε ήρεμα σ’ ένα δωμάτιο, μονάχοι ». Μήπως τελικά το πρόβλημα μας δεν είναι ότι πρέπει να μείνουμε σπίτι μας, αλλά ότι πρέπει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας σε ένα άλλο επίπεδο που οι μέχρι τώρα ρυθμοί της καθημερινότητας μας δεν μας επέτρεπαν να συναντήσουμε ;

• Μήπως είναι η ευκαιρία μας να αναθεωρήσουμε κάποια δεδομένα που είχαμε και να πατήσουμε πάνω σε νέα δεδομένα;
• Να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητες μας, να δούμε τί πραγματικά έχει σημασία και σε πόσα πράγματα σπαταλάμε την τόσο πολύτιμη ενέργεια μας απλά και μόνο για να είμαστε μονίμως απασχολημένοι…Μας φοβίζει η ηρεμία.
• Ίσως να ξαναδούμε ποιους αγαπάμε και ποιους δεν αγαπάμε…
• Σε ποιους δίνουμε χώρο και αν αξίζει και σε ποιους δεν δίνουμε και γιατί.
• Σε ποιους επενδύουμε και σε ποιους δεν επενδύουμε.

Μην ξεχνάς ότι δεν είσαι μόνος. Μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια αν το χρειαστείς και από δικούς σου ανθρώπους αλλά και από ειδικούς. Είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους και είναι σημαντικό να μπορέσεις μέσα από αυτήν να αποκομίσεις κάτι θετικό και να σε συναντήσεις σε ένα καινούριο επίπεδο. Το θέμα είναι, σου αρέσεις;

Μην ξεχνάς ότι τα παιδιά μας μαθαίνουν από εμάς, μας παρακολουθούν πώς διαχειριζόμαστε μια δύσκολη αναπάντεχη κατάσταση. Δίδαξε τους μέσα από το δικό σου παράδειγμα την ηρεμία, την ψυχραιμία και τον αλληλοσεβασμό.

Τώρα περισσότερο παρά ποτέ το ΜΑΖΙ είναι πιο δυνατό και απαραίτητο παρά ποτέ!

#ΜΕΝΟΥΜΕ_ΣΠΙΤΙ

Έττυ Βαρούχ 
Σύμβουλος ψυχικής υγείας – ψυχοθεραπεύτρια 
MSc  in AppliedPsychology
E-mail: ettyvarouchpsy@gmail.com