Συναισθηματική ασφάλεια - Attachment Parenting

Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση

Ίσως έχετε ακούσει τον όρο “attachment parenting”, που μεταφράζεται σε «ανατροφή συναισθηματικής προσκόλλησης». Δημιουργήθηκε από τον Αμερικανό παιδίατρο William Sears, με βάση τη θεωρία του παιδοψυχίατρου John Bowlby για την προσκόλληση (Attachment Theory). Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσω να συνενώσω τις δύο αυτές συγγενικές προσεγγίσεις.

Ο Bowlby εξήγησε ότι για να μπορούν τα παιδιά να αναπτυχθούν με συναισθηματική ασφάλεια και να έχουν υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, θα πρέπει από τη βρεφική τους ηλικία να δημιουργήσουν μέσω ασφαλούς προσκόλλησης προς τους γονείς τους, τη λεγόμενη «ασφαλή συναισθηματική βάση», η οποία δημιουργείται ουσιαστικά τα πρώτα δύο χρόνια ζωής. Αυτό σημαίνει οι γονείς να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτά να αισθάνονται ότι οι ανάγκες τους είναι σημαντικές, ικανοποιούνται εύστοχα και σταθερά, σε ένα προβλέψιμο περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι είναι αξιόπιστοι. Αντίθετα, όταν οι πρωταρχικές σχέσεις δεν καλλιεργούν αυτή την ασφαλή βάση, ο άνθρωπος καταλήγει να βιώνει διάφορες συναισθηματικές ανασφάλειες στις σχέσεις του με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό του, όπως προβλήματα αυτοεκτίμησης, άγχους, κατάθλιψης, διατροφικών διαταραχών και άλλα.


Ο Sears περιγράφει συγκεκριμένους τρόπους φροντίδας των βρεφών και νηπίων, οι οποίοι έχουν αποδειχθεί μέσα από τη δική του πολυετή πείρα αλλά και δεκάδες τουλάχιστο επιστημονικές έρευνες, ως η καταλληλότερη προσέγγιση για ήρεμα μωρά και ήρεμους γονείς, με στενές σχέσεις, όπου επικρατεί η κατανόηση και η επικοινωνία, αντί για αποξένωση και ένταση.

Το attachment parenting λοιπόν αντιτίθεται σε όλα αυτά, υποστηρίζεται από πολλές έρευνες. Πέραν των βιολογικών παραγόντων του θηλασμού, αποδεικνύεται ότι οι μητέρες που θηλάζουν περνούν σπανιότερα και λιγότερο έντονα επιλόχειο κατάθλιψη, συνδέονται ευκολότερα συναισθηματικά με τα παιδιά τους και έχουν πιο ήρεμα και ευτυχισμένα μωρά. Απαραίτητες όμως θεωρούνται και οι υπόλοιπες συνθήκες: στενή και συχνή σωματική επαφή του παιδιού με τους γονείς - μέσω κρατήματος στην αγκαλιά, σε μάρσιπο ή sling (ανάλογα με τις συνθήκες που βολεύουν κάθε γονιό), ο κοινός ύπνος ή τουλάχιστον στο ίδιο δωμάτιο για τα πρώτα 2 χρόνια και η όσο το δυνατό άμεση επαφή του μωρού με τη μητέρα μετά τη γέννηση. Συστήνεται να τοποθετείται το παιδί πάνω στη μητέρα αμέσως μετά τη γέννηση για να δημιουργηθεί η πρωταρχική σύνδεση, αλλά και μετέπειτα το μωρό να μένει στο δωμάτιο της μαμάς και όχι στο θάλαμο νεογνών, όπου βιώνει έντονα την ξαφνική αποκοπή από τη μητέρα του.

Τέλος, πιστεύουμε ότι τα παιδιά κλαίνε για να επικοινωνήσουν, επειδή χρειάζονται κάτι, το οποίο χρειάζεται κατανόηση και ανταπόκριση και όχι επειδή «θέλουν να μας εκνευρίσουν» ή επειδή «είναι κακομαθημένα». Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ένας «ψυχικός συντονισμός» γονιού – παιδιού, μέσα από τον οποίο κτίζονται η επικοινωνία και οι υγιείς σχέσεις.

Η προσέγγιση αυτή είναι πιο δύσκολη και απαιτητική στην αρχή, αφού η μητέρα επιφορτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της ανατροφής με συχνούς θηλασμούς και το μωρό να χρειάζεται σχεδόν συνεχή επαφή μαζί της, μέρα και νύχτα. Γι’ αυτό και χρειάζεται πολλή στήριξη αλλά και συμμετοχή στη φροντίδα του παιδιού, ώστε η μητέρα να μπορεί να αποφορτίζεται. Κανείς δε μπορεί να μεγαλώσει σωστά ένα παιδί μόνος του! Με την πάροδο του χρόνου όμως, τα παιδιά που μεγαλώνουν με την ανατροφή προσκόλλησης γίνονται πολύ πιο εύκολα στην ανατροφή τους, αφού υπάρχει καλή επικοινωνία με τους γονείς, εμπιστοσύνη, ηρεμία και γρηγορότερη αυτονόμηση. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυτό τον τρόπο έχουν συνήθως καλύτερη υγεία, κλαίνε λιγότερο, χαμογελούν περισσότερο, είναι πιο εκδηλωτικά, ήρεμα και ευτυχισμένα, ενώ, ακολουθώντας το παράδειγμα των γονιών τους, έχουν περισσότερη κατανόηση για τους άλλους ανθρώπους. Επίσης, έρευνες δείχνουν ότι γίνονται πιο έξυπνα, αφού οι στενές ανθρώπινες σχέσεις και όχι τα αντικείμενα, κάνουν τα μωρά πιο έξυπνα.

Είναι σημαντικό βέβαια να έχουμε υπόψη μας ότι το να εφαρμόζει μόνο κάποιος τις οδηγίες του Attachment Parenting, χωρίς την ανάλογη ψυχική προσέγγιση δεν εγγυάται από μόνο του επιτυχή ανατροφή, αλλά την υποβοηθά σημαντικά. Επίσης, ποτέ δεν είναι αργά για γονείς που έχουν ακολουθήσει μέχρι τώρα λάθος οδηγίες. Μπορούν με σωστή εκπαίδευση και συμβουλευτική από ειδικό να επουλώσουν πληγές και να κτίσουν μια σχέση με τα παιδιά τους σε καινούριες, πιο υγιείς βάσεις, καλλιεργώντας τους τη συναισθηματική ασφάλεια που όλοι τόσο πολύ χρειαζόμαστε.

Paidiatros.gr