Ποιες είναι οι πιο συχνές δερματικές παθήσεις στα μωρά και πότε ανησυχούμε
Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση
Μπορεί να είναι απλά μια ελιά στο αψεγάδιαστο προσωπάκι του μωρού σας ή ένα αιμαγγείωμα που ταλαιπωρεί το μικρό και προκαλεί ανησυχία σε σας (με τα τόσα που έχετε ακούσει). Το σημαντικό είναι να είστε από την αρχή κατάλληλα ενημερωμένοι και με την καθοδήγηση του ειδικού να ακολουθήσετε τα σωστά βήματα.
Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία των Θόδωρου Βουκύδη, πλαστικού χειρουργού, διευθυντή πλαστικής χειρουργικής νοσοκομείου "Μητέρα", Τάλιας Τσιβιτανίδου-Κακούρου, παιδιάτρου-παιδοδερματολόγου, συμβούλου Α Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σπίλοι
Οι σπίλοι, οι ελιές δηλαδή, μπορεί να υπάρχουν εκ γενετής ή να παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια ζωής του παιδιού.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Σε σπάνιες περιπτώσεις οι σπίλοι μπορεί να εξελιχθούν σε μελάνωμα (καρκίνο του δέρματος). Ο κίνδυνος για κάτι τέτοιο είναι μεγαλύτερος στα παιδιά που έχουν πάνω από 50 σπίλους στο σώμα τους, που έχουν σπίλους με διάμετρο πάνω από μισό εκατοστό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.
Τι πρέπει να κάνουμε: Παρακολουθούμε τακτικά την εξέλιξη των σπίλων και αν κάποιος παρουσιάσει αλλαγή στο χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα, την υφή του ή το παιδί έχει φαγούρα, ενημερώνουμε τον δερματολόγο. Σε κάθε περίπτωση φροντίζουμε για την αντηλιακή προστασία του παιδιού.
Πότε επεμβαίνουμε: Οι περισσότεροι σπίλοι δεν χρειάζονται αφαίρεση. Λόγοι για να επέμβουμε είναι οι πιο πάνω ενδείξεις καθώς και το μέγεθος. Κάποιοι σπίλοι πάντως μπορεί να δημιουργήσουν αισθητικό πρόβλημα όταν είναι μεγάλοι και βρίσκονται σε ορατά σημεία, όπως στο πρόσωπο, γιατί έχουν την ιδιότητα να μεγαλώνουν μαζί με το παιδί. Γι αυτό θεωρητικά είναι καλύτερα να αφαιρούνται στην ηλικία των 7 ή 8 χρόνων περίπου. Kατά κανόνα χρησιμοποιείται η μέθοδος του ξυρίσματος και περάσματος από πάνω με λέιζερ διοξειδίου του άνθρακα σε χαμηλή ισχύ. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι τα σημάδια που μένουν είναι απειροελάχιστα και σε δυο-τρεις μήνες δεν φαίνονται καθόλου. Παρ όλα αυτά, πρέπει να γνωρίζετε ότι στα παιδιά η αφαίρεση των σπίλων γίνεται με γενική αναισθησία, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να υπολογιστεί αν πράγματι είναι τόσο σοβαρό το αισθητικό πρόβλημα ώστε να υποβληθεί το παιδί σε αυτήν τη διαδικασία.
Πρέπει ωστόσο να αναφέρουμε ότι η αφαίρεση σπίλων με χειρουργικό σβουράκι, δηλαδή με επιφανειακό τρίψιμο, έχει πολύ καλά αποτελέσματα στα μωρά τους πρώτους μήνες ζωής, αφού οι σπίλοι σε αυτήν τη φάση είναι ακόμα επιφανειακοί.
Μογγολοειδής κηλίδες
Είναι εκτεταμένες επίπεδες κηλίδες του δέρματος που έχουν χρώμα μπλε σκούρο και μοιάζουν με μελανιές. Μπορεί να τις δείτε στην πλάτη ή στους γλουτούς του μωρού.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Οι μογγολοειδείς κηλίδες είναι πιο συνηθισμένες σε βρέφη με σκουρόχρωμο δέρμα και δεν είναι κάτι που πρέπει να σας ανησυχεί αφού είναι άνευ σημασίας.
Τι πρέπει να κάνουμε: Να περιμένουμε, γιατί οι μογγολοειδείς κηλίδες εξαφανίζονται μέχρι την ηλικία των 6 ετών.
Πότε επεμβαίνουμε: Ποτέ.
Μελαγχρωματικές κηλίδες
Υπάρχουν μελαγχρωματικές κηλίδες που μπορεί να είναι εκ γενετής ή να εμφανιστούν αργότερα, συνήθως από την έκθεση του παιδιού στον ήλιο. Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του προσώπου ή του σώματος, ενώ το μέγεθος και η απόχρωσή τους ποικίλλει από καφέ ανοιχτό μέχρι καφέ σκούρο ή μαύρο.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Αν το παιδί έχει πάνω από έξι κηλίδες με μέγεθος μεγαλύτερο από μισό εκατοστό η καθεμία, πρέπει να ενημερώσετε τον παιδίατρο γιατί επιβάλλεται να γίνει έλεγχος για μια συγγενή νόσο που ονομάζεται νευρινωμάτωση.
Τι πρέπει να κάνουμε: Εκτός από την ηλιακή προστασία που πρέπει να εφαρμόζεται έτσι κι αλλιώς, δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι άλλο.
Πότε επεμβαίνουμε: Μόνο αν η μελαγχρωματική κηλίδα είναι μεγάλη και σε σημείο που δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα, όπως για παράδειγμα στο πρόσωπο, μπορείτε να συζητήσετε με τον πλαστικό χειρουργό το ενδεχόμενο αφαίρεσης. Συνήθως η αφαίρεσή τους γίνεται με τρίψιμο δερμοπλάνησης ή χειρουργική ή με λέιζερ. Μένει μια κοκκινίλα για κάποιο διάστημα, αλλά σταδιακά υποχωρεί.
Φακίδες
Είναι μικρές σκουρόχρωμες κηλίδες που εμφανίζονται από μικρή ηλικία, συνήθως από τα 2 και μετά, κυρίως στα σημεία που εκτίθεται στον ήλιο.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Είναι συνήθως κληρονομικές. Προτιμούν παιδιά με άσπρο δέρμα και ανοιχτά χαρακτηριστικά.
Τι πρέπει να κάνουμε: Επειδή οι φακίδες γίνονται μεγαλύτερες και πιο σκούρες με την έκθεση στον ήλιο, η αντηλιακή προστασία πρέπει να είναι αυξημένη καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Πότε επεμβαίνουμε: Συνήθως δεν επεμβαίνουμε. Αν όμως οι φακίδες είναι μεγάλες, υπερβολικά πυκνές και έντονες, μπορείτε να συζητήσετε με τον δερμοτολόγο για τις επιλογές που υπάρχουν όσον αφορά τον αποχρωματισμό τους με λέιζερ.
Αχρωματικές κηλίδες
Συνήθως υπάρχουν εκ γενετής, αλλά πιθανόν να μην τις προσέξουν οι γονείς γιατί τα νεογέννητα έχουν ιδιαίτερα λευκή επιδερμίδα κι έτσι μπορεί να μη φαίνονται. Καθώς όμως το παιδί μεγαλώνει και το δέρμα του από την έκθεση στον ήλιο σκουραίνει, η αχρωμική κηλίδα μπορεί να γίνει ορατή.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Μια αχρωμική κηλίδα είναι εκ γενετής σημάδι που δεν αλλάζει θέση. Αλλάζει όμως μέγεθος αφού μεγαλώνει μαζί με το παιδί. Αν είστε βέβαιοι ότι οι αχρωμικές κηλίδες δεν υπήρχαν από τη γέννηση και έχετε παρατηρήσει ότι αλλάζουν θέση και σχήμα, πρέπει επισκεφθείτε έναν παιδοδερματολόγο γιατί πιθανόν πρόκειται για κάποια δερματική πάθηση, όπως π.χ. λεύκη.
Τι πρέπει να κάνουμε: Οι αχρωμικές κηλίδες απαιτούν συνεχή παρακολούθηση. Πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι, επειδή στο σημείο αυτό δεν υπάρχει μελανίνη, το παιδί μπορεί να καεί πιο εύκολα απ ό,τι στο υπόλοιπο δέρμα και γι αυτό, όταν εκτίθεται στον ήλιο, πρέπει να βάζετε περισσότερο αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας στο συγκεκριμένο σημείο. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε αμέσως τον δερματολόγο αν παρουσιαστεί στην επιφάνεια της αχρωμικής περιοχής του δέρματος κάποιος σπίλος. Τέλος, πρέπει να ενημερώσετε τον παιδίατρο γιατί μπορεί να συστήσει έλεγχο για τον αποκλεισμό συγγενούς πάθησης.
Πότε επεμβαίνουμε: Συνήθως δεν επεμβαίνουμε. Υπάρχει πιθανότητα εξάλλου το φυσιολογικό χρώμα στην περιοχή αυτή σιγά-σιγά να επανέλθει με το πέρασμα του χρόνου και την έκθεση στον ήλιο, δηλαδή να ενεργοποιηθούν τα μελανοκύτταρα και ν αρχίσουν να παράγουν την απαραίτητη μελανίνη. Αν όμως η αχρωμική κηλίδα είναι μεγάλη και δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ειδικές χρωστικές που θα σας συστήσει ο δερματολόγος και οι οποίες είναι ακίνδυνες.
Αιμαγγειώματα επίπεδα
Είναι μικρές ή μεγάλες κηλίδες του δέρματος, επίπεδες και ομαλές στην επιφάνειά τους. Οφείλονται στο ότι τα αγγεία στη συγκεκριμένη περιοχή είναι περισσότερα και πολύ ευρύτερα από το κανονικό, με αποτέλεσμα το δέρμα που τα περιβάλλει να αποκτά ροζ ή κόκκινο χρώμα.
Τι πρέπει να ξέρετε: Είναι συχνά και συνήθως υπάρχουν από τη γέννηση ή εμφανίζονται με τη μορφή μιας ερυθρής κηλίδας τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του παιδιού. Εμφανίζονται πιο συχνά στα βλέφαρα ή στον αυχένα και συνήθως δεν εγκυμονούν κινδύνους.
Τι κάνουμε: Όταν εντοπίζονται στα άνω βλέφαρα, σε αρκετές περιπτώσεις εξαφανίζονται μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής. Στις άλλες θέσεις και κυρίως όταν έχουν βαθύ κόκκινο χρώμα παραμένουν.
Πότε επεμβαίνουμε: Εξαρτάται από το είδος, το μέγεθος, τη θέση τους και το λειτουργικό ή αισθητικό πρόβλημα που δημιουργούν. Συνήθως μπορούμε να επέμβουμε στην ηλικία των 3 ή 4 χρόνων. Το λέιζερ προηγμένης τεχνολογίας συστήνεται στις περισσότερες περιπτώσεις για τον αποχρωματισμό τους. Πρέπει επίσης να τονίσουμε πως όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα τους τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα με το λέιζερ.
Αιμαγγειώματα που μοιάζουν φράουλες
Είναι καλοήθεις όγκοι των αγγειακών στοιχείων του δέρματος με φραουλώδη όψη. Πρόκειται δηλαδή για μια καλοήθη υπερπλασία των αιμοφόρων αγγείων. Αν και δεν γίνονται πάντα αμέσως αντιληπτά μετά τη γέννηση, μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου ζωής σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος με τη μορφή μιας κόκκινης, ελαφρά εξογκωμένης βλάβης.
Τι πρέπει να ξέρουμε: Παρατηρούνται περίπου στο 2% των νεογέννητων. Συνήθως τους πρώτους 12 μήνες της ζωής του παιδιού διογκώνονται έντονα. Σταματούν όμως να μεγαλώνουν και συνήθως συρρικνώνονται και εξαφανίζονται πριν την πρώτη δεκαετία ζωής τους παιδιού. Όταν εντοπίζονται στη γλώσσα ή στη στοματική κοιλότητα, μπορεί να συνδέονται με σύνδρομο που απαιτεί ιατρική παρακολούθηση γιατί εγκυμονεί κινδύνους.
Τι κάνουμε: Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να περιμένετε, ενώ άλλοι να αντιμετωπίζονται άμεσα ακόμα και στα νεογέννητα. Επειδή συνήθως υποχωρούν στο 80 με 90% των περιπτώσεων, καλό είναι να περιμένετε μέχρι το παιδί να φτάσει στην ηλικία των 6-7 ετών. Αν το αιμαγγείωμα είναι στο πρόσωπο, μπορεί να απαιτείται αγγειογραφία προσώπου καθώς ενδέχεται να είναι και εσωτερικό.
Πότε επεμβαίνουμε: Όταν παρεμποδίζονται φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως η όραση και η αναπνοή, ή όταν δημιουργούνται επιπλοκές όπως έλκη, επιμόλυνση ή αιμορραγία. Επειδή μπορεί να δημιουργήσουν ψυχολογικό πρόβλημα όσο το παιδί μεγαλώνει, καλό είναι να εξεταστεί το ενδεχόμενο επέμβασης πριν πάει σχολείο. Συνήθως αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή, με λέιζερ ή χειρουργικά υπό γενική αναισθησία.