Διατροφή στην προσχολική ηλικία: Τι συνιστάται και τι όχι (φωτό)

Η διατροφή του παιδιού μας αποτελεί έναν βασικό τρόπο που μπορούμε να του δείξουμε την αγάπη και το ενδιαφέρον μας καθώς η σωστή και λειτουργική διατροφή ειδικά στην προσχολική ηλικία επηρεάζει αποδεδειγμένα την υγιή ανάπτυξη και τη γενικότερη ευεξία του ατόμου στην ενήλικη ζωή. Για αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν με τι θα ήταν καλό να τρέφουν τα παιδιά τους όπως και ποιοι συνδυασμοί βοηθούν, τουλάχιστον μέχρι να πάνε σχολείο και να αλλάξουν πάλι τα προγράμματα και οι ανάγκες.

από τη Βέρα Πάρδου 

Η περίοδος που ξεκινά με το τέλος της βρεφικής ηλικίας και εκτείνεται μέχρι το έκτο έτος της ζωής ενός παιδιού ονομάζεται προσχολική ηλικία είναι κρίσιμη για την περαιτέρω ανάπτυξη του ατόμου, σωματικά και νοητικά. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την ηλικία είναι η διατροφή. Η διατροφή λοιπόν, η οποία περιλαμβάνει τα σωστά θρεπτικά συστατικά και σε ισορροπημένες ποσότητες και αναλογίες είναι σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. Το παιδί πρέπει να καταναλώνει μια ποικιλία τροφίμων ώστε να του παρέχονται σημαντικά θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων βιταμινών και μετάλλων. Τα βασικότερα είναι:

• Γαλακτοκομικά προϊόντα

Είναι σημαντικό να μη δίνετε άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα στα παιδιά σας πριν την ηλικία των 5 χρόνων. Μπορείτε όμως να χρησιμοποιείτε το ημιάπαχο γάλα από 2-5 χρόνων και το άπαχο γάλα μετά την ηλικία των 5. Αν χρησιμοποιήσετε ημιάπαχο ή άπαχο γάλα στο μαγείρεμα ενός φαγητού, π.χ. μακαρόνια στο φούρνο, δεν πειράζει να φάει το παιδί σας από αυτό.

• Τροφές πλούσιες σε άμυλο

Δημητριακά προγεύματος, ρύζι, μακαρόνια, πλιγούρι, κριθαράκι, πατάτα, ψωμί ή και μπισκότα χαμηλά σε λιπαρά αποτελούν παραδείγματα τροφών που χρειάζεται να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε γεύμα δηλαδή τουλάχιστον 4 μερίδες
καθημερινά. Οι πατάτες είναι μια πολύ καλή πηγή βιταμίνης C για το παιδί σας. Πολλά από τα δημητριακά προγεύματος είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο γι‘ αυτό να είστε προσεκτικοί να τα προτιμάτε.

• Φρούτα και λαχανικά

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες, άλατα και φυτικές ίνες. Εκτός τούτου, δίνουν χρώμα και γεύση στα γεύματα. Προσπαθήστε να δίνετε στα παιδιά σας 4 μερίδες καθημερινά. Προσπαθήστε να δίνετε φρεσκοστυμμένο χυμό στο παιδί ή χυμό «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη» αραιωμένο με νερό. Προτιμάτε να δίνετε στο παιδί σας ωμά, παρά μαγειρεμένα λαχανικά. Δίνετε κομματάκια καρότου, πιπεριού ή μήλου ως ενδιάμεσα σνακ και προσφέρετε ποικιλία φρούτων και λαχανικών στο παιδί σας. Πλούσιες πηγές σε βιταμίνη C, απαραίτητη για το παιδί θεωρούνται πχ οι φράουλες, το πορτοκάλι, το μπρόκολο, το κουνουπίδι όπως και οι πιπεριές.

• Λιπαρά

Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι δίαιτες με χαμηλά λιπαρά μπορούν στην πραγματικότητα να ευνοούν την παιδική παχυσαρκία, καθώς συνήθως τα λιπαρά αντικαθίστανται με σάκχαρα. Το λίπος είναι ουσιαστικό μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής και κρίσιμο για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού σας. Έτσι, αντί να προσπαθείτε να κόψετε λίπος από τη διατροφή του παιδιού σας, εστιάστε στην αντικατάσταση των ανθυγιεινών λιπών με υγιή λιπαρά. Για παράδειγμα, το κορεσμένο λίπος σε πλήρες γάλα, λάδι καρύδας ή σολομό είναι διαφορετικό από το κορεσμένο λίπος που βρίσκεται στην πίτσα, τηγανητές πατάτες και τα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος. Μάλιστα προσπαθήστε να μαγειρεύετε το ψάρι τουλάχιστον 1 φορά την βδομάδα ενώ προτιμάτε από τα κρέατα στήθος κοτόπουλου, κουνέλι, γαλοπούλα ή ακόμα και ψαχνό χοιρινό.

Έπειτα είναι καλό να αναφερθούν ορισμένες προτάσεις για όλη την λειτουργία των γευμάτων και των τροφών, καθώς και τι ακριβώς χρειάζεται να εφαρμόσουν οι γονείς ώστε να πετύχουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Τη δημιουργία δηλαδή μιας υγιής σχέσης του παιδιού με το φαγητό χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις που το οδηγούν να φάει υπερβολικά ή να μην φάει καθόλου. Επομένως έχουμε ότι:

•  Η ποικιλία και τα χρώματα στο πιάτο είναι απαραίτητα. Εισάγετε μόνο ένα καινούριο φαγητό την φορά και επειδή τα περισσότερα παιδιά καταναλώνουν πιο εύκολα τα φαγητά με τα οποία είναι εξοικειωμένα, μικρές ποσότητες καινούργιων τροφών είναι προτιμότερο να εισάγονται μαζί με αγαπημένα τους φαγητά
•  Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετάσχει στην προετοιμασία του φαγητού και είναι πιθανόν να ενισχύσετε το ενδιαφέρον του για το νέο φαγητό και να το καταναλώσει πιο εύκολα
• Σερβίρετε παιδικές μερίδες. Ένας απλός τρόπος για να υπολογίσετε τις μερίδες είναι μία κουταλιά της σούπας από κάθε είδος φαγητού για κάθε χρόνο της ηλικίας του παιδιού. Μικρές ποσότητες τροφίμων σε μικρά πιάτα δίνουν στο παιδί την ικανοποίηση ότι έφαγε όλο το φαγητό του. Θα ζητήσει σίγουρα περισσότερο, αν πεινάει ακόμα
•  Είναι δύσκολο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να τρώνε αρκετή ποσότητα φαγητού σε τρία γεύματα έτσι ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Για το λόγο αυτό προσφέρετε σνακ μεταξύ των γευμάτων. Καινούργια τρόφιμα μπορούν να δοθούν με την μορφή αυτή. Επίσης, ενώ πολλά παιδιά μπορεί να αρνηθούν το φαγητό κατά την διάρκεια του γεύματος, το καταναλώνουν ευχάριστα ως σνακ
•  Το φαγητό θα πρέπει να είναι καλομαγειρεμένο και το παιδί να μπορεί να το καταναλώσει με ευκολία. Κόψτε το φαγητό σε μικρά κομμάτια ούτως ώστε να μπορεί να το φάει είτε με τα παιδικά πιρούνια και κουτάλια είτε με τα χέρια. Τα ξηρά τρόφιμα είναι ιδιαίτερα σκληρά και για το λόγο αυτό είναι προτιμότερο να σερβίρονται μαζί με πιο μαλακά φαγητά. Για παράδειγμα ένα κομμάτι μοσχάρι μπορεί να μαγειρευτεί με σάλτσα ντομάτας και να σερβιριστεί μαζί με πουρέ. Αποφύγετε τις τροφές που μπορούν να προκαλέσουν πνιγμό (πχ ξηροί καρποί)
•  Τα γεύματα θα πρέπει να αποτελούν ευχάριστες και χαλαρές στιγμές της ημέρας. Δεν είναι ώρες για τσακωμούς και τιμωρίες. Αφήστε το παιδί σας να είναι παιδί και μην έχετε την απαίτηση να παραμένει ακίνητο κατά τη διάρκεια του γεύματος. Φροντίστε να κάθεται άνετα στο τραπέζι, επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά και δώστε του την πρέπουσα προσοχή συμπεριλαμβάνοντάς το στην οικογενειακή συζήτηση
• Αποφύγετε να δίνετε γλυκά σε ένα παιδί σαν επιβράβευση. Με τον τρόπο αυτό ενισχύετε την υπερβολική κατανάλωση φαγητού
• Κλείστε την τηλεόραση κατά την διάρκεια των γευμάτων , διότι αποσπά την προσοχή του παιδιού από το φαγητό. Επίσης, τουλάχιστον οι μισές διαφημίσεις που προβάλλονται ενδιάμεσα από τα παιδικά προγράμματα αφορούν τρόφιμα που είναι πλούσια σε θερμίδες, λίπη και ζάχαρη. Λαμβάνοντας υπ' όψιν ό,τι η πλειοψηφία των παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν ξεχωρίζει το πρόγραμμα από την διαφήμιση, γίνεται κατανοητή η τεράστια επίδραση που μπορεί να έχει η τηλεόραση στην διαμόρφωση διατροφικών προτύπων
• Το βασικότερο όλων είναι εσείς να δίνετε το καλό παράδειγμα. Οι γονείς κυρίως αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, συνειδητά ή υποσυνείδητα, επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες των μικρών παιδιών, διότι τα παιδιά έχουν την τάση να τους μιμούνται και να τους θεωρούν πρότυπα συμπεριφοράς. Τα γεύματα αποτελούν οικογενειακές στιγμές στα πλαίσια των οποίων η διατροφή μαθαίνεται στην πράξη και οι διατροφικές συνήθειες που αποκτούν τα νήπια από τους γονείς είναι συνήθειες που κατά πάσα πιθανότητα θα τους συνοδεύουν μία ολόκληρη ζωή.