Ανυπάκουο παιδί. Τι να κάνω;

Το παιδί σας το αγαπάτε, το λατρεύετε, είναι η ζωή σας ολόκληρη και θα κάνατε τα πάντα γι’ αυτό. Όμως έρχονται και αυτές οι στιγμές που θα σας βγάλουν έκτος εαυτού. Και μιλάω, φυσικά,  για τις στιγμές που το παιδί απλώς δεν θέλει να σας ακούσει, δεν θέλει να πειθαρχήσει σ’ αυτά που του λέτε και γενικότερα είναι άτακτο και ανυπάκουο.

Όλοι έχετε έρθει αντιμέτωποι με μια αρνητική και προκλητική συμπεριφορά των παιδιών σας. Εκνευρισμός, θυμός, ξεσπάσματα, φασαρία, οργισμένες απαντήσεις συνθέτουν αρκετές φορές το «σκηνικό» που έχουν να αντιμετωπίσουν οι γονείς από τα παιδιά τους. Και πιστέψτε με, αυτό δεν μπορεί να το αποφύγει κανείς.

Ας δούμε όμως πρώτα γιατί ένα παιδί είναι ανυπάκουο. Από πού πηγάζει η αρνητική συμπεριφορά;

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα παιδιά χρειάζονται την προσοχή μας. Αν κάποιο συνειδητοποιήσει ότι κερδίζει την προσοχή μας μόνο όταν επιδεικνύει αρνητική ή ενοχλητική συμπεριφορά τότε θα συνεχίσει να το κάνει, αφού δεν βρίσκει άλλο τρόπο για να μας κάνει να ασχοληθούμε μαζί του. Στο παιδικό μυαλό το ότι καταφέρνει να κλέψει την προσοχή μ’ αυτό τον τρόπο είναι μια μορφή επιβράβευσης. Έτσι όμως,  μπαίνουν οι βάσεις για προβλήματα συμπεριφοράς αργότερα. Μάλιστα, κάποιες φορές  τα προβλήματα συμπεριφοράς στην τάξη μπορεί να συνδέονται και με μαθησιακές δυσκολίες.

Οι περισσότεροι γονείς θεωρούν ότι για να πειθαρχήσει ένα παιδί θα πρέπει να το τιμωρήσουν. Όπως, όμως, επισημαίνει, ο κ. Στέλιος Μαντούδης αναπτυξιακός εργοθεραπευτής, πειθαρχία σημαίνει να καθοδηγούμε και να ενθαρρύνουμε το παιδί ώστε να διορθώνει τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές και να αποκτά αυτοέλεγχο. Η πειθαρχία είναι ενσυνείδητη υπακοή του παιδιού σε αρχές και κανόνες και όχι ο φόβος της τιμωρίας.

Εξηγεί ότι,  στόχος της πειθαρχίας είναι να βοηθήσουμε το παιδί να αναπτύξει τον αυτοέλεγχο και την υπευθυνότητα ώστε να μπορεί αργότερα ως ενήλικας να βάζει από μόνο του υγιή όρια στον εαυτό του και να διεκδικεί δημιουργικά τα δικαιώματά του.

Και η πειθαρχία διδάσκεται από νωρίς, προσαρμοσμένη πάντα στην ηλικία των παιδιών, είναι σαφής, τηρείται και πραγματοποιείται με υπομονή, αγάπη και όχι με φωνές, απειλές, λεκτική και σωματική βία.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα να αντιμετωπίσει κανείς την ανυπακοή των παιδιών. Υπάρχουν, ωστόσο, μερικά tips που  θα σας λύσουν τα χέρια!

Συμβουλές για τους γονείς:

Διατηρήστε την ψυχραιμία σας

Μερικά παιδιά έχουν ιδιαίτερη ικανότητα να φέρνουν τους γονείς τους εκτός εαυτού. Και είναι πραγματικά πολύ δελεαστικό, όταν ένα 5χρονο φωνάζει στον γονιό του «δεν θα μου πεις εσύ τι να κάνω», εκείνος να ανταπαντήσει «εννοείται ότι εγώ θα σου πω». Όταν όμως ο γονιός καταφέρει να διατηρήσει την ψυχραιμία και τον τόνο της φωνής του, το παιδί θα πάρει το παράδειγμα ότι αυτός είναι ο τρόπος που πρέπει να συμπεριφέρεται.

Όχι φωνές κι απειλές! Μια έκρηξη θυμού εκ μέρους σας λειτουργεί επιβαρυντικά στην ψυχολογία του παιδιού. Το παιδί καταρρακώνεται και νιώθει ενοχές. Αν λοιπόν παίζει μπάλα μέσα στο σπίτι, αντί να βάλετε τις φωνές προσφέρετε μια εναλλακτική λύση. Μπορείς να παίξεις μπάλα στην αυλή. Το παιδί μπορεί και πρέπει να διασκεδάζει, αρκεί να το κάνει σωστά.

Πάρτε το χρόνο σας

Εξαιτίας της προνομιακής θέσης του γονιού, είναι πολύ εύκολο μια λογομαχία με το παιδί να καταλήξει σε τιμωρία, φωνές, ακόμη και ξύλο. Αν δεν θέλετε να διδάξετε στο παιδί σας ότι η λογομαχία και η βία είναι ο σωστός τρόπος για να λύνονται οι όποιες διαφορές, αποφύγετε να απαντήσετε προτού μπορέσετε να το κάνετε με ηρεμία και νηφαλιότητα.

Απλά και κατανοητά λόγια

Δείξτε στο παιδί τι πρέπει να κάνει και μην το αναλύετε. Τα παιδιά στη νηπιακή ηλικία μαθαίνουν καλύτερα με το σώμα τους. Όταν σας χτυπάει δείξτε του με εκφράσεις του προσώπου ότι σας πονά και καθοδηγήστε το με το χέρι να σας χαϊδέψει λέγοντας ότι είναι κάτι που σας ευχαριστεί πολύ.

Δώστε του μια εναλλακτική λύση

Αν το παιδί δυσανασχετεί και επιμένει να φάει κάτι ανθυγιεινό, προσφέρετε αντ΄ αυτού ένα υγιεινό σνακ για να κατευνάσετε την πείνα του. Αργότερα, μπορείτε να του διδάξετε την αρετή της υπομονής και της αναμονής αφήνοντας ένα γλύκισμα κοντά στο πιάτο προκειμένου να το γευτεί μετά το κυρίως γεύμα.

Επιβραβεύστε τη θετική συμπεριφορά

Χαρίστε του απλόχερα το μπράβο για οτιδήποτε κάνει σωστά. Ακόμα και για το γεγονός ότι θυμάται να πλύνει τα δόντια του. Κάθε παιδί έχει ανάγκη το μπράβο και τα παιδιά με πρόβλημα ορίων το έχουν ανάγκη ακόμα περισσότερο. Πείτε του τι πρέπει να κάνει και όχι τι δεν πρέπει, κι επιβραβεύστε τη σωστή συμπεριφορά του παιδιού γιατί έτσι είναι πολύ πιθανό να την επαναλάβει. Αν την αγνοήσετε, την επόμενη φορά θα συμπεριφερθεί με τρόπο ακατάλληλο, για να σας τραβήξει την προσοχή. Η θετική ενίσχυση είναι πιο ισχυρή από την αρνητική ενίσχυση και την τιμωρία.

Διαπραγματευτείτε τα όρια

Επιβάλλετε όρια σε κάποια βασικά ζητήματα, όχι όμως με στρατιωτική πειθαρχία. Αφήστε στο παιδί κάποια όρια εξουσίας, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να τα καταπατά, για να νιώσει ότι έχει κάποια δύναμη.

Βρείτε τα αίτια

Για αρχή, αναλογιστείτε πού φταίτε εσείς κι εντοπίστε ποια είναι τα λάθη εκείνα, που κάνετε και το παιδί δεν σας ακούει. Μήπως είστε ελαστικοί μαζί του; Μήπως, σας έχει πάρει τον αέρα; Μήπως, δεν του έχετε καταστήσει σαφείς τους κανόνες και τα όρια που έχετε θέσει;

Αρχίστε να αναρωτιέστε, τι είναι αυτό που κάνει το μικρό σας ανυπάκουο. Ρωτήστε το να σας πει αυτό που αισθάνεται εκείνη τη στιγμή και βοηθήστε το να κατανοήσει τα συναισθήματα του. Συνήθως τα παιδιά που αγνοούν τους γονείς του, είναι επειδή θέλουν να δοκιμάσουν τα όρια τους ή μπορεί επίσης, να αναζητάνε περισσότερη ελευθερία. Προσπαθήστε να καταλάβετε, αν συμβαίνει και στο δικό σας παιδί κάτι από αυτά τα δύο, και λύστε το πρόβλημα με διάλογο, ανάλογα πάντα με την ηλικία του.

Αναρωτηθείτε επίσης αν το παιδί σας έχει την τάση να είναι πιο οξύθυμο όταν δεν έχει κοιμηθεί αρκετές ώρες και προσπαθήστε να του παρέχετε ένα ήρεμο και ισορροπημένο περιβάλλον χωρίς πολλές εντάσεις.

Δείξτε του ότι το ακούτε

Μόλις και οι δύο έχετε πλέον ηρεμήσει, δώστε στο παιδί σας την αμέριστη προσοχή σας. Δώστε του να καταλάβει ότι όταν εκείνο μιλάει με ηρεμία, νηφαλιότητα και σεβασμό, εσείς είστε εκεί για να το ακούσετε. Αυτό δεν σημαίνει ότι πάντα πρέπει να συμφωνείτε. Θα κάνει όμως το παιδί σας να καταλάβει ότι σέβεστε την άποψή του.

Δώστε και ζητήστε σεβασμό

Το να εκφράζει το παιδί σας τη γνώμη του γύρω από ένα θέμα είναι θετικό. Γι’ αυτό και οι γονείς οφείλουν να προτρέπουν το παιδί τους να εκφράζεται, ζητώντας ωστόσο σεβασμό στον τρόπο θα γίνεται αυτό. Δώστε έμφαση στο μήνυμα ότι δεν πρόκειται να ακούσετε το παιδί σας σε ό,τι κι αν σας λέει, αν αυτό δεν γίνεται με ήρεμο και σεβάσμιο τρόπο. Το ίδιο ωστόσο κάντε κι εσείς. Οι πράξεις σας είναι άλλωστε το ισχυρότερο μήνυμα που θα λάβει ποτέ το παιδί σας.

Να θυμάστε ότι οι φωνές και οι υστερίες όχι μόνο χαλούν τη σχέση σας με το παιδί, αλλά μπορούν επίσης να το ωθήσουν σε πιο ακραίες, αντιδραστικές συμπεριφορές.  Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να αγαπάτε, να δείχνετε κατανόηση, σεβασμό και προσοχή στα παιδιά σας.

Διαβάστε επίσης:

Τα πιο συχνά λάθη πειθαρχίας που κάνουν οι γονείς

4+1 συμβουλές για να διαχειριστείτε την αλλόκοτη συμπεριφορά παιδιών προσχολικής ηλικίας!

9 τρόποι να μάθεις στο παιδί σου να διαχειρίζεται τον θυμό του

Πώς να βελτιώσετε τη συμπεριφορά του παιδιού χωρίς φωνές

Πώς να διαχειριστείτε ένα «άτακτο» παιδί;