Βιασμοί: Ο χειρότερος εφιάλτης των γυναικών της Ουκρανίας

Δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους! Δεν σας κρύβω ότι δυσκολεύομαι πολύ να γράψω αυτό το θέμα. Αδυνατώ, ακόμη και στο ελάχιστο, να συνειδητοποιήσω τη φρίκη και τον πόνο όλων αυτών των ανθρώπων, που από τις 24 Φεβρουαρίου που ξεκίνησε ο πόλεμος της Ουκρανίας, ζουν καθημερινά στην κόλαση! Στην κόλαση των βομβαρδισμών, των μαχών, των βιασμών και του θανάτου.

Το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης γυναικών, ακόμη και ανήλικων κοριτσιών, στην Ουκρανία από Ρώσους στρατιώτες έχει πάρει πλέον διεθνείς διαστάσεις. Και μας έχει σοκάρει όλους.  Γυναίκες σε όλη την Ουκρανία είναι αντιμέτωπες με την απειλή του βιασμού, ως «όπλο» του πολέμου, καθώς αυξάνονται οι αποδείξεις για περιστατικά σεξουαλικής βίας, σε περιοχές που ανακαταλαμβάνουν οι ουκρανικές δυνάμεις, την ώρα που αποσύρονται τα ρωσικά στρατεύματα.

Η βραβευμένη Ρωσίδα δημοσιογράφος Νίκα Μελκοζέροβα, του αγγλόφωνου μέσου ενημέρωσης The New Voice of Ukraine αναδεικνύει το ανατριχιαστικό της υπόθεσης. Σε νέο tweet της η δημοσιογράφος γράφει τα εξής: «Πολωνός δημοσιογράφος με ρώτησε αν εξακολουθώ να θεωρώ τους Ρώσους ''άνθρωπους''. Η απάντηση ήταν αρνητική. Δεν γίνεται να λέγεσαι άνθρωπος όταν δικαιολογείς τον βιασμό 16χρονων, υποστηρίζεις έναν δικτάτορα που διαγράφει γειτονικό έθνος, ενώ λες στους συζύγους να σκοτώσουν και να λεηλατούν. Ίσως ακούγεται σκληρό, αλλά συγχωρείστε με».

Τον τελευταίο μήνα, μια άνευ προηγουμένου κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση εκτυλίσσεται στην Ουκρανία που μετρά τις πληγές της.  Οι απώλειες αμάχων, οι καταστροφές, οι βομβαρδισμοί, όλα μαρτυρούν έναν ανείπωτο εφιάλτη. Στο παζλ αυτό του δράματος προστίθεται και το κομμάτι της σεξουαλικής κακοποίησης κοριτσιών.

Όπως μεταδίδει η βρετανική εφημερίδα Guardian, γυναίκες και κορίτσια της Ουκρανίας περιγράφουν στην αστυνομία, τα ΜΜΕ και σε οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα τις φρικαλεότητες που έχουν υποστεί από Ρώσους στρατιώτες. Ομαδικοί βιασμοί, επιθέσεις που γίνονται υπό την απειλή όπλου και βιασμοί μπροστά σε παιδιά είναι ανάμεσα στις μαρτυρίες που συλλέγονται.

«Είχαμε αρκετές κλήσεις στην τηλεφωνική γραμμή μας από γυναίκες και κορίτσια που αναζητούν βοήθεια, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατο να φτάσουμε εκεί που είναι, εξαιτίας των μαχών», δήλωσε η Κατερίνα Τσερεπάκα, πρόεδρος της La Strada Ukraine, οργάνωσης που υποστηρίζει ανθρώπους που έχουν υπάρξει θύματα trafficking, ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικής επίθεσης.

Ακόμη και σε καιρό ειρήνης, επεσήμανε, ο βιασμός είναι ένα έγκλημα που δεν καταγγέλλεται επαρκώς και αποτελεί ένα στιγματισμένο θέμα. «Ανησυχώ ότι αυτά που μαθαίνουμε θα είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου!».

Ο βιασμός της Νατάλια

Η υπόθεση βιασμού της 33χρονης Νατάλια είναι η πρώτη που διερευνάται επίσημα αν και οι ουκρανικές αρχές έχουν επανειλημμένα αναφερθεί σε σεξουαλικές επιθέσεις κατά γυναικών από τότε που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στη χώρα

Η Νατάλια μίλησε για πρώτη φορά ανοιχτά για τον βιασμό της στους Times του Λονδίνου, τη Δευτέρα. Λίγες ημέρες πριν η γενική εισαγγελέας της Ουκρανίας, Ιρίνα Βενεντίκτοβα, ανακοίνωσε πως ξεκίνησε η πρώτη επίσημη έρευνα για βιασμούς στην εμπόλεμη χώρα, έπειτα από καταγγελία μιας γυναίκας (της Νατάλια, που τότε δεν κατονόμασε) ότι βιάσθηκε από Ρώσους στρατιώτες αφού σκότωσαν τον σύζυγό της.

Η 33χρονη Νατάλια με τον 35χρονο σύζυγό της και τον 4χρονο γιο τους ζούσαν στο Σεβτσένκοβε, έξω από το Κίεβο, και όπως είπε η γυναίκα στους Times, στις 9 Μαρτίου βγήκαν από το σπίτι τους και πλησίασαν μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών που είχαν σκοτώσει τον σκύλο τους. Η ομάδα έφυγε προς το δάσος, αλλά μόλις έπεσε το σκοτάδι άκουσαν πάλι περίεργους θορύβους.

«Ο άντρας μου βγήκε να δει τι συνέβαινε. Άκουσα μόνο έναν πυροβολισμό, την πόρτα να ανοίγει και βήματα μέσα στο σπίτι». Ενας από τους στρατιωτικούς της πρωινής ομάδας, ο διοικητής τους, είχε επιστρέψει μαζί με έναν νεότερο στρατιώτη. «Τους φώναξα “πού είναι ο άντρας μου;” Και έπειτα κοίταξα έξω και τον είδα να κείται στην πύλη. “Σκότωσα τον άντρα σου γιατί είναι ναζί”, μου είπε ο πιο νέος». Κι έπειτα άρχισαν να τη βιάζουν καθένας με τη σειρά του πολλές φορές, καθώς το παιδί της έκλαιγε στο διπλανό δωμάτιο. «Με σημάδευαν με ένα όπλο στο κεφάλι. Μου είπαν, “βούλωσέ το ή θα φέρουμε το παιδί σου να δει πώς σκορπάνε τα μυαλά της μάνας του στο δωμάτιο”».

Η Νατάλια μάζεψε τα συντρίμμια της και κατάφερε να φτάσει με τον γιο της στο Λβιβ. Το πτώμα του άντρα της βρίσκεται ακόμη στην πύλη του σπιτιού της, έλεγε στους Times. «Δεν μπορούμε να τον θάψουμε, γιατί το χωριό είναι ακόμη υπό κατοχή». Αλλά ακόμη κι αν απελευθερωθεί, δεν ξέρει αν θα μπορέσει να επιστρέψει: «Οι αναμνήσεις είναι πολύ σκληρές. Δεν ξέρω πώς θα μπορέσω να ζήσω με όλα αυτά».

Πριν από λίγες ημέρες, η Λέσια Βασιλένκο, βουλευτής του αντιπολιτευτικού κόμματος Holos, μιλώντας σε Βρετανούς αξιωματούχους, βεβαίωνε πως «έχουμε αναφορές για γυναίκες που βιάζονται ομαδικά. Είναι γυναίκες που δεν μπορούν να φύγουν. Μιλάμε για ηλικιωμένες. Οι περισσότερες από αυτές είτε εκτελέστηκαν μετά τον βιασμό τους είτε αυτοκτόνησαν».

Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, με αφορμή ανάλογες δηλώσεις αλλά και τις καταγγελίες της 33χρονης Νατάλια, απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς δηλώνοντας: «Δεν τα πιστεύουμε όλα αυτά. Είναι ψέματα».

Για «ψυχαγωγία», εθνοκάθαρση, γενοκτονία, αντίποινα ή ταπείνωση, οι βιασμοί έχουν γίνει όπλο πολέμου, γιατί «όποιος κατέχει τις γυναίκες μιας περιοχής, κατέχει αυτή την περιοχή», όπως γράφει η Mαρία Μις, Γερμανίδα κοινωνιολόγος, μέλος της φεμινιστικής πτέρυγας του κινήματος Αttac και συγγραφέας εμβληματικών έργων, όπως το «Γυναίκες: η τελευταία αποικία». «Η σεξουαλική βία γενικεύεται στις ένοπλες συρράξεις, όπου το σώμα των γυναικών γίνεται ακόμη ένα πεδίο υποταγής του εχθρού».

Συγκλονίζουν οι ιστορίες της φρίκης

Ο βιασμός και η σεξουαλική επίθεση θεωρούνται εγκλήματα πολέμου και παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Η γενική εισαγγελέας της Ουκρανίας και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχουν ανακοινώσει ότι θα ξεκινήσουν έρευνες για τις καταγγελίες για σεξουαλική βία.Όμως, αυτό δεν καθησυχάζει Ουκρανές,οι οποίες ζουν υπό το καθεστώς τρόμου για το τι μπορεί να συμβεί σε έναν πόλεμο που απέχει ακόμη από το τέλος του.

Η 31χρονη Αντονίνα Μεντβέντσουκ λέει πώς όταν ξύπνησε από τον ήχο των βομβαρδισμών, την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος, το πρώτο πράγμα που άρπαξε προτού εγκαταλείψει το Κίεβο ήταν προφυλακτικά και ένα ψαλίδι, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως όπλο για να προστατευθεί.

«Σε κάθε διάλειμμα ανάμεσα στην απαγόρευση κυκλοφορίας και τον βομβαρδισμό, αναζητούσα το “χάπι της επόμενης ημέρας”, αντί για ένα βασικό εξοπλισμό πρώτων βοηθειών. Η μητέρα μου προσπάθησε να με καθησυχάσει: “Δεν είναι τέτοιος πόλεμος, αυτοί δεν υπάρχουν πλέον, είναι από τις παλιές ταινίες”, μου είπε. Είμαι φεμινίστρια οχτώ χρόνια και έκλαιγα σιωπηλή, γιατί όλοι οι πόλεμοι είναι έτσι», δήλωσε.

Οι γυναίκες στην Ουκρανία ίσως δεν είναι αναγκασμένες να προστατεύσουν τους εαυτούς τους μόνο από τους Ρώσους στρατιώτες. Στην Βινίτσια, μια πόλη στα δυτικά της χώρας, μια δασκάλα κατήγγειλε στην αστυνομία ότι μέλος των ενόπλων δυνάμεων της περιοχής την έσυρε σε σχολική βιβλιοθήκη και προσπάθεια να την βιάσει. Ο άνδρας συνελήφθη.

Από την άλλη, συγκλονίζουν και οι ιστορίες που αφηγούνται οι πρόσφυγες, οι άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους για να γλιτώσουν. Είδαν μπροστά στα μάτια τους βιασμούς και δολοφονίες. Ρώσοι στρατιώτες, όπως λένε οι Ουκρανοί, έβγαζαν από τα σπίτια γυναίκες και τις βίαζαν .Και αφού ικανοποιούσαν τις σεξουαλικές τους ορμές, πολλές φορές τις σκότωναν.

«Οι Ρώσοι στρατιώτες είναι ζώα», υποστηρίζει στη βρετανική εφημερίδα «Mail» η Άννα Σεβτσένκο που έζησε την προσφυγιά σε ηλικία 63 ετών. Η Σεβτσένκο δεν μπορούσε να πιστέψει τα όσα έζησε προτού αποχωρήσει από τη γενέτειρά της, την πόλη Ιρπίν, όταν εισέβαλαν οι Ρώσοι στρατιώτες.  «Τραβούσαν τις γυναίκες όπως - όπως για να τις βγάλουν από τα σπίτια τους και τις κακοποιήσουν σεξουαλικά». «Είδα αρκετούς στρατιώτες να βιάζουν μια μητέρα και την 15χρονη κόρη της», δήλωσε η 63χρονη με δάκρυα στα μάτια.

Από την πλευρά του, ο 71χρονος Μικόλα Κοβαλένκο είδε Ρώσους στρατιώτες να πυροβολούν εν ψυχρώ Ουκρανούς που έτρεχαν στους δρόμους για να σωθούν. Για τους πρόσφυγες που εγκατέλειψαν τις πολιορκημένες πόλεις της Ουκρανίας, οι περισσότεροι Ρώσοι στρατιώτες που κλωτσούσαν τις πόρτες σπιτιών για να βιάσουν τις γυναίκες, ήταν μεθυσμένοι.

Στο Μπόβαρι, ανατολικά του Κιέβου, ένας κάτοικος είπε επίσης ότι μεθυσμένοι Ρώσοι στρατιώτες λεηλάτησαν σπίτια , ξυλοκόπησαν και βίασαν γυναίκες. Η 58χρονη Όλγκα Μπουντάροφ υποστήριξε ότι πολλές γυναίκες βρέθηκαν κρεμασμένες μετά από βιασμό. «Δεν ξέρω αν το είχαν κάνει οι Ρώσοι ή αν οι ίδιες αυτοκτόνησαν μετά από αυτό που τους έκαναν», όπως είπε.

Το τραύμα

Στη σκιά αυτής τη φρικαλεότητας, οργανώσεις όπως η La Strada Ukraine και το εθνικό δίκτυο Feminist Workshop σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, εργάζονται προκειμένου να γίνει γνωστή η ιατρική, νομική και ψυχολογική βοήθεια που είναι διαθέσιμη για θύματα σεξουαλικής επίθεσης. Επίσης, προσπαθούν να βρουν καταφύγια για γυναίκες και κορίτσια που προσπαθούν να ξεφύγουν τόσο από τον πόλεμο, όσο και από την ενδοοικογενειακή βία.

Όμως, φοβούνται, ότι το τραύμα από τη χρήση του βιασμού ως στρατιωτική τακτική θα μείνει χαραγμένο για χρόνια στις ψυχές και το μυαλό των Ουκρανών.