Γιατί πρέπει να κρατήσετε μακριά από ηλεκτρονικές συσκευές τα παιδιά προσχολικής ηλικίας

Η υγειονομική κρίση του κορονοϊού έκλεισε τα παιδιά στο σπίτι και είχε ως αποτέλεσμα να περνούν όλο και περισσότερες ώρες μπροστά σε ηλεκτρονικές συσκευές. Ακόμη και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας περνούν χρόνο κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές και tablet.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που χρησιμοποιούν συχνά ηλεκτρονικές συσκευές με οθόνες, όπως παιγνιδοκονσόλες, κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα συναισθηματικά και συμπεριφοράς, σύμφωνα με μια νέα φινλανδική επιστημονική έρευνα.

Η υπερκινητικότητα, η είναι ανάμεσα στα προβλήματα που παρατηρούνται συχνότερα στα παιδιά πέντε ετών, τα οποία έχουν κάνει εκτεταμένη χρήση συσκευών.

Η μέγιστη συνιστώμενη διάρκεια χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών από παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι η μία ώρα.

Σύμφωνα με την μελέτη η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών για περισσότερο από 60 λεπτά ημερησίως από παιδιά έως πέντε ετών, έχει επιπτώσεις στην ψυχική τους κατάσταση και στην εκδήλωση των συμπεριφορών τους. Αναπτύσσουν υπερκινητικότητα, διάσπαση της προσοχής, η αδυναμία συγκέντρωσης και πρόβλημα στην επικοινωνία με τα άλλα παιδιά με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δημιουργήσουν φιλικές σχέσεις μαζί τους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρ Γιούλια Πααβόνεν του Φινλανδικού Ινστιτούτου Υγείας και Ευημερίας στο Ελσίνκι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «BMJ Open», ανέλυσαν στοιχεία για 700 παιδιά. Η μελέτη συσχέτισε με την ψυχική υγεία του κάθε παιδιού, τον χρόνο που αυτό μέσα στην εβδομάδα, στις ηλικίες των 18 μηνών και των πέντε ετών, έκανε χρήση ηλεκτρονικών συσκευών.

Η μελέτη επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά η χρήση συσκευών από μικρά παιδιά, με αποτέλεσμα στην εποχή μας πολλά τετράχρονα να παίζουν βιντεοπαιγνίδια, να χρησιμοποιούν εφαρμογές (apps) ή να βλέπουν βίντεο σε καθημερινή βάση, χωρίς οι γονείς να έχουν πάντα επίγνωση του τι κάνουν τα παιδιά τους.

Αρκετοί επιστήμονες έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών, στις γλωσσικές ικανότητες, στις κοινωνικές δεξιότητές τους και για την πιθανότητα τα παιδιά να αποκτούν από νωρίς την τάση εθισμού.

Η νέα έρευνα βρήκε ότι όσο μεγαλώνει ένα σύγχρονο παιδί, τόσο αυξάνει η χρήση συσκευών. Έτσι, ενώ στην ηλικία των 18 μηνών η χρήση συσκευών ήταν κατά μέσο όρο 32 λεπτά τη μέρα, έφθανε τα 114 λεπτά (σχεδόν δύο ώρες) στην ηλικία των πέντε ετών. Σχεδόν ένα στα τέσσερα παιδιά (23%) περνούσε πάνω από μία ώρα καθημερινά μπροστά από μία οθόνη στην ηλικία των 18 μηνών, ενώ στην ηλικία των πέντε ετών αυτό το ποσοστό είχε φθάσει το 95%, δηλαδή ελάχιστα πεντάχρονα παιδιά περνούσαν λιγότερο από μια ώρα μπροστά σε κάποια οθόνη (φορητού υπολογιστή, κινητού, παιγνιδομηχανής κ.α.). Ένα στα δέκα πεντάχρονα παιδιά (11%) περνούσε πάνω από μία ώρα με βιντεοπαιγνίδια.

Η αξιολόγηση της ψυχικής υγείας των παιδιών με χρήση ειδικών ερωτηματολογίων στην ηλικία των πέντε ετών έδειξε ότι τα παιδιά που από την ηλικία των 18 μηνών χρησιμοποιούσαν συχνά συσκευές με οθόνη, είχαν σχεδόν 60% μεγαλύτερο κίνδυνο προβληματικών σχέσεων με τους συνομηλίκους τους. Η αυξημένη χρήση gaming σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο υπερκινητικότητας, ενώ η αυξημένη παρακολούθηση ταινιών σχετιζόταν με αυξημένη πιθανότητα διαφόρων ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Η συνολικά αυξημένη χρήση οθονών στην ηλικία των πέντε ετών σχετιζόταν με δυσκολία εστίασης της προσοχής και συγκέντρωσης, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα, καθώς επίσης διάφορα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα.

Ο χρόνος που τα παιδιά αφιερώνουν στις συσκευές, συχνά μειώνει το χρόνο που περνάνε με μέλη της οικογένειας τους, που παίζουν ή που διαβάζουν. Σύμφωνα με τους ερευνητές, «τα ευρήματα μας δείχνουν ότι τα πεντάχρονα παιδιά περνάνε σημαντικά περισσότερο χρόνο στα ηλεκτρονικά μέσα από ό,τι συμβουλεύουν οι ειδικοί».