Δόμνα Μιχαηλίδου στο all4mama: "Η στήριξη της οικογένειας είναι βασική μας προτεραιότητα"

Η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αρμόδια για θέματα πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης, Δόμνα Μιχαηλίδου κάνει έναν πολύ εποικοδομητικό απολογισμό για το έργο της, τη δύσκολη αυτή χρονιά που μας αποχαιρετά, και το πρόσημο είναι μόνον θετικό.

Συνέντευξη στη Ζωή Κρονάκη 

 

Έως τώρα τους βρεφονηπιακούς σταθμούς τους αντιμετωπίζαμε περισσότερο ως μία λύση ανάγκης για να μπορέσουμε οι μαμάδες να εργαστούμε. Τι αλλάζει;

Το Preschool Curriculum που ετοιμάζουμε αποτελεί τομή στην προσχολική αγωγή. Όλοι οι ειδικοί επιστήμονες συμφωνούν ότι τα πρώτα βήματα στην εκπαίδευση του παιδιού είναι καθοριστικά για το μέλλον του. Η ισότιμη ανάπτυξη των παιδιών σε ένα αναβαθμισμένο παιδαγωγικά περιβάλλον είναι προτεραιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στον τομέα της προστασίας των παιδιών. Μεταρρυθμίζοντας και ενισχύοντας την προσχολική αγωγή φροντίζουμε ώστε κανένα παιδί να μη μείνει πίσω στην προετοιμασία του για τη ζωή που του αξίζει.

Με τις αλλαγές αυτές θέλουμε αφενός να στηρίξουμε τις οικογένειες με μικρά παιδιά (0-4 ετών), αλλά και αφετέρου να στηρίξουμε ολόπλευρα την ανάπτυξη του ίδιου του παιδιού μέσω ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Η προσχολική αγωγή είναι κρίσιμη για το μέλλον των παιδιών, τους δίνει το υπόβαθρο και τις δεξιότητες για τη σχολική ζωή και τελικά για την ενήλικη ζωή. Μπορεί έτσι να λειτουργήσει και ως ένα στοιχείο που περιορίζει τις μελλοντικές κοινωνικές ανισότητες, προετοιμάζοντας ισότιμα τα παιδιά ανεξαρτήτως της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των οικογενειών τους.

Για αυτόν τον σκοπό συστήσαμε μια Ομάδα Εργασίας αποτελούμενη από εξαιρετικούς επιστήμονες, τους καλύτερους στο πεδίο τους (παιδοψυχολόγους, αναπτυξιολόγους, οικονομολόγους) για να συντάξει το πρόγραμμα και τη λειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών για βρέφη και νήπια από 0 έως 4 ετών. Συντονιστή έχουμε ορίσει τον Καθηγητή Οικονομικών στο Yale, κ. Κώστα Μεγήρ, o οποίος ως οικονομολόγος έχει ασχοληθεί ειδικά με την εκπαίδευση σε μικρές ηλικίες και πώς αυτή μπορεί να επηρεάσει το μέλλον των παιδιών. Είναι σημαντικό ακόμη ότι συμβάλλει για πρώτη φορά ο ερευνητικός οργανισμός διαΝΕΟσις και σύμβουλος της επιτροπής είναι η κ. Sally Grantham-McGregor, Επίτιμη Καθηγήτρια Διεθνούς Παιδικής Υγείας στο University College London του Ηνωμένου Βασιλείου, κορυφαία στο κλάδο της και με τεράστια εμπειρία ανά τον κόσμο σε αντίστοιχα προγράμματα.

Η παρέμβαση που σχεδιάζουμε βασίζεται σε τρία σημεία:

1. Τη διαμόρφωση ενός ενιαίου προγράμματος (curriculum) προσχολικής αγωγής με σκοπό την ισότιμη γνωσιακή και συναισθηματική ανάπτυξη όλων παιδιών, υπερβαίνοντας τις κοινωνικοοικονομικές διαφορές στο περιβάλλον τους.
2. Τον εντοπισμό, την έγκαιρη διάγνωση δυσκολιών μάθησης αλλά και νευρολογικής φύσεως προβλημάτων (π.χ. αυτισμός) σε πρώιμο στάδιο και τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης.
3. Την ενίσχυση σχέσεων και αλληλεπίδρασης γονέων και παιδαγωγών ώστε οι γονείς να ενημερώνονται και να συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή αγωγή των παιδιών τους με τακτικές ενημερώσεις- συζητήσεις.

Οι προτάσεις της Ομάδας Εργασίας θα φέρουν μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που λειτουργούν σήμερα οι βρεφονηπιακοί σταθμοί και στις υπηρεσίες που παρέχουν. Με δεδομένη  τη σημασία της τη βρεφικής ηλικίας για την ανάπτυξη του ατόμου και της επίδρασης αυτής στην ενήλικη ζωή του, η παρέμβαση αυτή θα είναι εξαιρετικά ωφέλιμη.

Ένα από τα πρώτα μέτρα που λάβατε όταν αναλάβατε την Πρόνοια στο Υπουργείο Εργασίας ήταν το επίδομα γέννησης.

Η στήριξη της οικογένειας και η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος υπήρξε εξαρχής προτεραιότητα της κυβέρνησης αυτής. Ένα από τα πρώτα ζητήματα που εξετάσαμε ήταν πώς θα βοηθήσουμε τους νέους γονείς στον πρώτο δύσκολο χρόνο με το νεογέννητο και τις νέες ανάγκες που προκύπτουν. Γι’ αυτό μέσα σε 6 μήνες καταφέραμε και όχι νομοθετήσαμε αλλά και υλοποιήσαμε την απόδοση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στη χώρα μας. Το επίδομα αυτό που δίνεται σε δύο δόσεις, το έχουν ήδη πάρει 46.000 οικογένειες. Έχουμε συνολικά έως τώρα δώσει περισσότερα από 70 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, για να διορθώσουμε κάποιες αστοχίες των νοσοκομειακών υπηρεσιών ή των γονέων που ‘μπλόκαραν’ τη πληρωμή του επιδόματος δίνουμε άμεσα παράταση στην υποβολή των αιτήσεων.

Οι αιτήσεις πότε και πώς γίνονται;

Οι αιτήσεις γίνονται μέσα στο μαιευτήριο αμέσως μετά τη γέννηση του παιδιού ή στην σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα epidomagennisis.gr. Ωστόσο, από παραλείψεις των νοσοκομείων και λάθη στη συμπλήρωση των σχετικών εγγράφων, κάποιοι γονείς δεν είχαν καταφέρει να κάνουν σωστά την αίτηση και να πάρουν το επίδομα. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε με τη ρύθμιση που ανέφερα να δώσουμε παράταση ώστε να το πάρουν όλοι, ακόμα κι εκείνοι που έφεραν στον κόσμο το παιδί τους στις αρχές της χρονιάς. Ουσιαστικά με τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο νέο μας νομοσχέδιο δίνουμε μια δεύτερη ευκαιρία στους γονείς να λάβουν το επίδομα που δικαιούνται.

Ποια άλλα μέτρα έχετε πάρει για τη στήριξη της οικογένειας;

Στη φετινή χρονιά δεν μπορώ παρά να ξεχωρίσω το παράλληλο πρόγραμμα για τα voucher των παιδικών σταθμών. Ως Υπουργείο Εργασίας καταφέραμε μέσα στην μεγάλη δυσκολία της πανδημίας να δημιουργήσουμε ένα νέο πρόγραμμα, να δώσουμε επιπλέον 30.000.000 ευρώ και να χρηματοδοτήσουμε 15.000 επιπλέον θέσεις παιδιών σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Δεν υπήρχε αίτηση για βρεφονηπιακούς σταθμούς που να μην καλύψαμε και αυτό μας έδωσε μεγάλη ικανοποίηση. Καταφέραμε να υλοποιήσουμε τη δέσμευσή μας ότι δεν θα μείνει κανένα παιδί εκτός βρεφονηπιακού σταθμού και η ολοκλήρωση των φετινών προγραμμάτων voucher συνοδεύτηκε από μία επίδοση ρεκόρ: Τα δύο προγράμματα, η Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής και το νέο  πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας, είχαν τελικά 92.000 δικαιούχους, περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χρονιά. Το καταφέραμε αυτό γιατί αυξήσαμε τα εισοδηματικά κριτήρια υπαγωγής στο πρόγραμμα κατά 9.000 ευρώ (αύξηση 33%!) και δώσαμε για πρώτη φορά την ευκαιρία και στις μητέρες που εργάζονται στο δημόσιο τομέα να κάνουν αίτηση μιας και έως τώρα αποκλείονταν. Η δυνατότητα να έχουν και οι μητέρες μια σταθερή εργασία είναι για εμάς εξαιρετικά σημαντική και είναι βασικός στόχος μας να βοηθήσουμε τις γυναίκες να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο επενδύουμε στην προσχολική εκπαίδευση, δίνοντας την ευκαιρία στις μητέρες, απρόσκοπτα και χωρίς να ανησυχούν για τα παιδιά τους, να εργάζονται και να διεκδικούν τις θέσεις που ίδιες θέλουν και ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες και τις ικανότητές τους.

Πέντε μήνες μετά την ανακοίνωση της έναρξης του νέου προγράμματος για τις αναδοχές/υιοθεσίες από τον Πρωθυπουργό, πόσα πράγματα έχουν αλλάξει;

Έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Σκεφτείτε ότι, όταν αναλάβαμε, οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν γνώριζαν ούτε πόσα παιδιά διαβιούν σε δομές. Με το νέο σύστημα αναδοχών-υιοθεσιών, κάθε υποψήφιος γονιός συνδέεται με ένα παιδί και ολοκληρώνει τις διαδικασίες που απαιτούνται σε λιγότερο από έναν χρόνο με απόλυτη διαφάνεια. Υπάρχει, για πρώτη φορά, ένα απόλυτα σύγχρονο ψηφιοποιημένο σύστημα – ένας μηχανισμός που αντικαθιστά τη γραφειοκρατία - που λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια. Όλα τα παιδιά που μένουν σε δομές, αλλά και όλοι οι υποψήφιοι γονείς που κάνουν αίτηση, υπάρχουν καταγεγγραμένοι σε μία ψηφιακή πλατφόρμα. Επίσης υπάρχει πλέον επάρκεια εξειδικευμένων κοινωνικών λειτουργών ώστε να μην καθυστερούν οι διαδικασίες. Η επιστημονική κατάρτιση των ειδικών και η τεχνολογία συνεργάζονται για να δώσουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Προτεραιότητα και μεγάλη αγωνία μας όμως, είναι πρωτίστως τα ίδια τα παιδιά που φιλοξενούνται στις δομές. Στόχος μας είναι να μην περνάει κανένα παιδί όλη του τη ζωή σε μία δομή, όσο καλή και εάν είναι. Οι δομές είναι απαραίτητο να λειτουργούν ως προσωρινή στέγη, ως ένα ενδιάμεσο στάδιο, μέχρι να ολοκληρωθεί το συνταίριασμα κάθε παιδιού και να βρεθεί στην αγκαλιά της κατάλληλης για αυτό οικογένειας.

Ζήσατε σχεδόν 12 χρόνια στο εξωτερικό. Πόσο διαφορετική ήταν η ζωή σας εκεί; Γιατί επιλέξατε να επιστρέψετε στην Ελλάδα;

Σπούδασα κι εργάστηκα στο εξωτερικό για 11 χρόνια αλλά η Ελλάδα ήταν πάντα στη ζωή και την καρδιά μου. Άλλωστε η οικογένειά μου ήταν πάντα εδώ οπότε φρόντιζα να επιστρέφω συχνά. Είναι δύσκολη η σύγκριση όχι μόνο γιατί η λειτουργία της Πολιτείας αλλά και των συστημάτων εκπαίδευσης και εργασίας διαφέρουν αλλά περισσότερο γιατί ο δικός μου ρόλος έχει αλλάξει πολύ. Σήμερα βλέπω τα πράγματα από εντελώς διαφορετικό πρίσμα καθώς ο ρόλος μου είναι επιτελικός κι όχι ακαδημαϊκός. Από την Ελλάδα έφυγα για να σπουδάσω. Δεν είχα στο μυαλό μου τη σκέψη ότι θα μείνω για πάντα στο εξωτερικό. Η ζωή μου, η οικογένειά μου, η πατρίδα μου είναι εδώ. Έχω προσωπική ανάγκη να συνεισφέρω με κάθε τρόπο στον τόπο μου και χαίρομαι πραγματικά πολύ που μου έχει δοθεί η ευκαιρία να το κάνω από μια τέτοια θέση, της οποίας την ευθύνη συναισθάνομαι απόλυτα.