Θηλασμός: Μύθοι και αλήθειες - Υπάρχουν τροφές που βοηθούν;

Τα ευεργετικά οφέλη του θηλασμού λίγο πολύ τα γνωρίζουμε όλοι. Ο μητρικός θηλασμός είναι ο φυσικός τρόπος διατροφής του βρέφους, που του εξασφαλίζει την ιδανική αύξηση, ανάπτυξη και υγεία.

Αρχικά, σε αντίθεση με γνωστούς μύθους (πχ φάτε σούπες, βραστά, ανάλατα κλπ ), θα τονίσουμε, ότι η διατροφή μίας μαμάς που θηλάζει είναι γενικά ίδια με τη διατροφή μιας μαμάς που δεν θηλάζει. Παρόμοια με την διατροφή ολόκληρης της οικογένειας. Πολλές φορές τα ερωτήματα που δεχόμαστε για την διατροφή αφορούν αγωνίες που προέρχονται από διαιώνιση λανθασμένων και παράξενων αντιλήψεων.

Ο παιδίατρος Κυριάκος Δουλγέρη, σε ανάρτησή του, δίνει χρήσιμες συμβουλές, σει νεαρές μητέρες που θηλάζουν τα μωρά τους.

Καλή διατροφή (που βοηθάει και το θηλασμό) σημαίνει το να τρώμε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο από τροφές που είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση.

Η αποφυγή του αλατιού, της ζάχαρης, των απλών υδατανθράκων, του περιττού λίπους και των συσκευασμένων προϊόντων με συντηρητικά έχει ταυτόχρονο όφελος για την μητέρα και το παιδί, κατά την διάρκεια του θηλασμού αλλά και μετά από αυτόν.

Η κλασική μεσογειακή διατροφική πυραμίδα θα πρέπει να εφαρμόζεται κατά τον θηλασμό και μια προσεκτική μελέτη αυτής θα είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη. Για παράδειγμα δείτε πόση υπερβολή υπάρχει στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος, το οποίο βάσει της πυραμίδας θα πρέπει να καταναλώνεται 1 φορά στις 10 μέρες. Να λοιπόν που η περίοδος του θηλασμού είναι μια καλή ευκαιρία να απαλλαγούμε από όλα αυτά τα κορεσμένα λιπαρά.

Από την άλλη είναι γνωστό πως παρωχημένες περιοριστικές δίαιτες (μη τρως γλυκά, μη τρως καυτερά, μη πίνεις καφέ, μη το ένα, μη το άλλο . . .) στρεσάρουν τις μητέρες και εν τέλει προκαλούν εμπόδιο στον ίδιο τον θηλασμό.

Ας δώσουμε λοιπόν απαντήσεις στα πιο συχνά διατροφικά θέματα που απασχολούν τις θηλάζουσες μητέρες.

1) Η ποιότητα του γάλακτος επηρεάζεται από την διατροφή της μαμάς;

Όχι η ποιότητα του γάλακτος είναι σταθερή και δεν απαιτείται ειδική διατροφή για να παράγουμε «ιδανικό γάλα». Εφόσον δηλαδή η μητέρα δεν υποσιτίζεται και τρώει μια ποικιλία τροφών της αρεσκείας της, το γάλα είναι πάντα επαρκές για το βρέφος.
Ειδική μέριμνα θα πρέπει να γίνει για ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο και βιταμίνες όπως Α, D, B6, B12, φυλλικό οξύ, στα οποία ενδεχομένως να υπάρχει έλλειμμα στη μητέρα κατά τον θηλασμό είτε και πριν από αυτόν. Αν δηλαδή η μητέρα έχει ένα γνωστό ιστορικό ανεπάρκειας σιδήρου ή και βιταμινών μπορεί να λάβει συμπλήρωμα διατροφής κατά τον θηλασμό υπό την καθοδήγηση επαγγελματία υγείας.

Επίσης ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί για την τροφοδοσία της μητέρας με ωφέλιμα ω3 ακόρεστα λιπαρά. Είναι πιο εύκολο για τον μητρικό οργανισμό να τροφοδοτήσει το γάλα με ωφέλιμα λιπαρά όταν η μαμά καταναλώνει αντίστοιχα τροφές πλούσιες σε αυτά (ψάρια, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο).

Ασβέστιο: αν η μητέρα έχει αποστροφή προς τα γαλακτοκομικά ή δεν καταναλώνει γαλακτοκομικά λόγω δυσανεξίας δεν χρειάζεται να αγχώνεται. Μπορεί να λάβει το ασβέστιο από μια ποικιλία τροφών όπως : πράσινα λαχανικά, ξηροί καρποί και ψάρια.

Βιταμίνη B12: συστήνεται συμπλήρωμα βιταμίνης B12 στις μητέρες που ακολουθούν χορτοφαγική δίαιτα.

Βιταμίνη D: συστήνεται η λήψη συμπληρώματος βιταμίνης D ειδικά για τους πρώτους μήνες του θηλασμού καθώς η βιταμίνη αυτή δεν καλύπτετε εύκολα από τι τροφές και απαιτείται ταυτόχρονη έκθεση στον ήλιο.

2) Τροφές και συμπληρώματα διατροφής που αυξάνουν την παραγωγή. Είναι απαραίτητα;

Οι μητέρες που θηλάζουν αποκλειστικά, τις περισσότερες φορές δεν έχουν λόγο να χρησιμοποιήσουν συμπληρώματα για να αυξήσουν την παραγωγή ειδικά όταν έχουν εδραιώσει τη γαλουχία. Η αύξηση της παραγωγής γάλακτος συνδέεται με τους συχνούς θηλασμούς και την επαρκή ενυδάτωση. Ακόμα και αν η διατροφή της μαμάς κρίνεται ως «φτωχή», σπάνια αποτελεί αιτία ανεπαρκούς παραγωγής, επειδή οι αποθήκες ενέργειας-συστατικών του σώματος επαρκούν για την παραγωγή ποιοτικού γάλακτος για πολύ καιρό.

Τα συμπληρώματα για την αύξηση της παραγωγής γάλακτος μπορεί να έχουν και αρνητικές επιπτώσεις στον θηλασμό όπως αλλαγή στη γεύση του γάλακτος (κάνοντας το μη αρεστό στο βρέφος) ή η πρόκληση υπερπαραγωγής.

Γνωστά σκευάσματα για την αύξηση της παραγωγή είναι η μαγιά μπύρας, η τριγωνέλα, το γαϊδουράγκαθο και ο μάραθος. Προσοχή λοιπόν ! Συστήνονται μόνο σε περιπτώσεις όπου δεν έχει εδραιωθεί η γαλουχία με φυσικό τρόπο και πάντα υπό την επίβλεψη επαγγελματία υγείας που έχει εμπειρία στην χορήγησή τους.

3) Και αν δεν προλαβαίνω να μαγειρέψω ;

Λάβετε συχνά και ποιοτικά σνάκ!

Μπορεί κατά διάρκεια της ημέρας να μην έχετε χρόνο να παρασκευάσετε τα «ιδανικά» κύρια γεύματα. Οι απαιτήσεις εξάλλου μπορεί να είναι πολλές (συχνοί θηλασμοί, φροντίδα του μεγαλύτερου παιδιού). Πολλά σνάκ είναι ιδιαίτερα θρεπτικά και μπορούν να σας στηρίξουν : ψωμί ολικής αλέσεως με κασέρι, ξηροί καρποί, τυρί, γιαούρτι με μέλι (ναι το μέλι δεν απαγορεύεται στην θηλάζουσα), φρούτα, αυγά. Επιλέξτε αυτά τα μικρά και συχνά γεύματα σε συνδυασμό με καλή ενυδάτωση (νερό, φρέσκος χυμός).

4) Είδαμε τροφές που βοηθούν, υπάρχουν και τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε;

Είναι γνωστές οι συμβουλές που δίνονται σε θηλάζουσες να αποφεύγουν τροφές όπως όσπρια, πικάντικα φαγητά, λαχανικά, όξινα φρούτα, γλυκά ή και μέλι.
Προκαταβολικά μπορούμε να πούμε (και από την εμπειρία μας) ότι τίποτα από αυτά δεν ισχύει. Με εξαίρεση τον πρώτο μήνα ζωής όπου τροφές όπως όσπρια ή λαχανικά (μπρόκολα, κουνουπίδια) μπορεί να προκαλέσουν αέρια και να επιτείνουν τους κολικούς. Ωστόσο και αυτές οι τροφές αν καταναλωθούν με μέτρο δεν θα επηρεάσουν το βρέφος.

Μπορείτε να καταναλώσετε πιπέρι, κρεμμύδι, σκόρδο, σαλάτες, γαλακτοκομικά αρκεί να τα φάτε με μέτρο. Επίσης μπορείτε να φάτε μισή μερίδα οσπρίων και να συμπληρώσετε το γεύμα με έναν πιο ελαφρύ υδατάνθρακα.

Μην ενοχοποιείτε χωρίς αποδείξεις τα γαλακτοκομικά. Δεν θα μειωθούν οι κολικοί του μωρού αν κόψετε τα γαλακτοκομικά. Εκτός αν υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι το βρέφος παρουσιάζει αλλεργία στο γάλα αγελάδας. Γενικά μη εφαρμόζετε περιοριστικές δίαιτες χωρίς να ρωτήσετε τον παιδίατρό σας.

Σε κάθε περίπτωση δεν είναι κακό να πειραματιστείτε. Αν διαπιστώσετε ότι μια συγκεκριμένη τροφή διερχόμενη από το δικό σας πεπτικό σύστημα και εκκρινόμενη στο γάλα ενοχλεί το μωρό, μπορείτε να την αποκλείσετε.

Μια υγιεινή διατροφή με λαχανικά, φρούτα, δημητριακά και πρωτεΐνες είναι ότι χρειάζεται μια μητέρα για να πάρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να παράγει γάλα. Αποφύγετε τις υπερβολές και την άσκοπη πληροφορία, εμπιστευτείτε το ένστικτο σας και ζητήστε την συμβουλή του ιατρού σας.