Social media: Παιδιά θύματα επικίνδυνων παιχνιδιών

Σοκαρισμένοι παρακολουθούμε όλοι τη νέα υπόθεση αυτοκτονίας ενός νέου παιδιού, ενός εφήβου, μόλις 14 χρονών. Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, το παιδί βρέθηκε απαγχονισμένο το βράδυ της Παρασκευής από τους γονείς του, μέσα στο σπίτι τους στον Κολωνό, οι οποίοι σε κατάσταση σοκ κάλεσαν ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, αλλά το παιδί είχε ήδη φύγει από τη ζωή.

‘Ήδη ξεκινήσει η αστυνομική έρευνα ως προς τα αίτια που οδήγησαν το αγόρι στην αυτοκτονία. Ένα από τα ενδεχόμενα που εξετάζονται, είναι η πράξη του αυτή να είναι αποτέλεσμα συμμετοχής του σε μια «πρόκληση» της δημοφιλούς πλατφόρμας στα social media Tik Tok, που ονομάζεται «blackout challenge» ή αλλιώς «πρόκληση συσκότισης».

Μάλιστα η προϊσταμένη της εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών έδωσε εντολή για διενέργεια κατεπείγουσας έρευνας με σκοπό να διαπιστωθεί αν έχει διαπραχθεί το αδίκημα της συμμετοχής σε αυτοκτονία!

Τι είναι το «Blackout Challenge»

To «Blackout Challenge» ενθαρρύνει τους ανθρώπους να προκαλέσουν ασφυξία στον εαυτό τους, μέχρι να χάσουν προσωρινά τις αισθήσεις τους και στη συνέχεια να ανεβάσουν το βίντεο στο Tik Tok.

Το εν λόγω «παιχνίδι- πρόκληση» φαίνεται ότι έχει αποβεί μοιραίο αρκετές φορές στο παρελθόν, με τους γιατρούς να προειδοποιούν ότι μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία, κρίσεις, μόνιμη απώλεια της νευρικής λειτουργίας, μόνιμη νοητική αναπηρία ή ακόμα και θάνατο.

Οι διαδικτυακές προκλήσεις ξεκινούν πάντα ως πλάκα και ποντάρουν στον παρορμητισμό των παιδιών και των εφήβων και πολλές φορές καταλήγουν σε τραγωδία. Τα παιδιά λόγω του ευάλωτου της ηλικίας τους, την περιέργεια, την τάση μιμητισμού φαίνεται πώς είναι πιο επιρρεπή σε αυτά επικίνδυνα «παιχνίδια – προκλήσεις» που κυκλοφορούν στα social media. Οι ειδικοί, μάλιστα ,υποστηρίζουν ότι αν μπλεχτεί με αυτές τις προκλήσεις, δύσκολα καταφέρνει να ξεφύγει.

Το «Blackout Challenge» στο Tik Tok, φαίνεται πως είναι το τελευταίο παιχνίδι πρόκλησης στο διαδίκτυο. Πριν όμως απ’ αυτό, είχαν κυκλοφορήσει τα προηγούμενα χρόνια και άλλα τέτοιου είδους επικίνδυνα παιχνίδια. είχαν προηγηθεί το «Momo», ο «Jonathan Galindo», η «Μπλε Φάλαινα», η «πρόκληση της κανέλλας» και πάει λέγοντας…

«Momo Challenge»

‘Έχει ως κεντρικό χαρακτήρα μία τρομακτική κούκλα που σχεδιάστηκε από μία γιαπωνέζα καλλιτέχνη, τη Midori Hayashi. Η καλλιτέχνις είναι γνωστή για τις κούκλες τρόμου που φτιάχνει, ωστόσο δεν συνδέεται με τον επικίνδυνο αυτό παιχνίδι παρόλο που κάποιοι υιοθέτησαν τον φανταστικό χαρακτήρα που δημιούργησε.

Το «Momo Challenge» ενθαρρύνει παιδιά και εφήβους να μπουν σε μία ομάδα στην εφαρμογή WhatsApp  και μετά, βομβαρδίζουν το χρήστη με βίαιες εικόνες και του θέτουν μία σειρά από δοκιμασίες που πρέπει να ολοκληρώσει. Τελική δοκιμασία του παιχνιδιού η αυτοκτονία.

Πιστεύεται ότι το παιχνίδι αυτό ευθύνεται ήδη για το θάνατο μίας 12χρονης στην Αργεντινή. Κι σε άλλες όμως χώρες έχουν υπάρξει υποθέσεις που σχετίζονται με το «Momo Challenge», όπως η Γαλλία, η Γερμανία, το Μεξικό και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

«Μπλε Φάλαινα»

Η πρόκληση αποτελείται από 50 δοκιμασίες τις οποίες οι συμμετέχοντες καλούνται να ξεπεράσουν. Ξεκινά με απλά βήματα, όπως το να ζωγραφίσουν ένα ζώο, να ξυπνήσουν αργά τη νύχτα, να παρακολουθούν ταινίες τρόμου για μια ολόκληρη μέρα και διάφορα άλλα τεστ. Στη συνέχεια έρχεται όμως η «δοκιμασία του πνιγμού» και η «δοκιμασία της μπλε φάλαινας». Στην πρώτη, το θύμα καλείται να δέσει μια θηλιά στο λαιμό του και να κινηματογραφήσει τον εαυτό του, ενώ είναι στο όριο του πνιγμού και στην δεύτερη θα πρέπει με ένα μεγάλο μαχαίρι να χαράξει μία φάλαινα πάνω στο χέρι του.

Στη Ρωσία που θεωρείται η γενέτειρα αυτού του παιχνιδιού, 16 αυτοκτονίες κοριτσιών έχουν συνδεθεί ευθέως με τη «Μπλε Φάλαινα». Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία, υπάρχουν συνολικά πάνω από 130 αυτοκτονίες ατόμων που αποδέχτηκαν την τελική πρόκληση. Ανάμεσα στις χώρες που θρήνησαν θύματα είναι η Ισπανία και η Βρετανία.

Ο άνθρωπος πίσω από το αρρωστημένο «παιχνίδι αυτοκτονίας» φέρεται να είναι σε φυλακή της Ρωσίας, Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα (τα οποία όμως είναι αρκετά συγκεχυμένα) είναι ο Philipp Budeikin (γνωστός και με το ψευδώνυμο Philipp Lis) ο οποίος κατηγορείται για υποκίνηση τουλάχιστον 16 αυτοκτονιών στις οποίες είχε άμεσα εμπλακεί. Συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 2016, έχει ομολογήσει τα εγκλήματά του και με κυνισμό αναφέρει ότι θεωρεί τα θύματά του «βιολογικά απόβλητα», ότι χαίρεται που πέθαναν και πως η δοκιμασία αυτή «καθαρίζει» την κοινωνία.

«Jonathan Galindo»

Πρόκειται ουσιαστικά για τη μετεξέλιξη της «μπλε φάλαινας» καθώς είναι ένα παιχνίδι αυτοκτονίας που ενθαρρύνει τα παιδιά να βάλουν τέλος στη ζωή τους!

Σύμφωνα με όσα είχαν γίνει γνωστά, λογαριασμοί στα social media με το όνομα «Jonathan Galindo» και αποκρουστικές εικόνες του χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων της Disney, «Γκούφυ», προσέγγιζαν παιδιά ηλικίας 8 έως 12 ετών, θέτοντάς τους προκλήσεις, οι οποίες σταδιακά γίνονται επικίνδυνες για την σωματική τους ακεραιότητα, Η τελευταία «αποστολή» ζητούσε από τα παιδιά να ανέβουν σε ένα πολύ ψηλό κτίριο και να πέσουν από εκεί, ενώ οι προκλήσεις ενδιάμεσα περιλάμβαναν αυτοτραυματισμούς με ξυράφια και μαχαίρια.

Το παιχνίδι αυτό έγινε viral και στην Ελλάδα και μάλιστα οι αρχές έχουν συνδέσει με αυτό την αυτοκτονία ενός 15χρονου αγοριού στο Κερατσίνι το 2021.

Τι όμως κινητοποιεί τα παιδιά να παίζουν τέτοια παιχνίδια;

Οι έφηβοι, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ασχολούνται περισσότερο με τον εικονικό παρά με τον αληθινό κόσμο. Βιώνουν μια εσωτερική σύγχυση και προσπαθούν να εξωτερικεύσουν τα κρυμμένα συναισθήματά τους μέσα από τέτοια επικίνδυνα παιχνίδια.. Συνήθως, στη εφηβεία, τα παιδιά νιώθουν ότι δεν έχουν ταυτότητά και ο μόνος τρόπος να βρουν την θέση τους  στην κοινωνία είναι με το να συμμετέχουν σε αυτά.

Κάποιοι είναι μοναχικοί και προφανώς είναι οι καλύτεροι στόχοι για αυτά τα παιχνίδια τα οποία αναζητούν ευάλωτους εφήβους που διψούν για επιβεβαίωση, αναγνώριση και προσοχή από τους συνομήλικους τους. Η καθοδήγηση σε τέτοια παιχνίδια που δίνουν οδηγίες για κατάκτηση βημάτων, ενισχύουν την αυτοεκτίμηση και προσφέρουν θετικές δόσεις. Και εν μέσω έκκρισης αδρεναλίνης, ξεχνούν ότι όλο αυτό γίνεται εις βάρος της ζωής τους.

Οι αναπτυξιακές μεταβάσεις κατά τα εφηβικά χρόνια κάνουν τα παιδιά  ευάλωτα σε παρορμητικές συμπεριφορές και διαταραχές διάθεσης όπως και εξαιρετικά επιρρεπή στους συνομήλικους τους. Η ικανότητά τους να λαμβάνουν αποφάσεις δεν έχει ωριμάσει και έτσι γίνονται ο εύκολος στόχος των συγκεκριμένων παιχνιδιών.

Οι έφηβοι προτιμούν δραστηριότητες έντονου ενθουσιασμού και μικρής προσπάθειας. Είναι δεκτικοί σε επικίνδυνα παιχνίδια, έλκονται από ριψοκίνδυνες πράξεις και υιοθετούν πληροφορίες που λαμβάνουν από τα κοινωνικά δίκτυα. Γι’ αυτό  χρειάζονται υποστήριξη και καθοδήγηση.

Συμβουλές προς τους γονείς:

• Δείξτε ενδιαφέρον
• Αφιερώστε χρόνο
• Συζητήστε μαζί του. Μιλήστε για την πίεση από συνομηλίκους. Ένα από τα βασικά ζητήματα που εγείρονται για τις διαδικτυακές προκλήσεις είναι αυτό της πίεσης από συνομήλικους. Οι νέοι μπορούν μερικές φορές να ασχοληθούν με τέτοιες προκλήσεις, επειδή είναι αυτό που κάνουν όλοι/ες οι φίλοι/ες τους ή φαίνεται να κάνουν και λέγοντας «ΟΧΙ» μπορεί να φαίνεται και να είναι πολύ δύσκολο.
• Δείτε κι εσείς αυτά που βλέπει στο Internet
• Ενημερωθείτε για τους κινδύνους του Internet. Επιβλέψτε διακριτικά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και ενημερώστε για τους κινδύνους στο Διαδίκτυο. Να θυμάστε να μιλάτε για τους κινδύνους που υπάρχουν στο Διαδίκτυο, χωρίς ωστόσο να υπερβάλλετε για τη φύση του κινδύνου και το βαθμό στον οποίο το ίδιο το Διαδίκτυο είναι ένα επικίνδυνο περιβάλλον.
• Συμβουλέψτε τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους. Μπορείτε να ενημερώσετε το παιδί σας για τους κινδύνους των διαδικτυακών προκλήσεων, χωρίς να του δείξετε παραδείγματα ή να δώσετε σαφείς λεπτομέρειες.
• Συμφωνήστε μαζί τους κανόνες ασφαλείας
• Χτίστε σχέσεις εμπιστοσύνης με το παιδί σας ώστε να αισθάνεται άνετα να σας αναφέρει τη διαδικτυακή του δράση (διαδικτυακούς φίλους, ιστοσελίδες που επισκέπτεται κ.λπ.) και πιθανούς διαδικτυακούς κινδύνους που αντιμετωπίζει.
• Προστάτεψε τη συσκευή που χρησιμοποιούν όταν συνδέεται στο Internet

Αν το παιδί  δεχθεί πρόσκληση στο Διαδίκτυο για συμμετοχή σε επικίνδυνα «παιχνίδια», σε επικίνδυνες συμπεριφορές ή σε διαδικτυακές συζητήσεις, που το κάνει να αισθανθεί άβολα θα πρέπει:

• Να κρατήσει αποδεικτικά στοιχεία (στιγμιότυπα οθόνης-screen shots),
• Να αναφέρει, μέσω εργαλείων αναφοράς καταγγελίας, το περιστατικό και τα αποδεικτικά στοιχεία,
• Να μπλοκάρει το άτομο (π.χ., προφίλ) ή τον αριθμό που το παρενοχλεί,
• Να αναφέρει, άμεσα, το γεγονός σε εσάς ή σε ενήλικα που εμπιστεύεται,
• Να απευθυνθεί σε εξειδικευμένους φορείς όπως: Γραμμή Βοήθειας Help-Line.gr στο 210 6007686,  Ανοιχτή γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr,  Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (11188)