Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας: Πότε ένα ζευγάρι δεν μπορεί να κάνει παιδί & τι πρέπει να κάνει για να αποκτήσει;

Από τη Μαρία Ροδίτη

Σήμερα, όπως και κάθε 15η Ιουνίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας με πρωτοβουλία της Assisted Conception Taskforce (ACT) και αποτελεί μέρα ενημέρωσης για την υπογονιμότητα των ζευγαριών.

Σύμφωνα με έρευνες, 90 εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα σύλληψης. Το 85% από τα ζευγάρια αυτά (77 εκατομμύρια) δεν αναζητούν ποτέ βοήθεια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ενώ από τα 13 εκατομμύρια ζευγάρια που αναζητούν ιατρική βοήθεια, ποσοστό μικρότερο από το 42% θα αρχίσει τελικά θεραπεία. Έτσι, λοιπόν, από όλα τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν πρόβλημα μόνο το 6% έχουν την ιατρική βοήθεια που απαιτείται.

Η αλήθεια είναι ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο είναι αρκετά τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Μάλιστα, τα προβλήματα αυτά συχνά παρατείνονται, λόγω άγχους, έντασης και πίεσης του ζευγαριού να αποκτήσει όσο πιο σύντομα γίνεται ένα παιδί.

Εμείς στο all4mama κάναμε έρευνα για το ζήτημα της υπογονιμότητας τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες και σας λύνουμε τις απορίες!

1 στα 6 ζευγάρια παρουσιάζει πρόβλημα υπογονιμότητας

«Θεωρούμε σε παγκόσμιο επίπεδο πως 1 στα 6 ζευγάρια (15%) κάτω των 35 ετών παρουσιάζει πρόβλημα υπογονιμότητας. Όσον αφορά τις μεγαλύτερες ηλικίες, το πρόβλημα είναι πολύ συχνότερο λόγω της μειωμένης απόδοσης των ωοθηκών, της χειρότερης ποιότητας ωαρίων και της επιδείνωσης της ποιότητας του σπέρματος», επισημαίνει στο all4mama ο μαιευτήρας-γυναικολόγος, Χάρης Χηνιάδης.

Βασικό ρόλο παίζει η ηλικία της γυναίκας. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι όσο μεγαλύτερη σε ηλικία είναι μία γυναίκα, τόσο η ποιότητα των ωαρίων της φθίνει, γιατί αυξάνεται η πιθανότητα χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Εξίσου σημαντική, βέβαια, είναι και η ποιότητα του σπέρματος. Ένας άνδρας μπορεί να είναι υπογόνιμος λόγω κάποιας ασθένειας που έχει περάσει στο παρελθόν ή στην παιδική του ηλικία, λόγω χρόνιων προβλημάτων υγείας, ακόμη και λόγω του τρόπου ζωής του, αν είναι καπνιστής ή καταναλώνει συχνά αλκοόλ.

Τι φταίει και πώς αντιμετωπίζεται

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα της γυναίκας και του άντρα. Μερικοί παράγοντες είναι οργανικοί, ενώ άλλοι μπορεί να οφείλονται σε συνήθειες και συμπεριφορές.

«Σε ζευγάρια στα οποία η ηλικία της γυναίκας είναι μικρότερη των 35 ετών σημαντικό ρόλο παίζει η ενδομητρίωση, τα ινομυώματα, οι ορμονικές διαταραχές και οι αποφραγμένες σάλπιγγες. Εξίσου υπεύθυνες για υπογονιμότητα είναι η ολιγοσπερμία, η αζωοσπερμία (απουσία σπερματοζωαρίων στο σπέρμα που παράγεται κατά την εκσπερμάτιση) και η τερατοσπερμία (παρουσία μεγάλου αριθμού μη φυσιολογικών κυττάρων στο σπερματικό υγρό)», εξηγεί ο Χάρης Χηνιάδης.

Όσο και αν θεωρείται από ορισμένες γυναίκες υπερβολή, η διατροφή είναι ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα. Συγκεκριμένα, το σωματικό βάρος διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο, αφού είτε η παχυσαρκία, είτε το χαμηλό βάρος σώματος, επηρεάζουν τη παραγωγή των ορμονών και οιστρογόνων, παρεμποδίζοντας την κανονική ωορρηξία.

Επίσης, αρνητικές επιπτώσεις στη δυνατότητα αναπαραγωγής έχει το κάπνισμα, που οδηγεί σε πρόωρη γήρανση των ωοθηκών, μείωση της παραγωγής των οιστρογόνων, ακόμη και σε καταστροφή ή γενετικές ανωμαλίες των ωαρίων. Το αλκοόλ σε υπερβολική ποσότητα αυξάνει τον κίνδυνο για διαταραχές της ωορρηξίας, αλλά και σε μικρότερη κατανάλωση μπορεί να επηρεάσει τη σύλληψη.

Σύμφωνα με το γυναικολόγο Χάρη Χηνιάδη, «ο πιο απλός τρόπος θεραπείας της υπογονιμότητας είναι η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας-ωορρηξίας (ρήξη ωοθυλακίου και απελευθέρωση ωαρίου) και η επακόλουθη σεξουαλική επαφή. Ακολουθεί η σπερματέγχυση, όπου επιδιώκεται η παραγωγή έως και 3 ωοθυλακίων και επιτυγχάνεται η βελτίωση του σπέρματος και η μεταφορά του μέσα στη μήτρα. Θεωρούμε πως με αυτήν τη μέθοδο σε νεαρές γυναίκες τριπλασιάζεται το ποσοστό επιτυχίας σε σχέση με τη σεξουαλική επαφή. Τέλος, η εξωσωματική γονιμοποίηση επιτυγχάνει ποσοστά επιτυχίας έως και 60% σε νεαρά ζευγάρια».

Το στρες έχει κάποια επίπτωση στη γυναικεία γονιμότητα

Ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να παρεμποδίσει ένα ζευγάρι από το να κρατήσει στην αγκαλιά του ένα μωρό που τόσο λαχταρά είναι το στρες και η ψυχολογία του, κυρίως για τη γυναίκα. «Το στρες επηρεάζει σημαντικά την έκκριση ορμονών και κατά συνέπεια σίγουρα έχει κάποια επίπτωση στη γυναικεία γονιμότητα. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να ανασταλεί τελείως η περίοδος της γυναίκας. Όμως, το πόσο το στρες επηρεάζει τη γονιμότητα δεν είναι μετρήσιμο. Κατά συνέπεια, η γενικότερη οδηγία είναι να επιδιώκεται ένα σταθερό οικογενειακό, συναισθηματικό και επαγγελματικό περιβάλλον», συμβουλεύει ο Χάρης Χηνιάδης.

Σε όλο αυτό είναι παίζει σημαντικό ρόλο και ο περίγυρος του ζευγαριού, σε πολλές περιπτώσεις καθοριστικό. «Κάποια στιγμή, είχα αναλάβει μία 32χρονη κοπέλα η οποία ήταν πολύ δεμένη με τον άντρα της και όσο έκαναν προσπάθειες να αποκτήσουν παιδί, εκείνη πάλευε να το κρύψει από τους ίδιους της τους γονείς. Όταν η μητέρα της το έμαθε τυχαία, της έδωσε έντρομη τη "συμβουλή" να χωρίσει τον άντρα της, προκειμένου να αποκτήσει παιδιά», διηγείται στο all4mama η ψυχολόγος Κλαίρη Σειραδάκη.

Ο περίγυρος οφείλει να συμπαραστέκεται και να ενθαρρύνει το ζευγάρι ότι "όλα θα πάνε καλά". Αυτό που περιμένει ένα ζευγάρι, κυρίως από το οικογενειακό περιβάλλον, είναι κατανόηση και στήριξη, τόσο ψυχολογική όσο και οικονομική πολλές φορές. «Πολύ σημαντικό κρίνεται το να αντιμετωπιστεί το ζευγάρι ως δυο άνθρωποι που δεν έχουν κάποιο αξεπέραστο πρόβλημα ή ένα πρόβλημα για το οποίο ευθύνονται οι ίδιοι», επισημαίνει η κα Σειραδάκη.

Πάντως, όπως συμβουλεύει ο γυναικολόγος Χάρης Χηνιάδης, «καλό θα ήταν ένα ζευγάρι που έχει ελεύθερες επαφές χωρίς αποτέλεσμα επί 1 χρόνο και η γυναίκα είναι μέχρι 35 ετών να ζητήσει βοήθεια από γυναικολόγο, ειδικευμένο στην αναπαραγωγή. Για γυναίκες άνω των 35 ετών συστήνεται μετά τους 6 μήνες προσπάθειας να επισκεφθούν το γιατρό τους».

Όλο αυτό το ταξίδι έχει μεγάλη αξία να το ζήσουν μαζί

Η αλήθεια είναι ότι όταν παρουσιάζεται ένα πρόβλημα υπογονιμότητας, «οι γυναίκες συνήθως είναι αυτές που παρουσιάζουν και ένα επιπρόσθετο άγχος, το οποίο έχει να κάνει με το βιολογικό τους ρολόι και την επιτακτική ανάγκη να αποκτήσουν έγκαιρα παιδιά. Το μητρικό ένστικτο κρίνεται ιδιαίτερα ισχυρό σε τέτοιες περιπτώσεις... Όσον αφορά στους άντρες, η ανδρική γονιμότητα συνδέεται σε πολλές περιπτώσεις με τον ανδρισμό γενικότερα, κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Αν ο άνδρας νιώσει να θίγεται ο ανδρισμός του, πιο δύσκολα θα μπει στη διαδικασία αναζήτησης βοήθειας, για ψυχολογικούς και μόνο λόγους», λέει η Κλαίρη Σειραδάκη. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν η ενημέρωση, η καλλιέργεια, το μορφωτικό, κοινωνικό αλλά και οικονομικό επίπεδο του ζευγαριού σε όλη αυτή την προσπάθεια που κάνει το ζευγάρι.

«Όλο αυτό το ταξίδι έχει μεγάλη αξία να το ζήσουν μαζί. Ο άντρας κοντά στη γυναίκα του. Είναι σημαντικό να τη συνοδεύει στους γιατρούς, να ενημερώνονται από κοινού, να λύνουν τις απορίες τους, να ανταλλάσσουν απόψεις, ανασφάλειες και συναισθήματα για όσα τους συμβαίνουν σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Άλλωστε, οι ανασφάλειες κατακλύζουν και τα δυο φύλα, καθώς όπως πολύ χαρακτηριστικά μου είπε κάποια γυναίκα που πέρασε απ' αυτήν τη διαδικασία: "Μέχρι να πετύχει, πάντα αναρωτιέσαι για το αν έχεις επιλέξει το σωστό!"».

 Διαβάστε εδώ για τη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη μετά τα 35.