"Και vegan και έγκυος. Γίνεται;"- H Νίκη Χάγια απαντάει εμπεριστατωμένα στο ερώτημα γιατί είναι και τα δύο! 

Tέλη Ιανουαρίου και εγώ βρίσκομαι στην τουαλέτα του σπιτιού μου, 6.30 το πρωί, κρατώντας με το ένα χέρι το μέτωπό μου και με το άλλο το τεστ εγκυμοσύνης. Θετικό. Πάνω στο νιπτήρα, στο ύψος του υποβασταζόμενου κεφαλιού μου, βρίσκεται ο γάτος μου, ο οποίος πίνει νερό και καθώς βρέχει τη γλώσσα του με κοιτάζει μέσα στα μάτια σα να θέλει να μου πει “νεράκι; να κεράσω; σε βλέπω λίγο αφυδατωμένη”. Παίρνω μία βαθιά ανάσα, φωνάζω το σύντροφό μου, του δείχνω το κατουρημένο τεστ. Τον πιάνουν τα γέλια και μετά τα κλάματα. Θα γίνει πατέρας στα 30 του και εγώ μητέρα στα 38. Καθόλου έτοιμοι, κανένας από τους δυο μας. Σε αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να σας συστηθώ. Νίκη Χάγια, οι νέοι μου φίλοι με φωνάζουν Lady Papaya. Ραδιοφωνική παραγωγός, αρθρογράφος, δασκάλα της yoga, founder του ladypapaya.com, υπερήφανη μητέρα του Feli και της Πάστας, παρθένος με ωροσκόπο υδροχόο και vegan. Ας σταθούμε στο τελευταίο. Vegan.

Για όσους δεν γνωρίζουν ή τα έχουν ελαφρώς μπερδεμένα μέσα στο μυαλό τους vegan σημαίνει αυστηρά χορτοφάγος, που δηλαδή σημαίνει πως δεν τρώει ζώα και ζωικά παράγωγα, που δηλαδή σημαίνει πως όταν βλέπεις ένα τραπέζι με αυγά, τυριά, γαλακτοκομικά, ψάρια, χοιρινό, μοσχάρι, κατσικάκι, αρνάκι, κοτόπουλο, θαλασσινά σίγουρα σε αυτό το τραπέζι δεν θα κάτσει ένας vegan. Με ακόμα πιο απλά λόγια οτιδήποτε θα μπορούσε να γίνει ήρωας σε ταινία του Disney, δεν έχει καμία θέση στο διατροφολόγιο μου.

Είμαι χορτοφάγος (είχα κόψει δηλαδή κρέας, ψάρια, κοτόπουλου, θαλασσινά) πριν 8 χρόνια και τον τελευταίο ένα χρόνο έχω κόψει τα υπόλοιπα. Γιατί; Για λόγους ηθικούς - δεν θέλω να τρώω ζώα - και για λόγους περιβαλλοντικούς - η κτηνοτροφία και η αλιεία καταστρέφουν γη και θάλασσα. Ο σύντροφός μου είναι flexitarian. Αυτό σημαίνει πως ως επί το πλείστον κάνει μία χορτοφαγική διατροφή και μία στις τόσες θα καταναλώσει κάτι ζωικό.

 

Όπως καταλαβαίνει κανείς από τις πρώτες ερωτήσεις που δέχθηκα, όταν μαθεύτηκε πως είμαι έγκυος είναι αν θα συνεχίσω να είμαι και vegan. “Μα θα παίρνεις όλες τις βιταμίνες που χρειάζεσαι;”, “Η έγκυος χρειάζεται σίδηρο και περισσότερη πρωτεϊνη, τι θα κάνεις;”, “Το ασβέστιο από πού θα το παίρνεις;”, “Μα καλά δεν ακούς τι λένε οι γιατροί; Ότι αυτά τα πράγματα είναι επικίνδυνα;”. Η απάντηση από την πρώτη μέρα ήταν η ίδια. “Θα συνεχίσω να είμαι vegan. Thank you. Next”. Φυσικά και δεν είμαι επιπόλαιη για να βάλω σε κίνδυνο τόσο τη δική μου ζωή όσο και του παιδιού που κουβαλάω. Είχα και έχω επιχειρήματα για να στηρίξω την απόφασή μου. Σε αυτό το σημείο βέβαια θα ήθελα να πω ότι κανένας δεν θα έκανε αυτές τις ερωτήσεις (ή εντάξει, για να μην είμαι υπερβολική, δεν συνηθίζεται να κάνει αυτές τις ερωτήσεις) σε μία έγκυο που τρέφεται με σουβλάκια, πίτσες και μακαρόνια.

Σύμφωνα με το American Dietetic Association αλλά και το British Dietetic Association μιλάμε δηλαδή για πάνω από 100 χιλιάδες επιστήμονες και ειδικούς σε θέματα διατροφής) μια σωστά σχεδιασμένη vegan διατροφή είναι υγιεινή, καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες και μπορεί να προσφέρει μεγάλα οφέλη στην υγεία, όσο αφορά στην πρόληψη και θεραπεία ορισμένων ασθενειών. Μία καλά σχεδιασμένη vegan διατροφή είναι κατάλληλη για άτομα σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, της γαλουχίας, της νηπιακής ηλικίας, της παιδική ηλικίας και την εφηβείας, ακόμα και για τους αθλητές.

Υποπτευόμουν ωστόσο πως το peer pressure θα ήταν αρκετά μεγάλο - όπως και είναι όταν ακούς έλληνες γιατρούς να βγαίνουν στα κανάλια και να λένε πως τα παιδιά των vegan κινδυνεύουν να βγουν νοητικά καθυστερημένα (ω ναι έχει ακουστεί και αυτό εν έτη 2019) -  οπότε εκτός από το να ψάξω και να διαβάσω για τη vegan εγκυμοσύνη, φρόντισα να κάνω ακόμα μία κίνηση ματ. Να βρω vegan γυναικολόγο. Αν είσαι μητέρα και με διαβαζεις, το ξέρεις πολύ καλά πως το στρες όταν είσαι έγκυος είναι κάπως μεγάλο και θέλεις να είσαι σίγουρη πως τα κάνεις όλα σωστά. Επέλεξα, λοιπόν, να έχω στο πλευρό μου μια γυναίκα που θα με καταλαβαίνει και θα μου δίνει τις κατάλληλες για μένα συμβουλές. Το όνομά της είναι Βασιλική Σκαλαφούρη και μάλιστα τη συνέντευξη που της πήρα για το blog μου μπορείς να τη διαβάσεις και εσύ αν θες (https://www.ladypapaya.com/2019/07/06/i-vegan-gynaikologos-vasiliki-skalafouri-linei-oles-sou-tis-apories/) .

Ωστόσο από όλα αυτά που έμαθα δίπλα της αξίζει να μοιραστώ εδώ μαζί σου το εξής, όπως ακριβώς μου τα είπε: “Σαφέστατα η vegan διατροφή είναι πάρα πολύ υγιεινή για τη γυναίκα και μάλιστα υπάρχουν αναφορές και έρευνες που λένε πως η φυτική διατροφή είναι και ιδανική για τη γυναίκα που θέλει να προετοιμαστεί  να μείνει έγκυος, μιας και θα αυξήσει τη γονιμότητά της, αλλά και θα δημιουργήσει ένα πολύ πιο υγιεινό περιβάλλον στο οποίο θα αναπτυχθεί το έμβρυο. Να σκεφτούμε ότι όλοι μας είμαστε ευαίσθητοι στις επιδράσεις των χημικών, πόσο περισσότερο ένας οργανισμός που τώρα διαπλάθεται. Εδώ καταρχήν δίνουμε οδηγία στις έγκυες να μην καταναλώνουν ψάρια μεγάλα, όπως ξιφίας, τόνος και σολομός,  για τα βαρέα μέταλλα (υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι τα βαρέα μέταλλα δημιουργούν αυτισμό). Και γενικά είναι αποδεδειγμένο ότι το έμβρυο μέσα στη μήτρα επηρεάζεται πολύ από την διατροφή της μητέρας. Επομένως μία vegan διατροφή είναι πολύ πιο υγιεινή για την έγκυο και για το μωρό της με γνώμονα πάντα πως είναι σωστά σχεδιασμένη. Σίγουρα η έγκυος χρειάζεται περισσότερες πρωτεΐνες από μία κατάσταση μη εγκυμοσύνης. Είναι γύρω στα 50 με 60 γραμμάρια καθημερινά η ανάγκη λήψης πρωτεΐνης σε ένα μέσο άνθρωπο, μία έγκυος θα πρέπει να πάρει 60 με 100 γραμμάρια, τα οποία μπορεί να τα πάρει από τη φυτική διατροφή, από ξηρούς καρπούς, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, πατάτες, (καταπληκτική τροφή είναι οι γλυκοπατάτες) σπόρους

(chia , λιναρόσπορο, κολοκυθόσπορο, ηλιόσπορο), φασόλια, αβοκάντο. Έχει δηλαδή τόση μεγάλη ποικιλία τροφίμων, αλλά και ποικιλία στους τρόπους μαγειρέματος.

Επίσης μπορεί κάλλιστα η έγκυος να λάβει σίδηρο από τις τροφές της, βέβαια πάρα πολύ συχνά θα δώσουμε και σκευάσματα, αλλά αυτό θα το κάνουμε σε όλες τις έγκυες ανεξαρτήτως διατροφής. Και αυτό γιατί η γυναίκα σε κατάσταση εγκυμοσύνης δύσκολα θα πετύχει τα επιθυμητά επίπεδα  σιδήρου. Άρα είτε τρώει μοσχάρι πρωί μεσημέρι βράδυ είτε φασόλια, θα πάρει σκευάσματα σιδήρου. Και υπάρχουν πολλές φυτικές πηγές σιδήρου που αν τις συνδυάσεις με βιταμίνη C έχουμε μία πάρα πολύ καλή διατροφή στην καθημερινότητά της.

Βιταμίνη B12 ούτως ή άλλως παίρνει ως συμπλήρωμα και επίσης χορηγούμε και φυλλικό οξύ, το οποίο  θέλουμε να έχει η γυναίκα σε επάρκεια στο σώμα της όταν προσπαθεί να μείνει έγκυος, γιατί θεωρείται ότι μειώνει τις βλάβες της σπονδυλικής στήλης του νεογνού. Να τονίσουμε ότι μια vegan διατροφή έχει πολύ φυλλικό οξύ, γιατί το φυλλικό οξύ βρίσκεται στα λαχανικά και κυρίως στα πράσινα φυλλώδη. Άρα μία vegan που ήδη προετοιμάζει τον εαυτό της με αυτή τη διατροφή είναι ήδη ένα βήμα πιο μπροστά από μία άλλη γυναίκα που κάνει τη γνωστή κλασσική διατροφή του παμφάγου”.

Ποια είναι τα πράγματα στα οποία δίνω ιδιαίτερη σημασία ως vegan εγκυμονούσα:

1. Αν και λόγο εγκυμοσύνης παίρνω συμπλήρωμα σιδήρου, παρόλα αυτά φροντίζω να καταναλώνω και αρκετές τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο (φασόλια, τόφου, ρεβίθια, σπόρους τσία, λιναρόσπορο, σπόρους κάνναβης, κολοκυθόσπορους, κινόα), ενώ τις συνδυάζω με βιταμίνη C (φράουλες, ανανά, πορτοκαλάδα, μπρόκολο) για καλύτερη απορρόφηση και δεν πίνω καθόλου καφέ ή τσάι με καφεϊνη, γιατί μπλοκάρει την απορρόφηση.
2. Για να ενισχύσω την πρόληψη ασβεστίου, προτιμώ να παίρνω ροφήματα που είναι ενισχυμένα με ασβέστιο, όπως ρόφημα αμυγδάλου ή σόγιας με ασβέστιο.
3. Δεν ξεχνώ να παίρνω το συμπλήρωμα της Β12 καθημερινά, ενώ βάζω σχεδόν παντού και διατροφική μαγιά ενισχυμένη με B12 (δίνει και τυρένια γεύση).
4. Όπως επίσης και την D3 με K2 (το συμπλήρωμα που παίρνω είναι vegan και είναι της Terra Nova, καθώς υπάρχουν και μη vegan συμπληρώματα στην αγορά). Αν μείνεις έγκυος, ζήτα από τον γυναικολόγο σου μαζί με τις εξετάσεις να σου γράψει και εξέταση για να δεις πού είναι η D σου, καθώς ακόμα και στην Ελλάδα ο μισός πληθυσμός παρουσιάζει έλλειψη σε αυτή τη βιταμίνη (https://www.iefimerida.gr/news/366035/50-toy-ellinikoy-plithysmoy-pashei-apo-elleipsi-vitaminis-d), η οποία – μεταξύ άλλων – είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών. Αν έχεις έλλειψη σε D, θα έχει και το μωρό σου.
5. Για να παίρνω Ω3, στο πρωινό μου κάθε μέρα βάζω μία κουταλιά της σούπας λιναρόσπορο ή τσία ή δύο κουταλιές της σούπας σπόρους κάνναβης και παίρνω και vegan συμπλήρωμα Ω3 (συγκεκριμένα παίρνω της A. Vogel), που είναι από λινέλαιο και έλαιο από μικροάλγη. Ενώ τιμάω και το αβοκάντο που έχει επίσης Ω3.
6. Θυμάμαι πάντα πως ό,τι τρώω εγώ, το τρώει και το μωρό μου. Γι αυτό προσπαθώ να τρώω αρκετά λιγότερα επεξεργασμένα και πολλά περισσότερα φυσικά πράγματα.

Αν θέλεις να μάθεις περισσότερες πληροφορίες για vegan εγκυμοσύνη μπορείς να κατεβάσεις το PDF του Vegan Society (https://www.vegansociety.com/sites/default/files/uploads/downloads/Pregnancy%20%26%20breastfeeding%20PDF.pdf).