5 λόγοι που το παιδί σας λέει ψέματα

Για τα παιδιά ηλικίας 3-5 ετών είναι φυσιολογικό να λένε ψέματα. Η πραγματικότητα μπερδεύεται με τη φαντασία και κάπως έτσι ξεκινούν οι «ιστορίες» τους. Για να τα μάθουμε όμως να αποφεύγουν τα ψέματα, πρέπει πρώτα να δούμε τους λόγους που τα οδηγούν σε αυτά…

#1 Θέλουν να ευχαριστήσουν τους ενήλικες
Τα παιδιά στην προσπάθειά τους να ευχαριστήσουν τους ενήλικες με τις απαντήσεις τους, είναι πιθανό να πουν μικρά ψεματάκια. Για παράδειγμα, μπορεί να πουν ότι τους αρέσει πολύ κάτι που αρέσει στους γονείς τους για να μην τους δυσαρεστήσουν. Στην περίπτωση αυτή, ενθαρρύνουμε τα μικρά μας να πουν την αλήθεια, χωρίς να τα επαινούμε. Οφείλουμε να τους δώσουμε να καταλάβουν πως η αλήθεια είναι κάτι που πρέπει να τους βγαίνει αβίαστα, χωρίς προσπάθεια και κυρίως χωρίς περιττούς επαίνους.
# 2 Αφήνονται στους «ευσεβείς πόθους» τους
Ένας άλλος λόγος που τα παιδιά λένε ψέματα είναι πως θέλουν κάτι τόσο πολύ που στο τέλος το πιστεύουν! Σε αυτό το στάδιο της διανοητικής ανάπτυξης δεν έχουν ξεκάθαρο στο μυαλό τους τι είναι πραγματικό και τι όχι, γι’ αυτό και έχουν τόσο ανεπτυγμένη φαντασία. Αφού το παιδί μας πει κάποια από τις «ιστορίες» του, μπορούμε να πούμε «ωραίο θα ήταν αυτό αν ήταν αλήθεια» ή «ωραία ιστορία, ας τη σημειώσουμε». Έτσι, θα αρχίσει να ξεχωρίζει σιγά-σιγά τη διαφορά της «ευχής» από την πραγματικότητα.
# 3 Είναι μπερδεμένα
Ο λόγος αυτός μοιάζει με τον προηγούμενο. Τα μικρά παιδιά, στην προσπάθειά τους να «γεμίσουν» κάποια κενά πραγματικότητας, λένε μερικά αθώα ψεματάκια. Όταν καταλάβουμε το ψέμα, μπορούμε να συζητήσουμε ήρεμα μαζί τους και να τους εξηγήσουμε πως εκτιμάμε την ειλικρίνεια.
# 4 Φοβούνται τα μπλεξίματα
Όταν τα παιδιά έχουν κάνει κάποια «ζαβολιά», είναι λογικό πως δε θα παραδεχτούν ότι την έκαναν γιατί φοβούνται την αντίδρασή μας. Αντιμετωπίζουμε τις μικρές σκανταλιές με διάθεση επίλυσης του προβλήματος και όχι με κριτική στάση απέναντι στο παιδί. Περιγράφουμε αυτό που βλέπουμε (π.χ. χυμένο νερό στο πάτωμα) και εξηγούμε τι θέλουμε να γίνει. «Βλέπω πως σου έπεσε νερό στο πάτωμα. Επειδή υπάρχει κίνδυνος να γλιστρήσουμε και να χτυπήσουμε, τι θα έλεγες να φέρεις ένα πανάκι να το σκουπίσεις;» Αφού μαζέψουμε τη ζημιά ρωτάμε το παιδί τι μπορεί να γίνει ώστε να μην επαναληφθεί. Προσοχή! Δε φωνάζουμε και κυρίως δε σηκώνουμε το χέρι μας στο παιδί!
# 5 Κάνουμε ερωτήσεις – παγίδες
Όταν δούμε έναν λεκέ στο χαλί, θα ρωτήσουμε «ποιος το έκανε αυτό;» και το παιδί θα απαντήσει «όχι εγώ!». Κλασική περίπτωση ερώτησης – παγίδα. Το παιδί για να μη στοχοποιηθεί, θα πει ψέματα. Καλό θα είναι και σε αυτή την περίπτωση να πλησιάσουμε το παιδί με διάθεση επίλυσης του προβλήματος και κυρίως να μην κάνουμε ερωτήσεις – παγίδες.

Της Βαλιάνας Κοσμά, με τη συνεργασία της ψυχολόγου Ειρήνης Μπίρμπου (eirini_mpirmpou@yahoo.gr).