Στέρεες τροφές: Οδηγός εισαγωγής (Μέρος Α΄)

Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση

Από την παιδοδιατροφολόγο Όλγα Κούναρη MS RDN,
Registered Dietitian-Nutritionist

Οι παρακάτω οδηγίες είναι σύμφωνες με τις Καναδέζικες οδηγίες που εκδόθηκαν με βάση την πιο πρόσφατη και αρτιότερη έρευνα που υπάρχει σχετικά με τη βρεφική σίτιση, τις Αμερικάνικες οδηγίες 2015-2020 και τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)


Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το μητρικό γάλα ή το ειδικό γάλα βρεφικής ηλικίας (φόρμουλα) αποτελεί τη μοναδική τροφή για τα βρέφη έως περίπου τους 6 μήνες και καλύπτει το 100% των ενεργειακών τους αναγκών. Μεταξύ 6-8 μηνών, τα στερεά τρόφιμα καλύπτουν περίπου το ένα πέμπτο (20%) των αναγκών του βρέφους, ενώ μεταξύ 9-12 μηνών τα στερεά τρόφιμα καλύπτουν λίγο λιγότερο από το μισό των ενεργειακών του αναγκών.

Η χρονική στιγμή εισαγωγής είναι πολύ σημαντική. Δε θέλετε να ξεκινήσετε πολύ γρήγορα αλλά ούτε και πολύ αργά. Μέχρι τους 6 μήνες ζωής, το μητρικό γάλα ή το γάλα φόρμουλας παρέχει το 100% των αναγκών του μωρού, οπότε γύρω στους 6 μήνες φαίνεται να είναι η καλύτερη στιγμή να ξεκινήσετε τα στερεά.

Για να ξέρετε ακριβώς πότε να ξεκινήσετε, είναι σημαντικό να δώσετε προσοχή στα σημάδια που θα δείξει το ίδιο το μωρό σας:

-Μπορεί να κρατήσει το κεφάλι του επάνω μόνο του: Το μωρό σας θα πρέπει να μπορεί να κάθεται σε μια ψηλή καρέκλα, σε μια θέση σίτισης ή σε ένα βρεφικό κάθισμα έχοντας καλό έλεγχο στο κεφάλι και να μπορεί να το κρατήσει πάνω μόνο του.

-Ανοίγει το στόμα του, όταν το φαγητό έρχεται προς το μέρος του. Σας παρακολουθεί να τρώτε, φτάνει το φαγητό σας και φαίνεται πρόθυμο να φάει.

-Μπορεί να μετακινήσει το φαγητό από το κουτάλι στο πίσω μέρος του λαιμού του: Εάν του προσφέρετε μια κουταλιά και τη σπρώχνει έξω από το στόμα του και στάζει στο σαγόνι του, ίσως δεν είναι έτοιμο ακόμα. Μπορείτε να δοκιμάσετε να το αραιώσετε τις πρώτες φορές και έπειτα σταδιακά να κάνετε πιο πυκνή την υφή ή ίσως μπορεί να θέλετε να περιμένετε 1 ή 2 εβδομάδες και να προσπαθήσετε ξανά.

-Είναι αρκετά μεγάλο: Εάν το μωρό σας έχει τουλάχιστον διπλασιάσει το βάρος γέννησης ή ζυγίζει τουλάχιστον 6 κιλά, ίσως είναι έτοιμο να ξεκινήσει τα στερεά τρόφιμα.


Γιατί δεν πρέπει να ξεκινήσετε πολύ νωρίς ή πολύ αργά;

Η ικανότητα ενός μωρού να καταφέρει να καταπιεί στερεά φαγητά με ασφάλεια δεν αναπτύσσεται πριν τους 6 μήνες (κάποια μωρά μπορεί να είναι έτοιμα τον 4ο ή 5ο μήνα). Αυτό οφείλεται εν μέρει, στο γεγονός ότι τα αντανακλαστικά του δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως και έτσι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πνιγμού. Το πεπτικό σύστημα επίσης δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο ώστε να πέψει τα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στο στερεό φαγητό. Όμως, η έναρξη των στερεών μετά το πέρας των 6 μηνών (εκτός και αν υπάρχει η σύσταση του παιδιάτρου γι’ αυτό), ίσως κάνει τη μετάβαση στο πραγματικό φαγητό πιο δύσκολη και το παιδί πιο επιλεκτικό. Επίσης, ένα βρέφος που σιτίζεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα βρίσκεται σε κίνδυνο σιδηροπενικής αναιμίας.

Με τι τρόφιμα πρέπει να ξεκινήσω;

Στέρεες τροφές: Οδηγός εισαγωγής (Μέρος Α΄)

Τα τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο πρέπει να εισάγονται από την αρχή, καθώς οι ανάγκες του μωρού σε σίδηρο αυξάνονται.
Στα μωρά 6-12 μηνών, θα πρέπει να προσφέρονται τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα. Μαλακά και τρυφερά κομμάτια κρέατος ή λεπτοκομμένο, πολτοποιημένο ή σε μορφή κιμά κρέας, ψάρια χωρίς κόκαλα, πουλερικά, καλά μαγειρεμένα αυγά, φασόλια και φακές είναι καλά πρώτα τρόφιμα. Παραδοσιακά, τα εμπλουτισμένα σε σίδηρο δημητριακά αραιωμένα με μητρικό γάλα ή φόρμουλα ήταν κανόνας για τα πρώτα τρόφιμα ενός μωρού. Αν και ακόμα είναι μια καλή επιλογή, δεν είναι πια η μόνη επιλογή, ενώ συχνά τα εμπλουτισμένα δημητριακά περιέχουν επίσης ζάχαρη.

Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να ακολουθήσουν, χωρίς κάποια συγκεκριμένη σειρά, όπως επίσης και τα τρόφιμα ολικής άλεσης, βούτυρο από ξηρούς καρπούς και παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα (με εξαίρεση το αγελαδινό γάλα). Το ομογενοποιημένο αγελαδινό γάλα είναι ασφαλές να εισαχθεί μεταξύ 9 και 12 μηνών (3 ποτήρια την ημέρα το μέγιστο).