Εγκυμοσύνη και Κάπνισμα: Οι επιδράσεις στην εξέλιξη της κύησης (μέρος 1)

Δημοσιεύθηκε στις | Τελευταία Ενημέρωση

Ανωμαλίες του πλακούντα

Έρευνες σχετικά με τις επιδράσεις του μητρικού καπνίσματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης στην μορφολογία του πλακούντα έχουν δείξει μια σειρά από ιστολογικές αλλαγές που μειώνουν τη διάχυση του οξυγόνου μέσα από τον πλακούντα, με αποτέλεσμα το έμβρυο να βρίσκεται κατάσταση υποξαιμικού stress και να διαταράσσεται η πλήρης ανάπτυξή του.


Η έκθεση της εγκύου γυναίκας στο παθητικό κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί τα ίδια αποτελέσματα στην ανάπτυξη του πλακούντα όπως και το ενεργό κάπνισμα.

Η πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών μεμβρανών (Premature rupture of the foetal membranes-PRM)

Η πρόωρη ρήξη των μεμβρανών (ΠΡΜ) είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για την πρώιμη αυτόματη ρήξη του αμνιακού σάκου και την πρόκληση τοκετού, πριν το μωρό προλάβει να αναπτυχθεί πλήρως. Η πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών μεμβρανών πριν από τις 37 εβδομάδες της κύησης αποτελεί την πιο συχνή αιτία πρόωρων γεννήσεων (ευθύνεται σχεδόν για το 30% όλων των πρόωρων τοκετών).

Το κάπνισμα θεωρείται από τους περισσότερους ερευνητές ως μία από τις σημαντικότερες αιτίες της πρόωρης ρήξης των εμβρυϊκών μεμβρανών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που κάπνιζαν κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εγκυμοσύνης είχαν 2,2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ΠΡΜ και 2,1 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου αυτόματου τοκετού , σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όταν το κάπνισμα σταμάτησε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο σχετικός κίνδυνος για ΠΡΜ μειώθηκε. Όταν η μητέρα είχε σταματήσει το κάπνισμα πριν από τη σύλληψη, ο κίνδυνος ήταν σχεδόν ίδιος με εκείνον των μη καπνιστριών.

Πρόδρομος πλακούντας ( Placenta praevia )

Ο πρόδρομος πλακούντας είναι μια επιπλοκή της κύησης κατά την οποία ο πλακούντας αναπτύσσεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και καλύπτει το σύνολο ή μέρος του ανοίγματος προς τον τράχηλο της μήτρας.

Σε περίπου 2.000.000 γεννήσεις στη Σουηδία σε περισσότερα από 18 έτη υπήρξαν 2.345 περιπτώσεις προδρομικού πλακούντα. Συνολικά οι γυναίκες που κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είχαν 1.53 φορές περισσότερες πιθανότητες για εμφάνιση προδρομικού πλακούντα. Επίσης παρατηρήθηκε μια δοσοεξαρτώμενη σχέση, με τις γυναίκες που κάπνιζαν λιγότερο από 10 τσιγάρα ημερησίως να έχουν 1.4 φορές περισσότερες πιθανότητες, ενώ αυτές που κάπνιζαν περισσότερα από 10 τσιγάρα ημερησίως είχαν 1,72 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες για εμφάνιση προδρομικού πλακούντα.

Σε μια μελέτη με βάση τα ιατρικά αρχεία των γεννήσεων το 1989-1998 από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (37.956.020 μονήρεις κυήσεις και 961.578 δίδυμες κυήσεις), ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν οι έγκυες γυναίκες σε καθημερινή βάση εμφανίζει μία δοσοεξαρτώμενη σχέση με την εμφάνιση πρόδρομου πλακούντα σε αμφότερες τις ομάδες. Ο σχετικός κίνδυνος για την εμφάνιση προδρομικού πλακούντα σε σχέση με το κάπνισμα ήταν 4,4% για την μονήρεις κυήσεις και 2,7% για τα δίδυμες κυήσεις .

Ο πρόδρομος πλακούντας αποτελεί μια επιπρόσθετη οικονομική επιβάρυνση , επειδή συνήθως είναι αναγκαία η διενέργεια καισαρικής τομής, η οποία είναι πιο δαπανηρή και απαιτεί μακρύτερη περίοδο ανάκαμψης στο νοσοκομείο. Οι γυναίκες με προδρομικό πλακούντα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά ενώ επίσης μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές, όπως η μητρική αιμορραγία, κατά τη διάρκεια του τοκετού

Έκτοπη κύηση

Όταν το έμβρυο εμφυτεύεται εκτός της κοιλότητας της μήτρας , αυτό ονομάζεται έκτοπη κύηση. Τέτοιες εγκυμοσύνες δεν είναι βιώσιμες, και το έμβρυο θα πεθάνει. Μια έκτοπη κύηση θα πρέπει να εντοπίζεται έγκαιρα, αλλιώς μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή της μητέρας.

Το κάπνισμα αποτελεί έναν ανεξάρτητο και δοσοεξαρτώμενο παράγοντα κινδύνου για έκτοπη κύηση: ο αυξημένος κίνδυνος έκτοπης κύησης είναι ανάλογος με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζει η έγκυος γυναίκα.

Πιο συγκεκριμένα, ο σχετικός κίνδυνος έκτοπης κύησης ήταν αυξημένος κατά 1,6 φορές για τις έγκυες γυναίκες που κάπνιζαν από 1-5 τσιγάρα ημερησίως σε σχέση με τις μη καπνίστριες , και 2,3 φορές για τις γυναίκες που κάπνιζαν 11-20 τσιγάρα ημερησίως. Οι έγκυες που κάπνιζαν περισσότερο από 1 ½ πακέτα τσιγάρα ημερησίως ήταν 5 φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν έκτοπη κύηση.

Αποκόλληση του πλακούντα

Η πρόωρη απόσπαση του πλακούντα από τη φυσιολογική θέση σύνδεσης στη μήτρα πριν από τη γέννηση του εμβρύου ονομάζεται αποκόλληση του πλακούντα. Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται μετά τη 20η εβδομάδα της κύησης και κυρίως στο τρίτο τρίμηνο, αν και αποκόλληση μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Αυτό προκαλεί προβλήματα τόσο για τη μητέρα όσο και το έμβρυο. Το έμβρυο μπορεί να τεθεί σε άμεσο κίνδυνο, και μπορεί ακόμη και να πεθάνει. Οι επιδράσεις της αποκόλλησης του πλακούντα για το έμβρυο εξαρτώνται τόσο από την ηλικία κύησης όσο και τη σοβαρότητα της αποκόλλησης

Η αυξημένη συχνότητα αποκόλλησης του πλακούντα σε καπνίστριες εγκύους εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1976, σε έρευνα που έδειξε ότι η συχνότητα της αποκόλλησης του πλακούντα αυξήθηκε κατά 23% σε έγκυες που κάπνιζαν λιγότερο από ένα πακέτο τσιγάρα ημερησίως, και κατά 86% σε έγκυες γυναίκες που κάπνιζαν περισσότερο από ένα πακέτο καθημερινά.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η σχέση μεταξύ του καπνίσματος και αυξημένης αιμορραγίας κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου ήταν υπεύθυνη σχεδόν για το 50% της αύξηση της περιγεννητικής θνησιμότητας που προκαλείται από το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Την επόμενη εβδομάδα θα δούμε τις επιπτώσεις του καπνού στο παιδί μετά τη γέννηση!